Lồng ruột ở trẻ em: tình trạng nguy hiểm cần lưu ý

Hiện tượng lồng ruột có thể khiến cuộc sống của cha mẹ và các em nhỏ gặp nhiều khó khăn. Mặc dù đây là tình trạng phổ biến, nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy lồng ruột là gì, nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả là như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Lồng Ruột Là Gì?

Lồng ruột xảy ra khi một đoạn ruột bị đẩy vào bên trong đoạn ruột lân cận, tạo ra dạng nếp gấp bất thường trong ruột.

Chủ yếu hiện tượng này xuất hiện ở trẻ dưới 3 tuổi, nhưng cũng không ngoại trừ người trưởng thành. Nguy hiểm hơn cả, nếu không được điều trị, lồng ruột có thể đe dọa tính mạng.

Lồng ruột có thể gây ra những trở ngại trong quá trình tiêu hóa bình thường, dẫn đến việc hấp thụ kém các chất dinh dưỡng và can thiệp vào lưu thông của máu đến các phần ruột bị ảnh hưởng. Việc thiếu máu có thể khiến cho mô ruột bị tổn thương, thậm chí hoại tử, là nguyên nhân gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

Triệu Chứng Nhận Biết Lồng Ruột

Việc nắm rõ các triệu chứng giúp cha mẹ nhanh chóng đưa ra quyết định để bảo vệ sức khỏe cho con. Mỗi đứa trẻ có thể biểu hiện khác nhau, nhưng đây là những dấu hiệu quan trọng mà phụ huynh cần chú ý:

• Đau bụng: Những cơn đau có đặc điểm quặn thắt và xen kẽ giữa các khoảng thời gian không đau. Trẻ nhỏ có thể quấy khóc và co rút chân vào bụng khi cơn đau diễn ra.
• Buồn nôn và nôn mửa: Đây là dấu hiệu phổ biến, kèm theo các triệu chứng khác. Nôn có thể là phản ứng của cơ thể trước tình trạng tắc nghẽn và áp lực trong đường tiêu hóa.
• Sốt và tiêu chảy: Các triệu chứng này kèm theo máu lẫn trong phân là dấu hiệu cần chú ý. Tiêu chảy có thể xuất hiện ở dạng lòng đỏ trứng hoặc máu đỏ, là chỉ dấu rõ rệt của vấn đề.
• Cảm giác khối u trong bụng: Khi sờ, có thể cảm nhận sự khác thường trong ổ bụng. Khối u có thể di động và gây khó chịu nhiều hơn khi vô tình chạm vào.

Biến Chứng Có Thể Gặp

Không điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:

• Lỗ thủng trong thành ruột: Tạo điều kiện cho nhiễm trùng lan rộng sang các phần khác của cơ thể.
• Viêm phúc mạc: Một tình trạng viêm nhiễm nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.
• Nhiễm trùng khoang bụng: Điều kiện này có thể lan đến các cơ quan khác, làm tăng nguy cơ tử vong.
• Nguy cơ tử vong: Do sự can thiệp muộn, khi mô ruột đã bị hư và nhiễm trùng lan rộng.

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Nếu trẻ thể hiện bất kỳ triệu chứng nào đã đề cập, đừng chần chừ mà hãy đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức để được thăm khám. Mỗi phút trôi qua có thể làm tăng nguy cơ biến chứng, do đó can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng.

Nguyên Nhân Dẫn Đến Lồng Ruột

Hiện tại, nguyên nhân chính xác của lồng ruột vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, nhiễm trùng có thể là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ.

Đặc biệt, trẻ em dưới 3 tuổi, đặc biệt là bé trai, có nguy cơ cao hơn bị tình trạng này. Ngoài ra, có một số bệnh lý hoặc tình trạng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi sát sao sự phát triển của trẻ từ khi còn nhỏ.

Yếu Tố Nguy Cơ

• Có tiền sử lồng ruột: Những trẻ đã từng lồng ruột có nguy cơ cao hơn bị tái phát.
• Gia đình có người mắc bệnh: Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong việc gia tăng rủi ro mắc bệnh.
• Cấu trúc ruột bất thường: Các gen có thể ảnh hưởng đến sự phát triển không bình thường của ruột.
• Choáng ngợp bởi polyp hay u ruột: Các cấu trúc này có thể gây kích thích hoặc cản trở dẫn đến lồng ruột.
• Viêm đường tiêu hóa: Các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng hoặc viêm cũng là yếu tố nguy cơ.

Phương Pháp Chẩn Đoán Và Điều Trị

Chẩn Đoán Lồng Ruột

Bác sĩ có thể sử dụng:

• Siêu âm bụng: Đánh giá tình trạng hiện tại của ruột. Đây là phương pháp không xâm lấn, dễ tiếp cận và rất hiệu quả trong chẩn đoán lồng ruột.
• X-quang và CT: Xác định chính xác nguyên nhân gây đau bụng và phát hiện các dấu hiệu tắc nghẽn.

Bên cạnh các phương pháp hình ảnh, bác sĩ có thể thực hiện các phương thức khám lâm sàng kết hợp để đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Đôi khi, cần kết hợp nhiều phương pháp để có cái nhìn tổng quát về tình trạng của trẻ.

Điều Trị Hiệu Quả

Trong nhiều trường hợp, tình trạng tự giải quyết mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, các biện pháp y khoa như tháo lồng ruột bằng hơi hoặc phẫu thuật có thể cần thiết khi bệnh diễn tiến nặng. Quy trình điều trị cần phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và gia đình để đạt hiệu quả cao nhất:

• Tháo lồng ruột bằng khí hoặc chất lỏng: Đây là phương pháp ít xâm lấn, bác sĩ sử dụng áp suất để tháo lồng.
• Phẫu thuật: Khi không thể tháo lồng bằng phương pháp không xâm lấn, phẫu thuật là cần thiết để ngăn ngừa biến chứng.

Thói Quen Hỗ Trợ Hạn Chế Diễn Tiến Của Lồng Ruột

Chế Độ Dinh Dưỡng

• Ăn thực phẩm lỏng dễ tiêu hóa: Giúp ruột ít bị tắc nghẽn và nhanh chóng phục hồi.
• Ăn uống đủ chất và hợp lý: Đảm bảo cơ thể có đủ sức đề kháng chống lại các nguy cơ bệnh tật.

Một chế độ ăn giàu chất xơ, giảm đồ ăn khó tiêu hóa và theo dõi kỹ lưỡng là rất cần thiết. Cha mẹ cũng nên chú ý điều chỉnh thực đơn dựa trên từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Chăm Sóc Sức Khỏe

• Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ: Đảm bảo trẻ được theo dõi và điều trị đúng cách.
• Thăm khám định kỳ: Giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và ứng phó kịp thời.

Thói quen chăm sóc tốt, đảm bảo trẻ có môi trường sống an toàn và lành mạnh, là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa và hạn chế các hệ lụy từ lồng ruột.

Phòng Ngừa Lồng Ruột

Dù chưa có biện pháp ngăn ngừa dứt điểm, việc can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu có thể giúp giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ sức khỏe của trẻ. Đảm bảo một chế độ ăn uống cân đối và theo dõi sát sao sự phát triển của trẻ là bước đi quan trọng trong việc này. Bằng cách cung cấp một môi trường sống lành mạnh và chú ý đến từng thay đổi nhỏ của trẻ, bố mẹ và người chăm sóc có thể góp phần hạn chế nguy cơ lồng ruột xảy ra.

Câu Hỏi Thường Gặp

• Làm thế nào để phân biệt cơn đau bụng bình thường ở trẻ và triệu chứng lồng ruột? Cơn đau do lồng ruột thường đi kèm với quấy khóc, nôn mửa và có chu kỳ, không giống như đau bụng thông thường. Nếu có thêm các dấu hiệu khác như tiêu chảy hoặc máu trong phân, cần đến bác sĩ ngay.
• Lồng ruột có tự khỏi mà không cần điều trị không? Một số trường hợp nhẹ có thể tự khỏi nhưng phần lớn cần sự can thiệp y tế để tránh biến chứng nghiêm trọng.
• Liệu chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng đến nguy cơ lồng ruột không? Chế độ ăn giàu chất xơ và dễ tiêu hóa có thể giảm nguy cơ và hỗ trợ phục hồi, nhưng không loại trừ hoàn toàn nguy cơ xảy ra.
• Trẻ em đã từng bị lồng ruột có nguy cơ tái phát không? Có, trẻ từng bị lồng ruột có nguy cơ tái phát cao hơn và cần giám sát y tế chặt chẽ.
• Có phương pháp nào giúp phát hiện sớm lồng ruột trước khi các triệu chứng nghiêm trọng xuất hiện không? Việc thăm khám định kỳ và theo dõi sức khỏe tổng quát của trẻ là cách tốt nhất để phát hiện sớm bất kỳ bất thường nào.

Nguồn: Tổng hợp