Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn chính là kẻ thù giấu mặt trong giấc ngủ của nhiều người hiện nay. Dưới lớp màn tối của giấc ngủ ban đêm, những lần ngưng thở âm thầm diễn ra, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Vậy làm thế nào để nhận diện và đối phó với tình trạng này một cách hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan và lỗi không thể bỏ qua.

Nguyên Nhân Dẫn Đến Ngưng Thở Khi Ngủ Do Tắc Nghẽn

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi các cơ ở cổ họng giãn quá mức, khiến đường thở bị hẹp hoặc tắc nghẽn. Khi các cơ này giãn, không khí không thể lưu thông tốt, gây gián đoạn trong quá trình hô hấp ít nhất 10 giây. Điều này không chỉ làm giảm oxy trong máu mà còn tích lũy carbon dioxide, báo hiệu não phải tỉnh giấc để khôi phục hô hấp.

Bạn có biết? Mỗi giờ, tình trạng này có thể lặp lại từ 5 đến 30 lần hoặc thậm chí nhiều hơn, gây nên một giấc ngủ gián đoạn mà nhiều người không nhận ra.

Những Đối Tượng Có Nguy Cơ Cao

Nguyên nhân gây ra chứng ngưng thở là gì? Cùng tìm hiểu những yếu tố khiến bạn dễ mắc phải chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn:

• Thừa cân, béo phì: Chất béo có thể tích tụ quanh đường thở, gây khó khăn cho việc thở.
• Cấu trúc đường thở hẹp: Sẵn có hoặc do bệnh lý gây ra.
• Tuổi tác: Người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn.
• Giới tính: Nam giới có khả năng mắc cao hơn phụ nữ tiền mãn kinh.
• Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc, tiêu thụ rượu bia thường xuyên.

Triệu Chứng Nhận Biết Ngưng Thở Khi Ngủ Do Tắc Nghẽn

Bạn đã từng gặp những biểu hiện sau nhưng không rõ nguyên do? Đây có thể là dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn:

• Ngáy lớn
• Thường tỉnh giấc với cảm giác nghẹt thở hoặc hổn hển
• Khô miệng, đau họng vào buổi sáng
• Đau đầu, khó tập trung ban ngày
• Cảm giác mệt mỏi, cáu kỉnh hoặc trầm cảm
• Huyết áp cao
• Giảm ham muốn tình dục

Tác Động Của Ngưng Thở Khi Ngủ Đối Với Sức Khỏe

Chất lượng giấc ngủ suy giảm có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng:

Kém tập trung khi làm việc, học tập lẫn giao tiếp xã hội có thể là kết quả của việc ngưng thở khi ngủ không được điều trị.

• Các vấn đề về tim mạch: giảm oxy máu gây ra nguy cơ tăng huyết áp, bệnh tim và đột quỵ.
• Ảnh hưởng đến tâm trí và trí nhớ: thường xuyên tỉnh giấc đêm làm trầm trọng các vấn đề tinh thần.

Chẩn Đoán Và Điều Trị Ngưng Thở Khi Ngủ

Chẩn Đoán

Một số phương pháp chẩn đoán ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn bao gồm:

• Polysomnography: Theo dõi hoạt động của tim, phổi, bộ não qua đêm, polysomnography là một xét nghiệm chi tiết và kỹ lưỡng giúp xác định rõ ràng tình trạng này. Trong quá trình này, các cảm biến sẽ được gắn vào cơ thể để đo lường các chỉ số sinh lý liên quan và cung cấp thông tin chính xác về tình trạng ngưng thở khi ngủ.
• Thử nghiệm tại nhà: Đo lường dòng không khí, oxy máu cùng các chỉ số khác, phương pháp này tiện lợi hơn cho việc theo dõi tại nhà và có thể hữu ích trong việc xác định nguy cơ ban đầu về tình trạng ngưng thở.

Điều Trị

Các phương pháp điều trị tận gốc có thể bao gồm:

• Áp lực đường thở dương: Sử dụng CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) để duy trì áp lực liên tục trên đường thở, ngăn không cho chúng bị tắc nghẽn trong suốt đêm. Đây là phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và được sử dụng rộng rãi.
• Thiết bị miệng: Được chỉ định cho các trường hợp ngưng thở nhẹ hoặc trung bình, hoặc khi CPAP không phù hợp, thiết bị miệng (oral appliances) sẽ giúp tạo độ mở cho đường thở bằng cách điều chỉnh vị trí của hàm dưới, lưỡi hoặc lưỡi hầu.
• Phẫu thuật: Áp dụng khi tất cả các phương pháp khác không mang lại hiệu quả. Phẫu thuật có thể bao gồm nhiều kỹ thuật như loại bỏ các mô thừa, điều chỉnh cấu trúc đường thở để mở rộng và ngăn ngừa sự tắc nghẽn.

Những Thói Quen Sinh Hoạt Hỗ Trợ

Để tăng cường hiệu quả điều trị, bạn nên thực hiện các thói quen sinh hoạt khoa học như:

• Tuân thủ lịch tái khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa để theo dõi sự tiến triển của bệnh và hiệu quả của phương pháp điều trị.
• Giữ tinh thần thư giãn và tránh xa khỏi những áp lực, căng thẳng không cần thiết. Yoga, thiền định hoặc các hoạt động giải trí lành mạnh có thể giúp cải thiện tâm trạng và giấc ngủ.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tập trung vào các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có lợi cho hệ hô hấp và sức khoẻ toàn diện.

Phòng Ngừa Ngưng Thở Khi Ngủ Do Tắc Nghẽn

Một số biện pháp đơn giản nhưng hữu hiệu có thể giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ mắc ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn:

• Giảm cân nếu thừa cân là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Giảm trọng lượng cơ thể không chỉ giảm tải trọng cho đường thở mà còn cải thiện sức khỏe tổng quát.
• Tập thể dục đều đặn để cải thiện sức mạnh của cơ hoành và tăng cường sức khỏe tim mạch.
• Hạn chế hoặc từ bỏ hoàn toàn rượu và thuốc lá, vì hai yếu tố này có thể khiến đường thở dễ bị thu hẹp.
• Sử dụng thuốc xịt mũi khi cần thiết để giảm viêm mũi hoặc dị ứng, giúp lưu thông hô hấp được tốt hơn.
• Tránh nằm ngửa khi ngủ, tư thế nằm nghiêng có thể giúp mở rộng đường thở.

Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng, không nên chần chừ liên hệ với bác sĩ chuyên khoa. Sự can thiệp sớm chính là chìa khóa giúp duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

• Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có nguy hiểm không? Có, nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến các bệnh lý tim mạch và biến chứng sức khoẻ khác.
• Làm thế nào để biết tôi có bị ngưng thở khi ngủ không? Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi ban ngày, ngáy lớn, và có cảm giác ngột ngạt khi ngủ là những dấu hiệu cần chú ý.
• CPAP có khó sử dụng không? Ban đầu có thể cảm thấy không thoải mái, nhưng khi quen, nhiều người thấy nó dễ chịu và rất có lợi cho giấc ngủ.
• Có các phương pháp tự nhiên nào để điều trị không? Giảm cân, thay đổi tư thế ngủ và tạo thói quen sống lành mạnh có thể hỗ trợ giảm tình trạng này.
• Ngưng thở khi ngủ có thể hoàn toàn chữa khỏi không? Với điều trị đúng và lối sống điều chỉnh, nhiều người có thể kiểm soát hoàn toàn các triệu chứng và sống một cuộc sống bình thường.

Nguồn: Tổng hợp