Hiểu rõ phình động mạch não: nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Bạn có biết rằng phình động mạch não không chỉ là một bệnh lý phức tạp mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe? Tỷ lệ tử vong cao khi bị vỡ khiến bệnh này trở thành một trong những vấn đề y tế đáng lo ngại nhất. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về căn bệnh này, từ nguyên nhân dẫn đến cách điều trị hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và phòng tránh những biến chứng không mong muốn.

Phình Động Mạch Não Là Gì?

Phình động mạch não là tình trạng giãn nở bất thường của một phần động mạch trong não, tạo nên một khối phồng nhỏ. Khi thành mạch trở nên yếu và không chịu nổi áp lực, nó có thể bị vỡ ra, dẫn đến xuất huyết trong não, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

“Một khi động mạch đã phình ra, căn bệnh này có thể trở thành ‘kẻ giết người thầm lặng’, âm thầm đe dọa tính mạng mà bạn không hề hay biết.”

Phân Loại Phình Động Mạch Não

• Hình Túi (Saccular): Loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 70-75% các trường hợp.
• Hình Thoi (Fusiform): Xuất hiện dưới dạng động mạch giãn đều.
• Phình Tách (Dissecting): Xảy ra khi tách lớp giữa thành động mạch, hiếm gặp và rất nguy hiểm.

Mặc dù phình động mạch có thể do chấn thương, nhiễm khuẩn, hay khối u, đa số trường hợp là do nguyên nhân tự phát. Trong đó, yếu tố di truyền có thể đóng một vai trò quan trọng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người có người thân gần mắc phình động mạch có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh này.

Dấu Hiệu và Triệu Chứng Của Phình Động Mạch Não

Phình động mạch não đôi khi tồn tại mà không gây ra bất kỳ dấu hiệu nào rõ rệt. Nhưng khi phình lớn và chèn ép các cấu trúc lân cận, nó có thể dẫn đến các triệu chứng như:

• Cảm giác liệt vận nhãn, lác mắt.
• Cứng gáy, nhìn đôi.
• Đau hốc mắt, gợi ý chèn ép dây thần kinh số III, IV, V hoặc VI.
• Mất thị lực, đặc biệt là khuyết thị trường thái dương.

Nếu phình động mạch não vỡ, bạn sẽ gặp phải một cơn đau đầu dữ dội, đột ngột, thường được mô tả là “đau đầu sét đánh”. Ngoài ra còn có buồn nôn, nôn ói, mất ý thức hay thậm chí co giật. Các triệu chứng này thường xảy ra đột ngột và có thể gây nguy hiểm cao nhất là trong những giờ đầu sau khi vỡ. Do đó, việc nắm bắt kịp thời các triệu chứng và phản ứng nhanh chóng là cực kỳ quan trọng trong việc cứu sống bệnh nhân.

Biến Chứng Nguy Hiểm Của Phình Động Mạch Não

Khi vỡ, phình động mạch não sẽ gây ra xuất huyết dưới nhện, một tình trạng rất nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao. Khoảng 66% người bệnh sẽ tổn thương não nặng nề và có đến 40% cơ hội tử vong.

Xuất huyết dưới nhện có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như co thắt mạch máu, gây ra nhồi máu não thứ phát. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể phải đối mặt với các vấn đề như phù não, gia tăng áp lực nội sọ, và tổn thương thần kinh kéo dài. Những biến chứng này không chỉ đe dọa tính mạng mà còn ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hồi phục của bệnh nhân sau khi xuất viện.

Khi Nào Cần Tới Gặp Bác Sĩ?

Nếu bất cứ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên đến ngay bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Phát hiện sớm có thể giúp giảm thiểu tổn thương và tăng cơ hội hồi phục.

“Sự chủ quan có thể đổi lấy một cái giá quá đắt. Đừng để bản thân trở thành nạn nhân của phình động mạch não.”

Nguyên Nhân Gây Phình Động Mạch Não

Phình động mạch não có thể do tổn thương vi mô thành động mạch, thay đổi dòng chảy bất thường, và các hiện tượng xơ vữa động mạch. Yếu tố di truyền, tăng huyết áp, lối sống không lành mạnh, và các bệnh lý như hội chứng Ehlers-Danlos, bệnh thận đa nang cũng đóng vai trò nhất định. Ngoài ra, còn có mối liên hệ giữa stress kéo dài và sự hình thành phình động mạch do ảnh hưởng đến huyết áp và sự ổn định của thành mạch máu.

Những Ai Có Nguy Cơ Mắc Phình Động Mạch Não?

Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Phái nam có nguy cơ cao hơn nữ giới.
• Tuổi tác, gia đình có tiền sử bệnh.
• Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tăng huyết áp.

Những Yếu Tố Làm Tăng Nguy Cơ

• Hút thuốc lá và uống rượu bia.
• Nghiện ma túy, đặc biệt là cocain.
• Xơ vữa và xơ cứng động mạch.
• Chấn thương đầu.
• Các bệnh lý di truyền khác.

Những yếu tố nguy cơ này có thể đồng hành và tác động qua lại lẫn nhau, làm tăng thêm khả năng phát triển phình động mạch. Vì vậy, nhận biết và quản lý các nguy cơ là bước đầu tiên trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh.

Phương Pháp Xét Nghiệm và Chẩn Đoán

Chẩn đoán hình ảnh là phương pháp chính để phát hiện phình động mạch não thông qua chụp soi mạch DSA, chụp CT, hay MRI. Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, tiến hành cấy máu để tìm vi khuẩn hoặc nấm. Mỗi phương pháp này đều có ưu và nhược điểm, và việc lựa chọn phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân cũng như tiềm năng rủi ro có thể gặp phải trong quá trình thực hiện.

Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

• Đối với phình động mạch nhỏ chưa có triệu chứng, theo dõi liên tục là cần thiết.
• Phình lớn hay có dấu hiệu cần điều trị nội mạch bằng cách đặt stent, coil.
• Trong trường hợp cần thiết, nên phẫu thuật mở và đặt kẹp.

Điều trị phải cân nhắc đến yếu tố nguy cơ, loại, kích thước, và vị trí phình. Đồng thời, bệnh nhân cần được hiểu rõ về rủi ro khi phẫu thuật. Việc đảm bảo theo dõi và điều chỉnh lối sống sau phẫu thuật cũng rất quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng có thể xảy ra.

Thói Quen Sinh Hoạt Giúp Hạn Chế Diễn Tiến Của Bệnh

Chế Độ Sinh Hoạt

• Bỏ thuốc lá.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh căng thẳng.

Chế Độ Dinh Dưỡng

• Không uống rượu bia và sử dụng ma túy.
• Ăn uống lành mạnh, tăng cường rau quả và ngũ cốc nguyên hạt.
• Giảm tiêu thụ đồ ăn nhanh, chất béo và đường.

Thực hiện những thay đổi trong lối sống này không chỉ giúp giảm nguy cơ phình động mạch não mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường sức đề kháng, và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch khác.

Phương Pháp Phòng Ngừa Phình Động Mạch Não

Phòng ngừa phình động mạch hiệu quả cần dựa vào việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng, mức cholesterol, huyết áp và đường huyết. Kiểm tra sức khỏe tổng quát ít nhất một lần mỗi năm là điều không thể thiếu. Đặc biệt, quan tâm đến triệu chứng bất thường của cơ thể và tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ kịp thời có thể giảm đáng kể nguy cơ gặp phải biến chứng nguy hiểm.

FAQ – Những Câu Hỏi Thường Gặp

• Làm thế nào để biết tôi có bị phình động mạch não hay không? – Việc chẩn đoán phình động mạch não cần thông qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp CT, MRI hoặc soi mạch DSA. Nếu bạn có nguy cơ cao hoặc triệu chứng nghi ngờ, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn.
• Phình động mạch não có thể phòng ngừa hoàn toàn được không? – Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, nhưng việc duy trì lối sống lành mạnh có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
• Điều trị phình động mạch não có nguy hiểm không? – Như bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, việc điều trị có thể có rủi ro nhất định. Tuy nhiên, điều trị phình động mạch não lại cực kỳ cần thiết để ngăn ngừa xuất huyết nguy hiểm.
• Sau khi điều trị phình động mạch, tôi cần lưu ý gì? – Sau điều trị, bạn nên tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về thuốc men, tái khám, và duy trì lối sống lành mạnh để phòng ngừa tái phát.
• Phình động mạch não có di truyền không? – Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong nguy cơ mắc phình động mạch. Nếu gia đình bạn có tiền sử bệnh, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm.

Với những bổ sung này, hy vọng bạn sẽ có một cái nhìn sâu rộng hơn về phình động mạch não từ quan điểm của một bác sĩ chuyên môn.

Nguồn: Tổng hợp