Mống mắt: cấu trúc, chức năng và các vấn đề sức khỏe liên quan

Mống mắt là một phần quan trọng trong cấu trúc của cơ quan phân tích thị giác. Đó là bộ phận màu sắc đặc trưng và có hình dạng siêu tròn trịa, riêng biệt so với các tổ chức khác xung quanh. Chúng ta có thể nhìn thấy mống mắt từ bên ngoài, và nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình nhìn và cảm nhận ánh sáng.

1. Mống mắt là gì?

Mống mắt, còn được gọi là tròng đen, có hình dạng hình tròn với đường kính dưới 1cm. Mống mắt chứa một lỗ tròn ở giữa được gọi là đồng tử (con ngươi), có màu sắc đậm hơn so với các phần khác của mống mắt. Nó nằm giữa giác mạc (bên ngoài) và thấu kính (bên trong) của mắt. Cấu trúc của mống mắt bao gồm 2 lớp cơ trơn nằm chồng lên nhau: lớp mạch sợi stroma ở phía trên và lớp biểu mô chứa các hạt sắc tố ở phía dưới.

“Mống mắt còn được gọi là tròng đen với cấu tạo tròn trịa bao quanh đồng tử giữa”

Màu sắc của mống mắt phụ thuộc vào số lượng hạt màu tích hợp. Khi có ít sắc tố, mống mắt có màu xanh lam. Khi có nhiều sắc tố, màu sắc của mống mắt chuyển sang các màu sáng hơn như hổ phách, nâu nhạt và đen.

2. Chức năng của mống mắt

Mống mắt có các cơ co dãn linh hoạt, giúp điều chỉnh độ mở và co nhỏ của đồng tử. Điều này giúp kiểm soát lượng ánh sáng đi vào trong mắt dựa trên điều kiện chiếu sáng xung quanh. Khi bạn đi ra ngoài nơi có ánh sáng mạnh, mống mắt sẽ khiến đồng tử co lại để hạn chế lượng ánh sáng đi vào mắt. Ngược lại, trong điều kiện ánh sáng yếu, mống mắt sẽ làm cho đồng tử giãn nở tối đa để thu nhận nguồn sáng từ môi trường bên ngoài. Cơ chế này là hoàn toàn tự động và không thể được kiểm soát bởi ý thức của chúng ta.

“Mống mắt giúp kiểm soát lượng ánh sáng đi vào mắt trong từng điều kiện chiếu sáng khác nhau”

Hoạt động của mống mắt không chỉ tối ưu hiệu suất của cơ quan phân tích thị giác mà còn giúp bảo vệ mắt khỏi những yếu tố nguy cơ.

3. Các vấn đề sức khỏe thường gặp ở mống mắt

Hội chứng Horner

Hội chứng Horner là tình trạng khi dây thần kinh thị giác bị tổn thương do va chạm cơ học, đột quỵ hoặc khối u. Bệnh thường gây ra triệu chứng ở một bên mắt bao gồm mí mắt trên bị co lại và giảm quá trình tiết mồ hôi. Hiện tại, việc điều trị nguyên nhân của hội chứng này đang gặp khá nhiều khó khăn và thường tập trung vào việc phục hồi chức năng thần kinh trên một bên mắt.

Tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp là tình trạng áp lực bên trong mắt tăng do thủy dịch tập trung nhiều ở phía trước. Nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách, bệnh nhân có thể mất thị lực hoàn toàn. Điều trị tăng nhãn áp phụ thuộc vào mức độ bệnh, có thể bao gồm thuốc, tia laser hoặc phẫu thuật.

Loạn sắc tố ở mống mắt

Loạn sắc tố ở mống mắt là trường hợp mà mỗi mắt sở hữu hai màu sắc khác nhau. Nguyên nhân có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc, xuất hiện nốt ruồi trên mống mắt hoặc có mặt của u ác tính. Để điều trị, chuyên gia sẽ tiến hành chẩn đoán và đề xuất phương án điều trị phù hợp cho từng trường hợp.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là một bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở những người lớn tuổi. Thủy tinh thể của người bệnh bị đục, gây ra khó khăn trong việc nhìn, làm mờ thị lực. Để điều trị, phẫu thuật là sự lựa chọn hiệu quả nhất để khắc phục vấn đề này.

Viêm màng bồ đào dị sắc Fuchs

Viêm màng bồ đào dị sắc Fuchs là một tình trạng viêm màng bồ đào mạn tính không nguy hiểm. Bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi 30-40 và ảnh hưởng công bằng đến các giới. Viêm màng bồ đào dị sắc Fuchs có thể được điều trị nhanh chóng bằng corticosteroid để giảm triệu chứng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.

Hội chứng phân tán sắc tố

Hội chứng phân tán sắc tố là một dạng tăng áp lực nội nhãn góc mở. Bệnh thường gặp nhưng thường ít khi được chẩn đoán chính xác. Dấu hiệu dễ nhận thấy là hiện tượng phân tán các hạt sắc tố trong mống mắt. Bệnh cũng có thể là kết quả của chấn thương mắt, bướu mòng mắt và va chạm của ống kính nội nhãn với mống mắt. Điều trị có thể bao gồm điều chỉnh lối sống, thuốc, phẫu thuật lọc hoặc tái tạo mống mắt.

Viêm màng bồ đào

Viêm màng bồ đào là tình trạng viêm bên trong mắt do nhiễm khuẩn. Dấu hiệu thường gặp bao gồm đau, nhức, sưng đỏ, giảm thị lực và tổn thương võng mạc. Viêm bồ đào thường tự khỏi nhưng có thể tái phát và phát triển thành viêm màng bồ đào mạn tính.

Hội chứng Waardenburg

Hội chứng Waardenburg là một nhóm bệnh di truyền có các đặc điểm như mất thính lực, da và mắt mờ nhạt. Có tổng cộng 4 loại hội chứng, trong đó loại thứ IV hiếm gặp nhất. Để điều trị, bác sĩ sẽ kê thuốc chống viêm để cải thiện triệu chứng của bệnh.

4. Cách chăm sóc mống mắt một cách khoa học

Để bảo vệ mống mắt khỏi các nguy cơ không đáng có, dưới đây là một số lời khuyên:

• Đeo kính chống tia UV khi ra ngoài.
• Ăn uống khoa học và bổ sung vitamin A từ các nguồn thực phẩm và loại cá giàu omega-3 để tăng cường sức khỏe cho mắt.
• Duy trì cân nặng lý tưởng và hạn chế tiêu thụ đồ ngọt để phòng ngừa bệnh tiểu đường, một yếu tố có thể gây ra nhiều vấn đề về thị giác.
• Từ bỏ thuốc lá và đồ uống có cồn, những tác nhân có thể tăng nguy cơ các vấn đề về mắt như đục thủy tinh thể, tổn thương dây thần kinh thị giác và thoái hóa điểm vàng.
• Sau 20 phút làm việc liên tục, nhìn xa khoảng 20m trong vòng 20 giây để giảm căng thẳng mắt.

Trên đây là những thông tin quan trọng về mống mắt. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức về chức năng và các vấn đề sức khỏe liên quan đến mống mắt. Chúc bạn sở hữu đôi mắt khỏe mạnh!

Câu hỏi thường gặp

1. Mống mắt là gì?
   Mống mắt là một bộ phận trong cơ quan phân tích thị giác, có hình dạng tròn và nằm giữa giác mạc và thấu kính của mắt. Nó có chức năng điều chỉnh độ mở và co nhỏ của đồng tử, giúp kiểm soát lượng ánh sáng đi vào trong mắt.
2. Mống mắt có chức năng gì?
   Chức năng chính của mống mắt là điều chỉnh độ mở và co nhỏ của đồng tử để điều khiển lượng ánh sáng đi vào trong mắt dựa trên điều kiện chiếu sáng xung quanh. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu suất của cơ quan phân tích thị giác và bảo vệ mắt khỏi các yếu tố nguy cơ.
3. Loạn sắc tố ở mống mắt là gì?
   Loạn sắc tố ở mống mắt là trường hợp mà mỗi mắt sở hữu hai màu sắc khác nhau. Nguyên nhân có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc, xuất hiện nốt ruồi trên mống mắt hoặc có mặt của u ác tính. Điều trị phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
4. Tăng nhãn áp là gì?
   Tăng nhãn áp là tình trạng áp lực bên trong mắt tăng do thủy dịch tập trung nhiều ở phía trước. Đây là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể gây mất thị lực hoàn toàn nếu không được điều trị kịp thời. Điều trị phụ thuộc vào mức độ bệnh, có thể bao gồm thuốc, tia laser hoặc phẫu thuật.
5. Cách chăm sóc mống mắt như thế nào?
   Để chăm sóc mống mắt một cách khoa học, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
   – Đeo kính chống tia UV khi ra ngoài.
   – Ăn uống khoa học và bổ sung vitamin A từ các nguồn thực phẩm và loại cá giàu omega-3.
   – Duy trì cân nặng lý tưởng và hạn chế tiêu thụ đồ ngọt để phòng ngừa bệnh tiểu đường.
   – Từ bỏ thuốc lá và đồ uống có cồn.
   – Sau 20 phút làm việc liên tục, nhìn xa khoảng 20m trong vòng 20 giây để giảm căng thẳng mắt.

Nguồn: Tổng hợp