Giả phình mạch: nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Giả phình mạch là một tình trạng y tế khá nghiêm trọng nhưng không phải lúc nào cũng dễ phân biệt với phình động mạch. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng cũng như các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả cho tình trạng này.

Giả Phình Mạch Là Gì?

Giả phình mạch, hoặc chứng giả phình động mạch, là tình trạng một khối phình phát triển trên động mạch bị tổn thương. Động mạch bình thường có ba lớp: lớp áo trong, lớp áo giữa và lớp áo ngoài. Khi máu rò rỉ qua một hoặc hai lớp, nó đọng lại thành một túi giống như bong bóng nhô ra từ một bên động mạch.

Phình động mạch và giả phình động mạch đều có điểm chung là thành mạch máu phình và yếu đi, nhưng lý do và vị trí của chúng khác nhau. Bệnh phình động mạch là sự giãn nở vĩnh viễn của mạch máu do yếu tố cấu trúc, còn giả phình động mạch là tình trạng tụ máu bên ngoài mạch máu nhưng được giữ lại bên trong lớp áo ngoài.

Dấu Hiệu Và Triệu Chứng Của Giả Phình Mạch

• Khối u dưới da gây đau hoặc đau khi chạm vào
• Tê, đau hoặc ngứa ran ở khu vực bị ảnh hưởng
• Bầm tím hoặc thay đổi màu sắc da xung quanh khu vực đó

Các dấu hiệu này có thể biến đổi tùy thuộc vào vị trí và kích thước của giả phình mạch. Đôi khi, bệnh nhân còn cảm nhận được nhịp đập tại chỗ bị tổn thương. Đó là dấu hiệu cho thấy máu vẫn còn đang luân chuyển qua giãn phình, nguy cơ vỡ gây chảy máu rất cao.

Biến Chứng Của Giả Phình Mạch

Giả phình động mạch có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Một trong số này có thể là vỡ giả phình, dẫn tới tình trạng chảy máu cấp tính và nguy hiểm đến tính mạng. Các biến chứng khác có thể bao gồm huyết khối (cục máu đông) hình thành và di chuyển trong mạch máu, gây cản trở lưu thông máu và có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Nguyên Nhân Dẫn Đến Giả Phình Mạch

• Các biến chứng từ thủ thuật y tế như đặt ống thông
• Chấn thương vùng mạch máu
• Nhiễm trùng hoặc viêm tụy
• Sự thoái hóa hoặc tổn thương do xơ vữa động mạch

Trong một số trường hợp, sử dụng thuốc làm loãng máu quá mức cũng có thể gây ra tình trạng này. Ngoài ra, bệnh nhân từng trải qua các quá trình chèn ép mạch máu lâu dài, ví dụ như nằm quá lâu trong một tư thế khi phẫu thuật, cũng có nguy cơ phát triển giả phình mạch cao hơn.

Người mắc các hội chứng như Marfan hoặc Loeys-Dietz thường có nguy cơ cao hơn do các tình trạng này gây suy yếu thành mạch máu.

Ai Có Nguy Cơ Mắc Giả Phình Mạch?

• Người lớn tuổi
• Giới tính nữ
• Người béo phì
• Người có tiền sử bệnh lý liên quan như cao huyết áp hay sử dụng thuốc chống đông máu

Các nhóm nguy cơ cao này cần phải theo dõi sức khỏe thường xuyên và thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích đáng. Việc kiểm soát các bệnh lý nền như cao huyết áp, tiểu đường hay bệnh tim mạch sẽ góp phần giảm nguy cơ gặp các biến chứng từ giả phình mạch.

Phương Pháp Chẩn Đoán Giả Phình Mạch

• Khám thực thể: Bác sĩ sẽ tìm hiểu các tín hiệu báo động của khối u và tiến hành sờ để nhận diện nó.
• Siêu âm Doppler: Đây là phương pháp được ưa chuộng để xác định kích thước và nguồn gốc của giả phình.
• Chụp CT và MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về mạch máu và các mô xung quanh.
• Chụp động mạch: Đưa thuốc nhuộm vào mạch máu để thấy rõ dòng chảy qua màn hình X-quang.

Quá trình chẩn đoán thường bắt đầu với việc thăm khám lâm sàng và sau đó là xác nhận bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Cụ thể, siêu âm Doppler không chỉ giúp xác định sự tồn tại của giả phình mà còn theo dõi tiến triển sau điều trị. Các hình ảnh CT và MRI mang lại thông tin chi tiết hơn, hữu ích trong việc lên kế hoạch điều trị.

Phương Pháp Điều Trị Giả Phình Mạch

Nội Khoa

Các trường hợp nhỏ có thể tự phát tan cục máu và biến mất. Việc theo dõi kỹ lưỡng cùng với siêu âm định kỳ là điều cần thiết. Nếu chỉ số kích thước hoặc triệu chứng không thay đổi theo thời gian, có thể chưa cần can thiệp thêm mà chỉ cần tiếp tục giám sát.

Ngoại Khoa

Tiêm Thrombin dưới hướng dẫn siêu âm là phương pháp phổ biến và hiệu quả để xử lý các giả phình lớn. Can thiệp nội mạch là lựa chọn ưu tiên cho giả phình động mạch nội tạng và động mạch chủ. Các kỹ thuật này đòi hỏi sự chính xác, kinh nghiệm, cũng như cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

“Thủ thuật Thrombin dưới hướng dẫn siêu âm mang lại tỷ lệ thành công cao, và hầu hết không phải quay lại phẫu thuật nếu tuân thủ đúng quy trình.”

Việc lựa chọn phương pháp điều trị cần dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân, cũng như kích thước và tính chất của giả phình. Các chuyên gia y tế sẽ đưa ra những quyết định thích hợp nhất dựa trên thông tin chẩn đoán và tình hình cụ thể của từng trường hợp.

Cách Phòng Ngừa Giả Phình Mạch

• Tuân theo chế độ ăn uống giàu chất xơ và ít muối
• Thực hiện lối sống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn
• Tránh căng thẳng tâm lý và nghỉ ngơi đầy đủ

Con người có thể giảm thiểu nguy cơ bị giả phình mạch thông qua việc duy trì lối sống khỏe mạnh. Chế độ ăn cân bằng giúp kiểm soát huyết áp, giảm tác động của xơ vữa động mạch. Ngoài ra, việc tập luyện đều đặn không chỉ cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn giúp kiểm soát cân nặng, yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Giả Phình Mạch

1. Giả Phình Động Mạch Có Nguy Hiểm Không?

Một số trường hợp giả phình động mạch có thể tự lành, nhưng nguy cơ vỡ gây tử vong là đáng lo ngại. Việc nhận diện và điều trị kịp thời là cực kỳ quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

2. Điều Trị Bằng Phương Pháp Nào Là Tốt Nhất?

Tùy vào kích thước và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Phương pháp ít xâm lấn như tiêm Thrombin được khuyến nghị. Tuy nhiên, mọi quyết định điều trị cần dựa trên đánh giá lâm sàng và thảo luận giữa bệnh nhân và bác sĩ chuyên khoa.

3. Mất Bao Lâu Để Hồi Phục Sau Khi Điều Trị?

Thời gian phục hồi tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân sau thủ thuật và loại điều trị được áp dụng.

4. Làm Thế Nào Để Phòng Ngừa Giả Phình Sau Các Thủ Thuật Y Khoa?

Việc sử dụng các kỹ thuật không xâm lấn hoặc ít xâm lấn trong các thủ thuật y khoa có thể giảm nguy cơ này. Đảm bảo loại bỏ hoặc giảm tối thiểu các rủi ro liên quan đến quá trình đặt ống thông, cùng với kiểm soát tốt huyết áp và các bệnh nền khác, cũng là những biện pháp hữu hiệu.

5. Khả Năng Xảy Ra Tái Phát Sau Khi Đã Điều Trị Giả Phình Là Thế Nào?

Mặc dù tỷ lệ tái phát không cao nếu thủ thuật được thực hiện chính xác và tuân thủ theo dõi sát sao, vẫn có khả năng xảy ra tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ của bệnh nhân. Do đó, duy trì theo dõi sức khỏe định kỳ và tìm kiếm tư vấn y tế kịp thời là điều rất quan trọng.

Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về giả phình mạch và có những biện pháp kịp thời khi gặp phải. Đừng ngần ngại đến các cơ sở y tế nếu có triệu chứng để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Nguồn: Tổng hợp