Montelukast là thuốc gì? Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Montelukast là một loại thuốc quan trọng trong việc điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp như hen suyễn và viêm mũi dị ứng. Thuốc này thường được sử dụng để kiểm soát và ngăn ngừa triệu chứng khó thở, khò khè và ho do hen suyễn gây ra. Để hiểu rõ hơn về thuốc Montelukast, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về công dụng, chỉ định, liều dùng, và những lưu ý khi sử dụng loại thuốc này.

Thuốc montelukast là thuốc gì? 

Montelukast với tên biệt dược thường gặp Singulair là thuốc dùng để dự phòng và điều trị bệnh hen phế quản(hen suyễn). Thuốc hỗ trợ giảm co thắt đường thở gây ra bởi phản ứng viêm và thường được chỉ định trong giai đoạn nhẹ, giúp ngăn ngừa các triệu chứng hen ban ngày và ban đêm cũng như các cơn khó thở khi tập luyện hoặc hoạt động thể lực gắng sức.

Montelukast cũng giúp giảm các triệu chứng dị ứng theo mùa như hắt hơi, ngứa mũi, ngạt hoặc chảy nước mũi. Tuy nhiên thuốc không phải là lựa chọn điều trị đầu tay trong bệnh lý này.

Các dạng thuốc và hàm lượng

Montelukast có sẵn dưới nhiều dạng khác nhau bao gồm:

• Viên nén 10mg: Dành cho người lớn và trẻ em từ 15 tuổi.
• Viên nhai 5mg : Dành cho trẻ em từ 6 đến 14ntuổi.
• Viên nhai 4mg: Dành cho trẻ từ 2 đến 5 tuổi 
• Gói bột uống 4mg: Dành cho trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi.

Bảo quản thuốc 

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng trực tiếp. Bảo quản tại nơi khô ráo và trong bao bì gốc của thuốc, tránh xa tầm tay trẻ em.

Montelukast có công dụng thế nào?

Montelukast là một chất đối kháng thụ thể leukotriene chọn lọc với thời gian tác dụng kéo dài. Nó ức chế thụ thể cysteinyl leukotriene type-1 (CysLT1) được tìm thấy trong đường thở của con người và trên các tế bào tiền viêm. Sự gắn kết của CysLTs trong các thụ thể leukotriene có liên quan đến sinh lý bệnh của bệnh hen suyễn, bao gồm co cơ trơn, phù nề đường thở và viêm; CysLTs được giải phóng khỏi niêm mạc mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, có liên quan đến các triệu chứng của viêm mũi dị ứng.

Chỉ định của thuốc montelukast

• Montelukast được chỉ định dự phòng và điều trị hen phế quản mạn tính, bao gồm dự phòng cả các triệu chứng hen ban ngày và ban đêm
•  Điểu trị dự phòng cơn co thắt phế quản do gắng sức.
• Giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng (hắt hơi và ngạt mũi, chảy nước mũi hoặc ngứa mũi)

Chống chỉ định:

 Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc 

Liều dùng thuốc montelukast cho người bệnh như thế nào?

Đối với người lớn và trẻ em từ 15 tuổi trở lên

• Liều thông thường là 10mg một lần mỗi ngày, uống vào buổi tối.

Đối với trẻ em từ 6 đến 14 tuổi

• Liều dùng là 5mg một lần mỗi ngày, dùng viên nhai vào buổi tối.

Đối với trẻ em từ 2 đến 5 tuổi

• Liều dùng là 4mg một lần mỗi ngày, có thể dùng dưới dạng viên nhai hoặc hạt cốm.

Đối với trẻ em từ 6 tháng đến 2 tuổi

• Liều dùng là 4mg một lần mỗi ngày dưới dạng hạt cốm.

Cần lưu ý điều gì khi sử dụng thuốc

Chưa xác định được hiệu lực khi uống montelukast trong điều trị các cơn hen cấp tính. Vì vậy, không nên dùng montelukast các dạng uống để điều trị cơn hen cấp. Người bệnh cần được dặn dò dùng cách điều trị thích hợp sẵn có.Bệnh nhân bị hen suyễn nặng do gắng sức cần có sẵn thuốc chủ vận p (P-agonist) dạng hít, tác dụng ngắn để cứu nguy.

Có thể phải giảm corticosteroid dạng hít dần dần dưới sự giám sát của thầy thuốc, nhưng không được thay thế đột ngột corticosteroid dạng hít hoặc uống bằng montelukast.

Ở những bệnh nhân mẫn cảm với aspirin, không nên dùng aspirin hoặc các thuốc kháng viêm không steroid khác trong khi dùng montelukast

Khuyến cáo 

Montelukast là thuốc kê đơn và chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Thuốc không có tác dụng giãn phế quản và không giúp cắt cơn hen cấp. Luôn dùng thuốc kèm với các dạng thuốc xông, hít hoặc thuốc điều trị khác để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Trao đổi với bác sĩ hoặc đến các cơ sở y tế ngay nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng bất thường nào khi dùng thuốc như các phản ứng dị ứng, khó thở … hoặc các triệu chứng trên tâm thần kinh như ảo giác, thay đổi tính cách, hành vi, cảm thấy trầm cảm hoặc hung hăng bất thường đặc biệt là sự xuất hiện các ý nghĩa tự sát hoặc mong muốn làm tổn hại bản thân.

Thảo luận với bác sĩ về lợi ích của thuốc và các tác dụng phụ có thể gặp phải nếu được chỉ định dùng montelukast để điều trị viêm mũi dị ứng hoặc các bệnh lý khác không phải hen phế quản. Bác sĩ có thể cân nhắc và giải thích việc dùng thuốc trên từng trường hợp cụ thể.

Trong điều trị viêm mũi dị ứng, khuyến cáo chỉ nên dùng montelukast khi hiệu quả điều trị không đầy đủ hoặc không dung nạp với các thuốc kháng dị ứng khác. Đối với hen phế quản, bác sĩ chỉ nên chỉ định montelukast sau khi cân nhắc lợi ích – nguy cơ

Tác dụng phụ 

Thường gặp: Đau đầu, đau bụng, tiêu chảy. 

Nghiêm trọng: Viêm mạch tăng sinh dị ứng, SJS, TEN, rối loạn hành vi.

Tương tác thuốc 

Không cần điều chỉnh liều khi sử dụng đồng thời montelukast với theophyllin, prednison, prednisolon, thuốc tránh thai đường uống, terfenadin, digoxin, warfarin, hormone tuyến giáp, thuốcc ngủ, thuốc kháng viêm không steroid, các benzodiazepin, thuốc thông mũi và các chât cảm ứng emzym Cytochrom P450 (CYP).

Nên làm gì khi quên liều/ thiếu liều/ quá liều? 

• Quá liều và độc tính

Các tác dụng ngoại ý thường xuyên xảy ra nhất phù hợp với đặc điểm an toàn của montelukast và bao gồm đau bụng, buồn ngủ, khát nước, nhức đầu, nôn mửa và tăng động tâm thần.

Cách xử lý khi quá liều

Chưa rõ montelukast có thể thẩm tách được qua màng bụng hay lọc máu.

• Quên liều Montelukast và xử trí

Nếu quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.

Câu hỏi thường gặp khi người bệnh sử dụng thuốc

• Montelukast có sử dụng cho phụ nữ có thai được không?

Montelukast chỉ sử dụng cho phụ nữ có thai khi thực sự cần thiết.

• Montelukast có cần điều chỉnh liều ở bệnh nhân suy thận không?

Không cần hiệu chỉnh liều trên người bệnh suy thận