Đa nhân cách là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Đa nhân cách là một hiện tượng tâm lý phức tạp, trong đó người bệnh có hai hoặc nhiều bản ngã khác nhau. Tuy nhiên, hội chứng này không phải ai cũng có thể nhận biết, nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời dễ gây ra nhiều ảnh hưởng cho chính cá nhân người mắc bệnh và xã hội. Vậy nên, để hiểu rõ hơn rối loạn đa nhân cách là gì? Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng Pharmacity giải đáp rõ hơn ngay sau đây nhé.

Rối loạn đa nhân cách là gì?

Như đúng tên gọi, “đa – nhiều”, “nhân – người” và “cách – tính cách” và đa nhân cách ở đây có nghĩa là người bệnh có hai hoặc nhiều bản ngã song song cùng tồn tại, mỗi bản ngã này có thể có tính cách, cảm xúc và cảm nhận khác nhau. Đây là một trong những rối loạn liên quan đến sự phân liệt ý thức, nơi mà các phần khác nhau của ý thức không liên kết chặt chẽ với nhau.

Đa nhân cách là hội chứng mà một người có nhiều tính cách song song cùng tồn tại

Dấu hiệu của người đa nhân cách

Rối loạn đa nhân cách là căn bệnh không dễ dàng nhận biết và thường bị nhầm lẫn với các rối loạn tâm lý khác. Tuy nhiên, có những dấu hiệu đặc trưng có thể giúp mọi người phát hiện sớm rối loạn này như:

• Sự thay đổi đột ngột về hành vi và tính cách
• Mất ký ức hoặc khoảng trống trong trí nhớ
• Cảm giác xa lạ hoặc mất kết nối với bản thân
• Khó khăn trong việc nhớ lại thông tin cá nhân quan trọng
• Có những hành vi hoặc lời nói không thể giải thích được
• Cảm giác bị chi phối bởi những “giọng nói” hoặc “nhân cách” khác nhau
• Rối loạn giấc ngủ và gặp ác mộng thường xuyên
• Khó kiểm soát cảm xúc và có những hành vi tự hại bản thân và người khác.
• Thay đổi cách ăn mặc, phong cách sống theo từng nhân cách
• Thường xuyên cảm thấy bối rối hoặc mâu thuẫn với chính mình

Nguyên nhân gây ra bệnh đa nhân cách là gì?

Rối loạn đa nhân cách thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng đa phần là đến từ những trải nghiệm đau thương và căng thẳng cực độ trong cuộc sống của người bệnh, chẳng hạn như:

• Chấn thương tâm lý thời thơ ấu: Những trải nghiệm đau thương như lạm dụng thể chất, tình dục hoặc tinh thần có thể gây ra sự phân tách trong nhân cách của trẻ em. Theo nhiều nghiên cứu, có khoảng 90% trường hợp người mắc bệnh rối loạn đa nhân cách từng là nạn nhân của lạm dụng và bị bỏ rơi thời thơ ấu.
• Chấn thương tâm lý liên tục: Các trải nghiệm tiêu cực kéo dài như bạo lực gia đình hoặc bị bắt nạt thường xuyên, cũng có thể góp phần hình thành rối loạn này.
• Mất an toàn và bảo vệ: Thiếu sự chăm sóc và bảo vệ từ gia đình hoặc người thân, đặc biệt trong những giai đoạn phát triển quan trọng, có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Yếu tố di truyền và sinh học: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng có thể có yếu tố di truyền và sinh học góp phần vào sự phát triển của rối loạn đa nhân cách, mặc dù các yếu tố này vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn.

Người đa nhân cách thường do bị tổn thương tâm lý

Ảnh hưởng của rối loạn đa nhân cách đến đời sống

Rối loạn đa nhân cách có thể gây ra những tác động sâu sắc và rộng lớn đến nhiều khía cạnh của đời sống cá nhân và xã hội của người bệnh. Điển hình như:

• Người bệnh thường trải qua các giai đoạn căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Họ có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và đối mặt với các tình huống “dở khóc dở cười” hàng ngày.
• Sự thay đổi đột ngột trong tính cách và hành vi có thể làm cho mối quan hệ với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp trở nên phức tạp và căng thẳng. Nên người bệnh thường gặp khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ ổn định.
• Khó khăn trong việc duy trì sự nhất quán trong hành vi và nhận thức có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và học tập của họ.
• Những trải nghiệm mất kiểm soát và thay đổi nhân cách thường xuyên có thể làm giảm tự tin và tự trọng của người bệnh, dẫn đến cảm giác vô giá trị và bế tắc.
• Rối loạn giấc ngủ, thay đổi thói quen ăn uống và sự căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất của người bệnh.
• Những cảm xúc tiêu cực và cảm giác mất kiểm soát có thể dẫn đến hành vi tự hại và tăng nguy cơ tự tử ở người bệnh.

Vậy nên, rối loạn đa nhân cách không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người bệnh mà còn có tác động rộng lớn đến gia đình và cộng đồng xung quanh. Việc hiểu rõ và hỗ trợ kịp thời là cần thiết để giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống và hòa nhập xã hội.

Rối loạn đa nhân cách ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân người bệnh và xã hội

Cách điều trị bệnh đa nhân cách như thế nào?

Việc điều trị rối loạn đa nhân cách phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, giới tính, tình trạng bệnh lý và điều kiện cá nhân của từng bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp phổ biến được áp dụng trong quá trình điều trị:

Biện pháp tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là phương pháp chính trong điều trị rối loạn đa nhân cách. Trong quá trình này, bệnh nhân sẽ tham gia các buổi trò chuyện với bác sĩ tâm lý để thảo luận về các vấn đề họ đang gặp phải, bao gồm tình trạng cảm xúc, suy nghĩ và hành vi.

Qua đó, bệnh nhân học cách quản lý cảm xúc và điều chỉnh hành vi theo hướng tích cực hơn. Tâm lý trị liệu có thể áp dụng cho cá nhân bệnh nhân hoặc kết hợp với các mối quan hệ xung quanh họ. Mặc dù quá trình điều trị diễn ra từ từ, nhưng hiệu quả đạt được là rất tốt cho sức khỏe tâm lý của bệnh nhân.

Sử dụng thuốc

Mặc dù không có loại thuốc nào được chấp thuận đặc biệt để điều trị rối loạn đa nhân cách, nhưng một số loại thuốc tâm thần có thể giúp kiểm soát các triệu chứng liên quan. Các loại thuốc này bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc ổn định tâm trạng, thuốc chống loạn thần và thuốc chống lo âu. Những loại thuốc này có thể giúp giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Nhập viện và chăm sóc tâm thần

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần nhập viện để được chăm sóc tâm thần toàn diện. Điều này đặc biệt quan trọng khi bệnh nhân không thể tự chăm sóc bản thân đúng cách hoặc có nguy cơ gây hại cho bản thân hoặc người khác. Sau khi tình trạng ổn định, bác sĩ có thể khuyến nghị tiếp tục theo dõi tại bệnh viện hoặc tái khám theo lịch trình cụ thể.

Sau khi đã hiểu rõ hơn đa nhân cách là gì thì có thể thấy, việc điều trị kịp thời và đúng cách có thể ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng của rối loạn đa nhân cách như mất năng suất lao động, ảnh hưởng xấu đến người xung quanh, lạm dụng chất kích thích, tự hủy hoại bản thân và nguy cơ tự tử. Nếu có dấu hiệu bất thường về tính cách, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị bởi các chuyên gia tâm lý nhé.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.