Hiện tượng hiếm muộn: những điều cần biết và cách xử lý

Hiện nay, tỉ lệ các cặp vợ chồng ở Việt Nam gặp phải tình trạng vô sinh hiếm muộn đang có xu hướng tăng lên, gây ra không ít lo lắng và phiền muộn cho nhiều người. Vậy, hiếm muộn là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và có những cách chữa trị nào hiệu quả? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây.

Hiếm Muộn Là Gì?

Hiếm muộn là tình trạng một cặp vợ chồng không thể có thai dù đã quan hệ tình dục thường xuyên và không sử dụng biện pháp tránh thai. Thống kê cho thấy, khoảng 84% cặp đôi sẽ thụ thai tự nhiên trong vòng một năm nếu duy trì quan hệ thường xuyên (2-3 ngày một lần) mà không áp dụng biện pháp tránh thai. Quá trình thụ thai bao gồm nhiều bước:

• Cơ thể phụ nữ giải phóng một quả trứng từ một trong các buồng trứng.
• Tinh trùng của đàn ông kết hợp với trứng trên đường đi.
• Trứng được thụ tinh phải đi qua ống dẫn trứng vào tử cung.
• Phôi thai phải bám vào bên trong tử cung để làm tổ.

Hiếm muộn có thể xảy ra nếu có vấn đề ở một hoặc nhiều bước trong quy trình này. Tình trạng này có thể là hiếm muộn nguyên phát hoặc thứ phát:

Hiếm muộn nguyên phát: khi chưa từng mang thai dù đã cố gắng.
Hiếm muộn thứ phát: đã từng có thai nhưng khó khăn để thụ thai lại.

Những Dấu Hiệu và Triệu Chứng Khi Hiếm Muộn

Vô sinh hiếm muộn được xác định khi cặp đôi có quan hệ thường xuyên, không tránh thai, và không thụ thai tự nhiên trong 6 tháng (vợ trên 35 tuổi) hoặc 12 tháng (vợ dưới 35 tuổi). Nếu sau một năm mà vẫn chưa có thai, cần gặp bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.

• Phụ nữ từ 36 tuổi trở lên nên đến phòng khám sớm vì khả năng sinh sản giảm nhanh sau 30 tuổi.
• Có tiền sử bệnh lý ảnh hưởng đến sinh sản như đã điều trị ung thư, nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI).

Nguyên Nhân Dẫn Đến Hiếm Muộn

Nguyên Nhân Gây Hiếm Muộn Ở Nam Giới

• Gián đoạn chức năng tinh hoàn: Do giãn tĩnh mạch thừng tinh, chấn thương tinh hoàn, sử dụng rượu, thuốc lá, steroid, hóa trị hoặc phẫu thuật.
• Rối loạn nội tiết tố: Chức năng không đúng của tuyến dưới đồi hoặc tuyến yên, tăng sản tuyến thượng thận, tiếp xúc với các hormone không cần thiết.
• Rối loạn di truyền: Hội chứng Klinefelter, loạn dưỡng cơ và các vấn đề liên quan đến nhiễm sắc thể.

Nguyên Nhân Gây Hiếm Muộn Ở Nữ Giới

• Gián đoạn chức năng buồng trứng: Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), giảm thiểu dự trữ buồng trứng (DOR), vô kinh chức năng vùng dưới đồi (FHA), suy buồng trứng sớm (POI).
• Tắc ống dẫn trứng: Do tiền sử nhiễm trùng vùng chậu, bệnh lậu, chlamydia, lạc nội mạc tử cung.
• Đặc điểm tử cung bất thường: Dính trong tử cung, polyp nội mạc tử cung, u tuyến.

Những Ai Có Nguy Cơ Mắc Phải Hiếm Muộn?

Theo thống kê, cứ 7 cặp vợ chồng thì có 1 gặp khó khăn về sinh sản. Điều này không chỉ xảy ra ở nam giới hay nữ giới. Những yếu tố làm tăng nguy cơ hiếm muộn bao gồm:

Yếu Tố Nguy Cơ Ở Nam Giới

• Lão hóa, đặc biệt khi nam giới từ 40 tuổi trở lên.
• Thừa cân, hút thuốc, sử dụng rượu hoặc ma túy.
• Tiếp xúc với testosteron, bức xạ.

Yếu Tố Nguy Cơ Ở Nữ Giới

• Lão hóa, khói thuốc lá, rượu, trọng lượng không phù hợp.
• Quá mức căng thẳng về thể chất hoặc cảm xúc.

Phương Pháp Xét Nghiệm và Chẩn Đoán Hiếm Muộn

Bác sĩ cần thu thập tiền sử bệnh và xét nghiệm lâm sàng để xác định tình trạng hiếm muộn. Các xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm máu, đánh giá ống dẫn trứng, nội soi ổ bụng.
• Phân tích tinh dịch ở nam giới.

Phương Pháp Điều Trị Hiếm Muộn

Hiếm muộn có thể được điều trị bằng thuốc, phẫu thuật, thụ tinh trong tử cung, hoặc công nghệ hỗ trợ sinh sản, dựa vào nguyên nhân và tình trạng hiếm muộn cụ thể của cặp vợ chồng.

Điều Trị Hiếm Muộn Ở Nam Giới

• Liệu pháp nội khoa, ngoại khoa hoặc hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong tử cung (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Điều Trị Hiếm Muộn Ở Nữ Giới

• Sử dụng thuốc như Clomiphene citrate, Letrozole, Gonadotropin.
• Kháng sinh điều trị bệnh lý liên quan.

Thói Quen Sinh Hoạt Giúp Hạn Chế Hiếm Muộn

• Tuân thủ hướng dẫn bác sĩ, duy trì lối sống tích cực.
• Khám sức khỏe định kỳ, giải tỏa căng thẳng.

Phương Pháp Phòng Ngừa Hiếm Muộn

• Ở nam giới: Không hút thuốc, hạn chế rượu bia, duy trì môi trường lành mạnh.
• Ở nữ giới: Quan hệ tình dục an toàn, tránh căng thẳng và dùng chất kích thích. Bổ sung dinh dưỡng hợp lý.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Hiếm Muộn

• 1. Hiếm muộn có thể điều trị được không?
  Có, phần lớn các nguyên nhân gây hiếm muộn có thể được điều trị thành công bằng các phương pháp như liệu pháp nội khoa, ngoại khoa, hay công nghệ hỗ trợ sinh sản.
• 2. Những yếu tố nào có thể làm giảm cơ hội thụ thai?
  Tuổi tác, lối sống không lành mạnh (hút thuốc, uống rượu), căng thẳng tinh thần, và các bệnh lý cơ bản đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• 3. Sau bao lâu không thụ thai thì nên tìm kiếm sự tư vấn?
  Cặp đôi nên tìm sự tư vấn sau 6 tháng cố gắng nếu vợ trên 35 tuổi, và 12 tháng nếu vợ dưới 35 tuổi mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
• 4. Những xét nghiệm nào cần thiết cho chẩn đoán hiếm muộn?
  Xét nghiệm máu, siêu âm kiểm tra ống dẫn trứng, phân tích tinh dịch, và nội soi ổ bụng có thể được thực hiện để chẩn đoán chính xác.
• 5. Ăn uống có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?
  Có, dinh dưỡng kém có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. Thực phẩm lành mạnh và chế độ ăn cân bằng có thể cải thiện sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ.

Nguồn: Tổng hợp