Nguyên nhân gây liệt mặt đến từ các thói quen thường ngày

Liệt mặt, hay liệt dây thần kinh số 7, là tình trạng khiến một bên mặt bị tê liệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày và thẩm mỹ. Điều đáng ngạc nhiên là nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này lại xuất phát từ những thói quen hằng ngày mà chúng ta không ngờ tới. Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp chúng ta chủ động phòng tránh và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Liệt mặt là gì?

Liệt mặt hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7, liệt Bell, là một bệnh thần kinh ngoại biên không rõ nguyên nhân. Đây là tình trạng một bên cơ mặt trở nên yếu hoặc chảy xệ xuống do dây thần kinh điều khiển cho cơ mặt bị tổn thương hoặc mất chức năng. Hầu hết bệnh nhân liệt mặt có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng cũng có một số người phải mang di chứng suốt cuộc đời. Liệt mặt hai bên rất hiếm gặp với tỷ lệ chỉ 0,3-2% các bệnh liệt trên khuôn mặt.

Dấu hiệu nhận biết liệt mặt

Dây thần kinh mặt không chỉ chi phối các các cơ vận động vùng mặt hàm, mà còn chi phối các cơ hoạt động không tự chủ bên trong của tuyến lệ, tuyến dưới hàm, cảm giác đến một phần của tai và vị giác cho 2/3 phía trước của lưỡi. Vì vậy, khi bị liệt mặt, tất cả các bộ phận liên quan đến các sợi thần kinh này đều bị ảnh hưởng và có thể xuất hiện các dấu hiệu bao gồm:

• Khô mắt, tuyến lệ hoạt động kém, sụp mí hoặc không thể nhắm hay nháy mắt
• Miệng chảy dãi hoặc không thể khép miệng, khó mỉm cười
• Dị cảm vùng trán, vùng khóe miệng
• Đau quanh tai, thái dương, xương chũm, góc hàm
• Thay đổi vị giác
• Nhạy cảm với âm thanh
• Rối loạn nhai nuốt hoặc lời nói
• Trường hợp liệt mặt do nhiễm trùng herpes simplex hoặc zoster, người bệnh còn bị đau dữ dội, sau đó có thể xuất hiện mụn nước và tiến triển thành hội chứng Ramsay-Hunt. Hội chứng Ramsay-Hunt đặc trưng bởi các mụn nước ở vòm miệng hoặc lưỡi do rối loạn chức năng tiền đình-ốc tai gây ra.

Nguyên nhân gây liệt mặt đến từ thói quen hằng ngày

Để tránh liệt mặt, bạn nên tránh những thói quen xấu sau:

• Tập thể dục quá sớm: Tập thể dục buổi sáng tốt nhưng cần chú ý vào mùa thu và đông. Chênh lệch nhiệt độ giữa lúc ngủ và khi ra ngoài tập thể dục có thể làm co mạch máu đột ngột, gây liệt dây thần kinh số 7, dẫn đến liệt mặt. Nên tập thể dục khi trời bớt sương hoặc vào buổi chiều.

• Làm việc quá muộn: Làm việc muộn không gây liệt mặt trực tiếp nhưng làm tăng căng thẳng, sản sinh gốc tự do hủy hoại dây thần kinh số 7. Nên ngủ trước 23h và kết thúc công việc vào lúc 18h. Hạn chế làm việc đêm, điều chỉnh điều hòa ở mức 27 độ.

• Chạy xe không che chắn: Chạy xe máy không che chắn làm mất nhiệt, dễ dẫn đến nhiễm lạnh và co mạch kéo dài, gây liệt mặt. Nên che chắn kỹ khi chạy xe, đội mũ bảo hiểm kín đầu và nghỉ ngơi sau mỗi 1-2 giờ di chuyển. Tránh chạy xe vào ban đêm và đường dài liên tục.

• Dưỡng sinh chỗ quá gió: Người cao tuổi tập dưỡng sinh nên chọn chỗ không quá lộng gió. Vì động tác dưỡng sinh chậm rãi không sinh nhiều nhiệt, dễ gây nhiễm lạnh, co mạch máu và liệt mặt. Chọn nơi tập thoáng nhưng không gió mạnh.

• Ngủ không kín gió: Ngủ ban đêm ở nơi gió lùa nguy hiểm vì cơ thể giảm chức năng sinh nhiệt. Khi ngủ, mặt không thể giấu ấm, dễ nhiễm lạnh và co mạch, gây liệt mặt. Nên tránh ngủ ở nơi gió lùa như cửa sổ mở, cửa chính cao, ô thoáng.

Phương pháp phòng ngừa liệt mặt

Có thể phòng ngừa liệt mặt bằng các cách sau:

• Giữ ấm cơ thể, tránh để cơ thể lạnh đột ngột. 
• Tăng cường sức đề kháng.
• Chích ngừa tùy theo lứa tuổi
• Hạn chế và kiểm soát các yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ.

Những thói quen hằng ngày tưởng chừng như vô hại lại có thể là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra liệt mặt. Bằng cách thay đổi lối sống và chú ý hơn đến các hoạt động hàng ngày như tập thể dục, làm việc, chạy xe, dưỡng sinh và giấc ngủ, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng này. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, đảm bảo một cuộc sống an lành và khỏe mạnh.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.