Que cấy tránh thai: Hiệu quả, tác dụng phụ và những điều cần biết
Que cấy tránh thai là một biện pháp ngừa thai hiện đại được nhiều phụ nữ lựa chọn nhờ hiệu quả cao và thời gian tác dụng dài. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về cơ chế hoạt động, ưu nhược điểm và những tác dụng phụ có thể gặp phải là điều cần thiết trước khi quyết định sử dụng.
Que cấy tránh thai là gì?
Que cấy tránh thai là một que nhỏ, mỏng như que diêm, chứa hormone progestin, được cấy dưới da cánh tay không thuận của phụ nữ. Phương pháp này giúp ngăn ngừa thai trong thời gian dài mà không cần nhớ uống thuốc hàng ngày.
Cấu tạo và cơ chế hoạt động của que cấy tránh thai
Thành phần của que cấy tránh thai
Que cấy chứa hormone progestin, một loại hormone tương tự progesterone tự nhiên trong cơ thể phụ nữ. Hormone này có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự rụng trứng và làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn tinh trùng gặp trứng.
Cách que cấy phát huy tác dụng ngừa thai
Sau khi được cấy dưới da, que sẽ giải phóng hormone progestin vào máu, giúp:
- Ngăn chặn sự rụng trứng: Không có trứng rụng, tinh trùng không thể thụ tinh.
- Làm đặc chất nhầy cổ tử cung: Tinh trùng khó di chuyển qua cổ tử cung để gặp trứng.
- Thay đổi niêm mạc tử cung: Ngăn cản trứng đã thụ tinh làm tổ trong tử cung.
Nhờ những cơ chế này, que cấy tránh thai đạt hiệu quả ngừa thai cao và lâu dài.
Hiệu quả của que cấy tránh thai
Tỷ lệ ngừa thai thành công
Que cấy tránh thai được đánh giá có hiệu quả ngừa thai lên đến 99,95%, tức là trong 10.000 phụ nữ sử dụng, chỉ có khoảng 5 người có khả năng mang thai ngoài ý muốn.
So sánh hiệu quả với các phương pháp tránh thai khác
Phương pháp | Tỷ lệ hiệu quả |
Que cấy tránh thai | 99,95% |
Thuốc tránh thai hàng ngày | 91% |
Vòng tránh thai (IUD) | 99% |
Bao cao su | 85% |
Như vậy, que cấy tránh thai có hiệu quả cao hơn so với nhiều phương pháp khác, đặc biệt là khi so sánh với thuốc tránh thai hàng ngày và bao cao su.
Tác dụng phụ của que cấy tránh thai
Mặc dù hiệu quả cao, que cấy tránh thai có thể gây ra một số tác dụng phụ:
Rối loạn kinh nguyệt
Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất, bao gồm:
- Kinh nguyệt không đều: Chu kỳ kinh có thể trở nên thất thường, không theo quy luật.
- Mất kinh: Khoảng 30% phụ nữ sau cấy que gặp hiện tượng vô kinh.
- Rong kinh hoặc kinh kéo dài: Một số trường hợp có thể gặp tình trạng rong kinh hoặc kinh nguyệt kéo dài.
Ảnh hưởng đến nội tiết tố và tâm trạng
Sự thay đổi hormone có thể dẫn đến:
- Đau đầu: Khoảng 16% phụ nữ có thể trải qua cảm giác đau đầu sau khi cấy que tránh thai.
- Thay đổi tâm trạng: Dễ cáu gắt, trầm cảm nhẹ hoặc thay đổi cảm xúc.
- Giảm ham muốn tình dục: Một số phụ nữ có thể giảm ham muốn sau khi cấy que.
Tăng cân và thay đổi ngoại hình
Một số phụ nữ có thể trải qua:
- Tăng cân: Khoảng 12% người sử dụng que cấy tránh thai có thể tăng cân.
- Nổi mụn: Thay đổi hormone có thể gây ra sự xuất hiện của mụn trên da.
Các tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng
Mặc dù hiếm, nhưng cần lưu ý:
- Phản ứng dị ứng: Ngứa, đỏ hoặc sưng tại vị trí cấy.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu: Nguy cơ hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch sâu.
Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Đối tượng phù hợp và không phù hợp với que cấy tránh thai
Những ai nên sử dụng que cấy tránh thai?
- Phụ nữ muốn tránh thai dài hạn: Que cấy có tác dụng kéo dài đến 3 năm.
- Người không muốn nhớ uống thuốc hàng ngày: Giảm bớt gánh nặng nhớ uống thuốc tránh thai hàng ngày.
- Phụ nữ không phù hợp với estrogen
Ai không nên sử dụng que cấy tránh thai?
Mặc dù que cấy tránh thai có hiệu quả cao, nhưng không phải ai cũng phù hợp. Những trường hợp sau nên cân nhắc hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng:
- Người có tiền sử bệnh tim mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu:
- Hormone progestin có thể ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Phụ nữ bị rối loạn nội tiết nghiêm trọng:
- Những người có hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc rối loạn hormone có thể gặp tác dụng phụ nặng hơn.
- Người bị bệnh gan nặng:
- Progestin được chuyển hóa qua gan, do đó nếu bạn mắc bệnh gan, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai:
- Que cấy không được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai sớm.
- Người bị dị ứng với hormone progestin:
- Nếu bạn từng có phản ứng dị ứng với thuốc tránh thai chứa progestin, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cấy que.
Quy trình cấy và tháo que tránh thai
Cách thực hiện cấy que tránh thai
Việc cấy que tránh thai là một thủ thuật đơn giản, thường được thực hiện trong khoảng 5-10 phút tại các cơ sở y tế uy tín.
Quy trình cấy que gồm các bước sau:
- Thăm khám và tư vấn:
- Bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng quát và tư vấn về tác dụng cũng như tác dụng phụ.
- Gây tê vùng cấy:
- Thường sử dụng thuốc tê tại chỗ để giảm đau.
- Cấy que vào dưới da cánh tay không thuận:
- Que được đặt dưới da bằng dụng cụ chuyên dụng.
- Kiểm tra sau khi cấy:
- Bác sĩ đảm bảo vị trí que cấy đúng và băng lại để tránh nhiễm trùng.
Khi nào cần tháo que tránh thai?
Bạn nên tháo que tránh thai trong các trường hợp sau:
- Hết thời gian sử dụng (thường là 3-5 năm).
- Muốn có thai trở lại:
- Sau khi tháo que, khả năng mang thai có thể trở lại nhanh chóng, thường trong vòng 1-3 tháng.
- Gặp tác dụng phụ nghiêm trọng:
- Nếu bạn có triệu chứng bất thường như huyết áp cao, rong kinh kéo dài, trầm cảm nặng, nên đến cơ sở y tế để tháo que.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng que cấy tránh thai
Sau khi cấy que tránh thai cần kiêng gì?
- Không ướt vùng cấy trong 24 giờ đầu để tránh nhiễm trùng.
- Không tác động mạnh vào vị trí cấy (như gãi, bóp hoặc cử động quá mạnh cánh tay).
- Hạn chế vận động nặng trong tuần đầu tiên để que ổn định vị trí.
- Theo dõi phản ứng của cơ thể: Nếu có dấu hiệu sưng đỏ, đau nhức kéo dài, cần đi khám ngay.
Khi nào que cấy tránh thai bắt đầu có tác dụng?
- Nếu cấy vào 5 ngày đầu của chu kỳ kinh: Tác dụng ngay lập tức.
- Nếu cấy vào các ngày khác: Cần kiêng quan hệ hoặc dùng biện pháp bảo vệ khác trong 7 ngày đầu.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Cấy que tránh thai có đau không?
Không đau nhiều. Bác sĩ sẽ sử dụng thuốc tê, nên bạn chỉ cảm thấy châm chích nhẹ khi cấy.
2. Cấy que tránh thai có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?
Không. Sau khi tháo que, bạn có thể mang thai trở lại nhanh chóng, thường trong vòng 1-3 tháng.
3. Dùng que cấy tránh thai có cần kiêng quan hệ không?
Nếu cấy vào 5 ngày đầu chu kỳ kinh, bạn có thể quan hệ ngay mà không cần biện pháp bảo vệ. Nếu cấy vào thời gian khác, cần kiêng hoặc dùng biện pháp bảo vệ thêm trong 7 ngày.
4. Nếu lỡ có thai khi đang dùng que cấy thì sao?
Rất hiếm (tỷ lệ dưới 0,05%). Nếu nghi ngờ có thai, bạn nên đi khám ngay để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
5. Cấy que tránh thai có làm tăng cân không?
Một số người có thể tăng cân nhẹ do giữ nước hoặc thay đổi nội tiết tố. Tuy nhiên, điều này không phổ biến và có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống hợp lý.
Kết luận
Que cấy tránh thai là biện pháp ngừa thai hiện đại, an toàn và hiệu quả cao, phù hợp với những phụ nữ muốn tránh thai lâu dài mà không cần nhớ uống thuốc hàng ngày. Tuy nhiên, như bất kỳ phương pháp nào, nó cũng có tác dụng phụ và không phù hợp với tất cả mọi người.
Lời khuyên: Nếu bạn đang cân nhắc sử dụng que cấy tránh thai, hãy tư vấn bác sĩ để tìm ra lựa chọn phù hợp nhất với cơ thể và nhu cầu của bạn.
Nguồn: Tổng hợp
