Dị tật bàn chân: tình trạng xương bàn chân bất thường ảnh hưởng đến khả năng vận động của trẻ

Dị tật bàn chân là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến sự phát triển và khả năng vận động của trẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những dị tật bàn chân thường gặp và cách cải thiện tình trạng này.

Thế nào là dị tật bàn chân?

Dị tật bàn chân là tình trạng cấu trúc hoặc chức năng của bàn chân bị bất thường, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của trẻ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến dị tật bàn chân như bẩm sinh hoặc do tác động từ bên ngoài như chấn thương, tai nạn, mang vác vật nặng sai tư thế, v.v. Những dị tật bàn chân thường gặp ở trẻ em bao gồm: bàn chân bẹt, bàn chân đụng gót, bàn chân vẹo gót ngoài, bàn chân trước vẹo trong hoặc vẹo ngoài, bàn chân vòm cao.

“Dị tật bàn chân không chỉ ảnh hưởng đến khả năng di chuyển, mà còn gây ra nhiều triệu chứng khác như đau nhức khớp, mỏi chân, khó khăn trong việc mang giày dép, dễ vấp ngã, ảnh hưởng đến tư thế đi lại, v.v.”

Nếu không được điều trị kịp thời, dị tật bàn chân có thể dẫn đến biến dạng bàn chân vĩnh viễn và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng.

Phổ biến dị tật bàn chân bẩm sinh

Một số dị tật bàn chân bẩm sinh ở trẻ em bao gồm:

• 

  Bàn chân trước vẹo trong

  Bàn chân trước vẹo trong, hay còn gọi là metatarsus varus, là tình trạng bàn chân trước có xu hướng nghiêng vào bên trong trục cơ thể. Dị dạng này thường có thể quan sát ngay từ khi trẻ sinh ra và tiến triển dần khi trẻ bắt đầu đi hoặc chạy, nếu không được điều trị kịp thời.

  Dị tật này thường không gây đau đớn hay ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ trong giai đoạn đầu. Phần lớn trường hợp, tình trạng này sẽ tự cải thiện theo thời gian khi trẻ trưởng thành. Tuy nhiên, việc đưa trẻ đi khám và tầm soát sớm để đánh giá mức độ dị tật và điều trị phù hợp là cần thiết để đảm bảo an toàn và phát hiện sớm các biến chứng tiềm ẩn.

• Biến dạng gót vẹo ngoài

  Calcaneovalgus, hay còn gọi là biến dạng gót vẹo ngoài, là tình trạng trục xương gót chân của trẻ bị vẹo ra ngoài. Nguyên nhân được cho là do sự dồn ép trong tử cung ảnh hưởng đến xương chân mềm dẻo của trẻ sơ sinh, dẫn đến sự bất thường này.

  Để phát hiện và điều trị sớm Calcaneovalgus, cần phân biệt với dị tật xương sên đứng dọc. Phương pháp điều chỉnh bằng đế nẹp nhựa bàn chân là phương pháp phổ biến để cải thiện tình trạng này.

• Bàn chân khoèo

  Bàn chân khoèo là một dạng dị tật bẩm sinh thường gặp ở trẻ sơ sinh. Dị tật này xảy ra do sự biến dạng của xương sên và xương ghe, khiến cho bàn chân bị vẹo vào bên trong và hướng xuống dưới.

  Với mức độ nghiêm trọng, bàn chân khoèo có thể gây khó khăn trong việc đi lại và thậm chí trẻ không thể đi bằng bàn chân. Việc phát hiện và điều trị kịp thời bàn chân khoèo là rất quan trọng. Phương pháp Ponseti thường được sử dụng để cải thiện tình trạng này, trong một số trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể cần phẫu thuật.

• Xương sên đứng dọc bẩm sinh

  Xương sên đứng dọc bẩm sinh là một dị tật bàn chân hiếm gặp, khiến cho bàn chân trẻ bị xoay lên trên và hướng ra ngoài. Dị tật này có thể đi kèm với các vấn đề khác như tật nứt đốt sống hoặc cứng đa khớp.

  Để phát hiện và điều trị sớm xương sên đứng dọc bẩm sinh, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở bàn chân của trẻ.

Những dị tật bàn chân thường gặp ở trẻ em và vị thành niên

Một số dị tật bàn chân thường gặp ở trẻ em và vị thành niên bao gồm:

• Bàn chân bẹt

  Bàn chân bẹt, hay còn gọi là bàn chân phẳng, là một dị tật tương đối phổ biến, ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của bàn chân. Biểu hiện đặc trưng là lòng bàn chân tiếp xúc hoàn toàn với mặt đất khi đứng, không có độ cong lõm như bình thường. Bàn chân bẹt được chia thành 3 loại: bàn chân bẹt mềm dẻo, bàn chân bẹt cứng, bàn chân bẹt kèm theo rối loạn chức năng gân chày sau.

• Biến dạng cổ chân Cavovarus

  Biến dạng cổ chân Cavovarus là một dị tật bàn chân tương đối hiếm gặp, xuất hiện do tổn thương dây thần kinh sau chấn thương hoặc các bệnh lý thần kinh cơ. Các đặc trưng của dị tật này là bàn chân có vòm cao và gót chân nghiêng vào bên trong.

Nhận biết và điều trị sớm các dị tật bàn chân là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện về cả thể chất và vận động cho trẻ.

Câu hỏi thường gặp

1. Dị tật bàn chân có thể được phát hiện từ khi nào?

   Dị tật bàn chân có thể được phát hiện từ khi trẻ em sơ sinh. Một số dị tật bàn chân bẩm sinh có thể quan sát ngay lập tức sau khi sinh, trong khi những dị tật khác có thể phát triển theo thời gian khi trẻ bắt đầu đi hoặc chạy.

2. Điều trị dị tật bàn chân cần thời gian bao lâu?

   Thời gian điều trị dị tật bàn chân phụ thuộc vào mức độ của từng trường hợp. Một số trẻ có thể cần điều trị trong vài tháng, trong khi những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể mất nhiều năm để điều trị.

3. Cách tốt nhất để tránh dị tật bàn chân là gì?

   Không có cách đảm bảo để tránh hoàn toàn dị tật bàn chân bẩm sinh. Tuy nhiên, việc đảm bảo thai nhi và trẻ sơ sinh có môi trường sống lành mạnh, tránh các nguy cơ tổn thương và mang vác vật nặng sai tư thế có thể giảm nguy cơ phát triển các dị tật bàn chân.

4. Dị tật bàn chân có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ không?

   Đúng. Dị tật bàn chân có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, như khả năng di chuyển, đau nhức khớp, mỏi chân, khó khăn trong việc mang giày dép, dễ vấp ngã và ảnh hưởng đến tư thế đi lại.

5. Có phải tất cả các dị tật bàn chân đều cần phẫu thuật để điều trị?

   Không, không phải tất cả các dị tật bàn chân đều cần phẫu thuật để điều trị. Trong một số trường hợp, việc sử dụng phương pháp điều chỉnh bằng đế nẹp nhựa bàn chân hoặc các phương pháp cải thiện khác có thể đủ để cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể cần thiết để khắc phục dị tật.

Nguồn: Tổng hợp