Hoạt động kích thích thị giác cho trẻ sơ sinh

Sự phát triển thị giác của trẻ sơ sinh sẽ thay đổi theo từng giai đoạn. Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu hơn về sự phát triển thị giác và các thông tin về kích thích thị giác cho trẻ sơ sinh nhé.

Các giai đoạn phát triển thị giác ở trẻ sơ sinh

Lúc đầu, trẻ sơ sinh không thể nhìn được xa hơn 20 đến 30 cm . Với cự ly này, trẻ chỉ có thể nhận ra khuôn mặt của người đang ôm trẻ. Em bé có thể phát hiện được ánh sáng, hình dạng và chuyển động, nhưng ở những tháng đầu đời tất cả đều khá mờ. Một cách thích hợp, khuôn mặt của cha mẹ là điều hấp dẫn nhất đối với trẻ ở độ tuổi này (tiếp theo là các họa tiết có độ tương phản cao như bàn cờ), vì vậy hãy đảm bảo cho bé nhiều cơ hội nhìn cận cảnh sự vật. Các giai đoạn phát triển của trẻ là:

• 1 tháng tuổi

Khi mới sinh, em bé không biết cách sử dụng đôi mắt của mình, vì vậy chúng có thể vận động một cách ngẫu nhiên hoặc đưa hai mắt về cùng một phía. Trong 1 tháng tuổi hoặc tháng tiếp theo, trẻ sẽ có thể tập trung liên tục cả hai mắt và theo dõi một đối tượng chuyển động. Trẻ cũng có thể thích chơi mắt với cha mẹ: Với khuôn mặt của cha mẹ ở rất gần trẻ, di chuyển đầu của cha mẹ chậm rãi từ bên này sang bên kia, với mắt của trẻ và mắt cha mẹ nhìn nhau.

• 2 tháng tuổi

Em bé của bạn có thể nhìn thấy màu sắc ngay từ khi sinh ra, nhưng trẻ thường gặp khó khăn trong việc phân biệt các tông màu tương tự, chẳng hạn như đỏ và cam. Đó là một lý do khiến cho trẻ thích các mẫu đen trắng hoặc có độ tương phản cao.

Trong vài tháng tiếp theo, não của trẻ sơ sinh dần phát triển và hoạt động để học cách phân biệt màu sắc. Do đó, trẻ có thể sẽ bắt đầu tỏ ra thích những màu cơ bản tươi sáng và những thiết kế phức tạp và chi tiết hơn. Khuyến khích sự phát triển này bằng cách cho trẻ xem tranh, ảnh, sách và đồ chơi. Trong vài tháng tới, trẻ cũng sẽ hoàn thiện kỹ năng theo dõi đối tượng của mình.

• 4 tháng tuổi

Trẻ bắt đầu phát triển nhận thức chiều sâu. Từ trước đến nay, trẻ gặp nhiều khó khăn để xác định vị trí, kích thước và hình dạng của một vật thể, sau đó nhận được thông điệp từ não đến bàn tay để đưa tay ra và nắm lấy nó.

Khi trẻ được 4 tháng tuổi, trẻ có cả sự phát triển về vận động để xử lý công việc và sự trưởng thành trong não bộ để phối hợp tất cả các chuyển động cần thiết và hoàn thành nhiệm vụ. Cha mẹ có thể giúp con luyện tập bằng cách đưa cho con những món đồ chơi dễ cầm nắm như lục lạc (nếu không con sẽ lấy tóc, kính hoặc hoa tai của bạn).

• 5 tháng tuổi

Trẻ đang trở nên tốt hơn trong việc phát hiện các đồ vật rất nhỏ và theo dõi các đồ vật chuyển động. Trẻ thậm chí còn có thể nhận ra thứ gì đó sau khi chỉ nhìn thấy một phần của nó. Đây là bằng chứng về sự hiểu biết mới chớm nở của trẻ về tính vĩnh viễn của vật thể, nghĩa là biết rằng mọi thứ tồn tại ngay cả khi trẻ không thể nhìn thấy chúng vào một thời điểm. Trẻ có thể phân biệt giữa các màu đậm tương tự và sẽ bắt đầu nghiên cứu những khác biệt tinh tế hơn giữa các màu phấn.

• 8 tháng tuổi

Vào độ tuổi này thị giác của trẻ gần như đã trưởng thành về độ nét và nhận thức. Mặc dù sự chú ý của trẻ sẽ tập trung hơn vào các vật thể ở gần, nhưng tầm nhìn của trẻ đủ xa để nhận ra mọi người và các đồ vật trong phòng.

Em bé có thể phát hiện được ánh sáng, hình dạng và chuyển động

Các hoạt động kích thích thị giác ở trẻ sơ sinh

Nhằm kích thích thị giác cho trẻ sơ sinh hiệu quả, phụ huynh cần tìm hiểu và quan tâm thực hiện 6 hoạt động sau:

• Đồ chơi kích thích thị giác: Chọn những đồ chơi có màu sắc tương phản cao, đối tượng rõ ràng. Đồ chơi có thể là những vật dụng có thể treo trên giường hoặc giữ trên tay để bé có thể nhìn và tập trung vào chúng.
• Kích thích bằng âm nhạc: Sử dụng nhạc nhẹ và êm dịu trong quá trình chơi với bé. Âm nhạc không chỉ tạo ra môi trường thư giãn mà còn kích thích sự tò mò và thính giác của bé.
• Chơi với gương: Đặt một gương nhẹ trước mặt bé. Bé sẽ thích thú khi nhìn thấy hình ảnh của mình và sẽ có cơ hội phát triển khả năng nhận diện khuôn mặt và biểu hiện giúp kích thích thị giác cho trẻ sơ sinh.
• Hình ảnh động: Hiển thị ảnh và hình ảnh động có màu sắc nổi bật trước mắt bé. Các hình ảnh động có thể đồ chơi được di chuyển để thu hút sự chú ý của bé.
• Ngoài ra, hoạt động môi trường bên ngoài: Ánh sáng tự nhiên, cảnh đẹp tự nhiên sẽ giúp bé kích thích thị giác cho bé.

Hoạt động phát triển thị giác cho trẻ

Lợi ích của việc kích thích thị giác ở trẻ sơ sinh

Những trò chơi giúp phát triển thị lực là rất tốt cho bé, vì thị lực chính là thước đo cho sự phát triển trí não trong năm đầu đời. Bố mẹ hãy giúp bé học nhìn bằng những đồ vật thật sự rõ ràng và thu hút bởi vì việc nhìn thấy rõ ràng rất có hiệu quả đối với trẻ còn rất nhỏ. Khi không nhìn thấy rõ, trẻ sẽ không quan tâm và không chú ý nên bố mẹ tưởng bé chỉ nhìn vu vơ và lơ đễnh.

Sự tập trung thị giác bắt đầu xuất hiện từ tuần tuổi thứ 3 đến thứ 5, vì thế, việc kích thích thị giác là một trong những bước đầu tiên quan trọng hình thành nên sự tập trung trong quy trình học hỏi của trẻ sơ sinh. Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy những gì trẻ nhìn được trong giai đoạn đầu đời sẽ giúp phát triển và hoàn thiện vùng vỏ não thị giác, từ đó tác động tích cực đến khả năng nhận thức, học hỏi và ghi nhớ.

Thời điểm thích hợp để kích thích thị giác

Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong số các hình ảnh và mẫu xung quanh mình, trẻ sơ sinh thích khuôn mặt người hơn cả. Do đó, cách tốt nhất để kích thích sự phát triển thị giác của trẻ từ những ngày mới chào đời đó là cha mẹ hãy để khuôn mặt mình thật gần mắt của trẻ. Thời gian sau đó, hãy kích thích trẻ quan tâm đến các màu sắc cơ bản và nhận diện bảng màu.

Đến khi trẻ đã được 3 – 4 tuổi, cha mẹ nên cho trẻ có những lần kiểm tra thị lực đầu tiên và kiểm tra định kỳ sau đó. Đây là cách giúp trẻ có được đánh giá chính xác về tình trạng thị lực, phát hiện và điều trị sớm vấn đề ở mắt để đảm bảo an toàn cho đôi mắt của trẻ. 

Nếu cha mẹ có tiền sử đối với các vấn đề nghiêm trọng ở mắt, hãy thảo luận với bác sĩ để trẻ được kiểm tra dấu hiệu bệnh lý bẩm sinh về mắt và có phương án phòng ngừa hiệu quả.

Hi vọng với những chia sẻ trên có thể giúp các mẹ tham khảo thêm về phát triển thị giác ở trẻ.