Nấm có thể là lý do gây sa sút trí tuệ

Nhiễm trùng nấm là một thách thức lớn cho y học, một nhóm các nhà nghiên cứu ở ĐH Y khoa Baylor (Texas, Mỹ) đã phát triển một mô hình trên chuột để nghiên cứu hậu quả ngắn hạn của nhiễm nấm trên não bộ.

Nghiên cứu nhận thấy loại nấm thường gặp là Candida albicans có thể xuyên qua hàng rào máu não để kích thích đáp ứng viêm tạo ra cấu trúc u hạt đưa đến suy giảm trí nhớ tạm thời ở chuột. Điều thú vị là cấu trúc u hạt này giống các mảng tích tụ trong bệnh Alzheimer.

Giáo sư miễn dịch học David B. Corry ở ĐH Y Baylor cho biết nhiều quan sát lâm sàng đã cho thấy nấm là nguyên nhân thường gặp của bệnh dị ứng đường thở trên như hen suyễn, cùng với những tình trạng khác như nhiễm khuẩn huyết đe dọa tính mạng người bệnh. Nhiễm nấm gây ra bệnh dị ứng đường hô hấp có liên quan đến việc tăng nguy cơ sa sút trí tuệ sau đó

Những quan sát này đã khiến nhóm nghiên cứu khám phá khả năng nấm tạo ra nhiễm trùng ởnão và hậu quả của nó trên hệ thần kinh.
Ở mô hình chuột nhiễm nấm C. albicans không gây ra tình trạng bệnh nặng nhưng có thể gây ảnh hưởng chức năng não bộ.

Các nhà nghiên cứu tiêm nấm C. albicans vào tuần hoàn chuột  và đã ngạc nhiên khi phát hiện nấm xuyên qua hàng rào máu não. Trước đây người ta nghĩ nấm không vào não nhưng bây giờ phát hiện không như vậy. Ở não nấm kích hoạt của microglia, một loại tế bào miễn dịch. Tế bào này trở nên hoạt động để “ăn và tiêu hóa” nấm cuối cùng tạo ra các u hạt.

Người ta thử nghiệm trí nhớ động vật ở các nhóm nhiễm nấm lẫn không bị nhiễm và nhận thấy ở nhóm chuột nhiễm nấm bị sa sút trí nhớ. Những chuột đã sạch nấm trong 10 ngày, microglia vẫn còn hoạt động đến ít nhất là ngày 21.

Khám phá này dẫn đến nhận định vai trò của nấm trong bệnh lý ở người ngoài bệnh dị ứng hô hấp. Nhiễm nấm có liên quan đến phát triển các bệnh lý thoái hóa thần kinh mãn tính như Alzheimer, Parkinson và xơ cứng rải rác.

ĐẶNG MINH TRÍ ((Theo Nature Communications, 1/2019))