Mới bầu nên kiêng gì để thai kỳ khỏe mạnh?

Khi mới có bầu, việc người mẹ thực hiện một số kiêng cữ là cần thiết, việc chăm sóc sức khỏe đặc biệt quan trọng để đảm bảo sức khỏe của bản thân và sự phát triển của thai nhi. Theo các bác sĩ sản khoa, ngay khi chắc chắn bản thân đã có thai, người mẹ cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống một cách phù hợp. Trong bài viết dưới đây, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn mới bầu nên kiêng gì cũng như những lưu ý quan trọng để sức khỏe mẹ và bé được đảm bảo tốt nhất.

Tại sao cần kiêng cữ khi mới mang thai?

Việc kiêng cữ khi mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu kiêng gì, không phải là những quan niệm cổ hủ mà hoàn toàn có cơ sở khoa học. Các bác sĩ sản khoa đã chỉ ra rằng, khi mang thai, cơ thể người mẹ trải qua rất nhiều thay đổi về nội tiết tố, hệ miễn dịch cũng hoạt động khác so với bình thường. Cụ thể:

• Giai đoạn hình thành và phát triển các cơ quan quan trọng của thai nhi: 3 tháng đầu là giai đoạn hình thành các cơ quan quan trọng của thai nhi. Bất kỳ tác động tiêu cực nào từ bên ngoài, đặc biệt là từ chế độ ăn uống và sinh hoạt của mẹ, đều có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển này, thậm chí gây dị tật bẩm sinh.
• Cơ thể mẹ thay đổi, hệ miễn dịch suy giảm: Khi mang thai, hệ miễn dịch của mẹ bầu hoạt động yếu hơn để tránh đào thải thai nhi. Điều này khiến mẹ dễ bị nhiễm trùng và các bệnh khác. Việc kiêng cữ giúp giảm thiểu nguy cơ này.
• Giảm nguy cơ sảy thai, dị tật bẩm sinh, sinh non: Những kiêng cữ hợp lý giúp giảm thiểu tối đa các nguy cơ tiềm ẩn gây ảnh hưởng xấu đến thai kỳ, đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh.

“Khi mới có bầu, việc kiêng cữ cẩn thận sẽ đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.”

Trên thực tế, đã có những trường hợp mẹ bầu không kiêng cữ khi mang thai cẩn thận, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc như tiêu chảy, nóng trong người, dị ứng, đau bụng, chảy máu âm đạo, thậm chí là suy thai, thai yếu, thai phát triển không toàn diện hoặc dị tật. Vì vậy, việc trang bị kiến thức về mới bầu nên kiêng gì là vô cùng cần thiết.

Mới bầu nên kiêng gì trong ăn uống?

Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong suốt thai kỳ, đặc biệt là trong 3 tháng đầu kiêng gì. Bên cạnh việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất, mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý những loại thực phẩm nên tránh để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé. Vậy mới bầu nên kiêng gì trong ăn uống? Dưới đây là những nhóm thực phẩm mẹ bầu cần lưu ý:

1. Thực phẩm sống hoặc tái

Thực phẩm sống hoặc tái như thịt sống (gỏi, nem chua, thịt tái…), hải sản sống (sushi, sashimi, gỏi cá…), trứng sống hoặc lòng đào tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao. Các loại vi khuẩn như Salmonella, E.coli, Listeria, Toxoplasma có thể gây ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi, thậm chí gây sảy thai hoặc sinh non.

2. Hải sản chứa nhiều thủy ngân

Một số loại hải sản chứa nhiều thủy ngân như cá kiếm, cá mập, cá thu vua, cá kình có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh đang phát triển của thai nhi. Mẹ bầu nên hạn chế hoặc tránh ăn những loại cá này trong suốt thai kỳ.

3. Sữa và các chế phẩm từ sữa chưa tiệt trùng

Sữa và các chế phẩm từ sữa chưa tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn Listeria, gây nguy hiểm cho thai nhi. Mẹ bầu nên lựa chọn sữa đã được tiệt trùng kỹ càng.

4. Một số loại rau

Mặc dù rau xanh rất tốt cho sức khỏe, nhưng một số loại rau lại không được khuyến khích cho phụ nữ trong 3 tháng đầu kiêng gì, cụ thể:

• Ngải cứu: Chứa nhiều chất có thể gây co bóp tử cung, tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.
• Rau ngót: Chứa papaverin, có thể gây co thắt tử cung.
• Rau chùm ngây: Chứa alpha-sitosterol, một loại hormone có cấu trúc tương tự estrogen, có thể gây sảy thai.
• Rau sam: Chứa nhiều hoạt chất gây kích thích mạnh, làm tăng tần suất co bóp tử cung.
• Rau răm: Ăn nhiều rau răm trong 3 tháng đầu có thể gây mất máu và co bóp tử cung.

5. Một số loại trái cây

Tương tự như rau xanh, một số loại trái cây cũng cần được hạn chế trong 3 tháng đầu kiêng gì:

• Dứa: Đặc biệt là dứa xanh, chứa bromelain có thể gây kích thích co bóp tử cung, đặc biệt nguy hiểm cho những người có tiền sử sảy thai.
• Nhãn: Có tính nóng, dễ gây đầy hơi, nôn mửa, đau bụng, xuất huyết và tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ.
• Đu đủ xanh: Chứa papain, prostaglandin và oxytocin, đều là những chất có thể gây kích thích co bóp tử cung và phá hủy tế bào phôi thai.
• Mướp đắng: Ăn nhiều mướp đắng trong giai đoạn đầu thai kỳ có thể gây dọa sảy thai và ngộ độc.

6. Đồ uống có cồn, caffeine và chất kích thích

• Rượu bia: Có thể truyền từ mẹ sang con qua nhau thai và dây rốn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ và sự phát triển của thai nhi, dẫn đến dị dạng khuôn mặt và dị tật bẩm sinh.
• Caffeine: Thai nhi không có enzym để chuyển hóa caffeine, nên việc mẹ tiêu thụ nhiều caffeine có thể hạn chế sự phát triển của thai nhi, tăng nguy cơ sinh non và nhẹ cân.
• Thuốc lá: Gây hại cho sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ.

7. Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh

Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh thường chứa nhiều muối, đường, chất béo không lành mạnh, chất bảo quản và phụ gia, nhưng lại ít dinh dưỡng. Chúng không tốt cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Mới bầu nên kiêng gì trong sinh hoạt?

Bên cạnh chế độ ăn uống, mới bầu nên kiêng gì trong sinh hoạt cũng là một vấn đề quan trọng. Dưới đây là những hoạt động mẹ bầu nên tránh:

1. Vận động mạnh, mang vác vật nặng

Vận động mạnh và mang vác vật nặng có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, động thai và sinh non, đặc biệt là trong 3 tháng đầu.

2. Leo trèo, đi lại nhiều

Leo trèo và đi lại nhiều có thể khiến mẹ bầu dễ bị té ngã, ảnh hưởng đến thai nhi.

3. Ngồi xổm, đứng quá lâu, thay đổi tư thế đột ngột

Ngồi xổm, đứng quá lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu, gây chóng mặt và mệt mỏi cho mẹ bầu.

4. Tiếp xúc với hóa chất độc hại

Tiếp xúc với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, hóa chất tẩy rửa và khói thuốc lá có thể gây hại cho sự phát triển của thai nhi.

5. X-quang, chụp CT (trừ trường hợp khẩn cấp)

X-quang và chụp CT có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, nên cần tránh trừ trường hợp khẩn cấp và có chỉ định của bác sĩ.

Những lưu ý khác cho mẹ bầu 3 tháng đầu

Ngoài những điều mới bầu nên kiêng gì đã nêu trên, mẹ bầu cũng cần lưu ý:

1. Chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, bao gồm protein, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất.

2. Khám thai định kỳ

Khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sức khỏe thai kỳ và phát hiện sớm các vấn đề.

3. Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng

Giữ tinh thần thoải mái và tránh căng thẳng để đảm bảo sức khỏe tốt cho cả mẹ và bé.

4. Nghỉ ngơi hợp lý

Đảm bảo ngủ đủ giấc và có thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiêng cữ trong 3 tháng đầu quan trọng như thế nào? Kiêng cữ trong 3 tháng đầu vô cùng quan trọng vì đây là giai đoạn hình thành các cơ quan quan trọng của thai nhi. Bất kỳ tác động tiêu cực nào cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.

2. Có phải kiêng tuyệt đối tất cả các loại rau quả được liệt kê không? Không nhất thiết phải kiêng tuyệt đối, nhưng nên hạn chế tối đa, đặc biệt là trong 3 tháng đầu. Sau 3 tháng, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để ăn với lượng vừa phải.

3. Nếu lỡ ăn phải thực phẩm nên kiêng thì phải làm sao? Nếu chỉ ăn một lượng nhỏ thì thường không sao. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ ngay.

4. Ngoài ăn uống và sinh hoạt, còn điều gì cần kiêng cữ không? Nên tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại, khói thuốc lá và hạn chế sử dụng thuốc khi không có chỉ định của bác sĩ.

5. Tôi nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi nào? Nên tham khảo ý kiến bác sĩ ngay khi biết mình mang thai để được tư vấn cụ thể về chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt phù hợp.