Cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo mạnh mẽ. Sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất, protein, chất béo và carbohydrate dễ hấp thu cho sự phát triển toàn diện của trẻ, mà còn chứa kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch non nớt của bé, chống lại các bệnh nhiễm trùng. Việc cho con bú còn mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho cả mẹ và con, như tạo sự gắn kết tình cảm, giảm nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư buồng trứng ở mẹ, giúp tử cung co hồi nhanh chóng sau sinh.

Tuy nhiên, giai đoạn sau sinh, sức đề kháng của mẹ thường suy giảm, khiến mẹ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là cảm cúm. Cảm cúm với các triệu chứng như sốt, ho, sổ mũi, đau họng, nhức mỏi cơ thể không chỉ gây khó chịu cho mẹ mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Liệu mẹ có thể tiếp tục cho con bú khi đang bị cảm cúm và có thể sử dụng thuốc điều trị hay không? Đây là một vấn đề rất quan trọng, bởi việc ngừng cho con bú đột ngột có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Nguyên tắc chung khi dùng thuốc cho mẹ đang cho con bú

Khi mẹ đang cho con bú cần sử dụng thuốc, một trong những lo lắng lớn nhất là thuốc có thể truyền qua sữa mẹ và ảnh hưởng đến bé. Thực tế, hầu hết các loại thuốc đều có thể đi vào sữa mẹ ở một mức độ nhất định, nhưng lượng thuốc thực sự mà bé hấp thụ thường rất nhỏ. Tuy nhiên, vẫn cần hết sức thận trọng và tuân theo các nguyên tắc sau:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc không kê đơn, khi đang cho con bú. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ, lựa chọn loại thuốc an toàn và liều lượng phù hợp, đồng thời cân nhắc giữa lợi ích điều trị cho mẹ và nguy cơ tiềm ẩn cho bé.

• Chọn thuốc có tác dụng ngắn: Những loại thuốc có thời gian bán thải ngắn (thời gian thuốc giảm đi một nửa trong cơ thể) sẽ ít có khả năng tích tụ trong sữa mẹ hơn.

• Uống thuốc sau khi cho con bú: Nếu có thể, mẹ nên uống thuốc ngay sau khi cho con bú hoặc trước cữ bú dài nhất của bé (ví dụ, trước khi bé ngủ). Điều này giúp giảm thiểu lượng thuốc mà bé có thể hấp thụ qua sữa mẹ.

• Theo dõi phản ứng của bé: Sau khi mẹ sử dụng thuốc, cần theo dõi sát sao các biểu hiện của bé. Nếu bé có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như quấy khóc, bỏ bú, ngủ li bì, phát ban, tiêu chảy hoặc nôn trớ, cần ngưng sử dụng thuốc ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Các loại thuốc cảm cúm phổ biến và độ an toàn khi cho con bú

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc cảm cúm, cả kê đơn và không kê đơn. Tuy nhiên, không phải loại thuốc nào cũng an toàn cho phụ nữ đang cho con bú. Dưới đây là một số loại thuốc cảm cúm phổ biến và đánh giá mức độ an toàn của chúng:

• Paracetamol:

  • Đây là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt khá an toàn cho phụ nữ đang cho con bú.
  • Lượng paracetamol đi vào sữa mẹ rất thấp và thường không gây ảnh hưởng đáng kể đến bé.
  • Tuy nhiên, mẹ vẫn cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo và không tự ý tăng liều.

• Ibuprofen:

  • Tương tự như paracetamol, ibuprofen cũng là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt an toàn cho phụ nữ đang cho con bú khi sử dụng đúng liều lượng.
  • Lượng ibuprofen bài tiết vào sữa mẹ rất ít.

• Thuốc ho và long đờm:

  • Một số thành phần trong thuốc ho và long đờm có thể được bài tiết vào sữa mẹ.

  • Cần đặc biệt thận trọng với các loại thuốc ho chứa codeine, vì codeine có thể chuyển hóa thành morphine trong cơ thể mẹ và truyền sang bé qua sữa mẹ, gây ức chế hô hấp ở trẻ.

  • Dextromethorphan: được coi là tương đối an toàn khi dùng với liều lượng được khuyến cáo.

  • Guaifenesin: thông tin về an toàn khi sử dụng cho phụ nữ cho con bú còn hạn chế, nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

• Thuốc sổ mũi:

  • Các loại thuốc xịt mũi hoặc nhỏ mũi thường được ưu tiên hơn thuốc uống, vì chúng ít được hấp thu vào máu và do đó ít bài tiết vào sữa mẹ hơn.

  • Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid: thường được coi là an toàn khi sử dụng trong thời gian ngắn với liều lượng thấp.

  • Thuốc nhỏ mũi chứa oxymetazoline: nên được sử dụng thận trọng và trong thời gian ngắn, vì chúng có thể gây co mạch.

Lưu ý quan trọng: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khi đang cho con bú cần được sự đồng ý và hướng dẫn của bác sĩ. Mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc để tránh những ảnh hưởng không mong muốn đến sức khỏe của bé.

Paracetamol

Paracetamol là một lựa chọn phổ biến để giảm đau và hạ sốt cho các bà mẹ đang cho con bú. Nghiên cứu cho thấy chỉ một lượng rất nhỏ paracetamol được bài tiết vào sữa mẹ, và nồng độ này thường không gây hại cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, điều quan trọng là mẹ cần tuân theo liều lượng khuyến cáo của bác sĩ hoặc hướng dẫn trên bao bì thuốc. Việc sử dụng quá liều paracetamol có thể gây độc cho gan, cả ở mẹ và bé.

Liều dùng Paracetamol cho mẹ cho con bú:

• Liều dùng thông thường cho người lớn là 500mg – 1000mg mỗi 4-6 giờ, không quá 4000mg trong 24 giờ.
• Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn liều dùng phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể.

Ibuprofen

Ibuprofen, một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), cũng được coi là an toàn cho phụ nữ đang cho con bú khi được sử dụng đúng cách. Lượng ibuprofen đi vào sữa mẹ rất thấp, tương tự như paracetamol. Tuy nhiên, nên tránh sử dụng ibuprofen trong ba tháng cuối thai kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có tiền sử bệnh dạ dày hoặc các vấn đề về đông máu.

Liều dùng Ibuprofen cho mẹ cho con bú:

• Liều dùng thông thường cho người lớn là 200mg – 400mg mỗi 4-6 giờ, không quá 1200mg trong 24 giờ.
• Luôn tuân theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Thuốc ho và long đờm

Khi bị ho, mẹ nên ưu tiên các biện pháp tự nhiên như uống nhiều nước ấm, súc miệng bằng nước muối, mật ong và chanh. Nếu cần dùng thuốc, cần thận trọng lựa chọn.

Dextromethorphan

Dextromethorphan, một chất ức chế ho, được coi là tương đối an toàn khi sử dụng với liều lượng được khuyến cáo trong thời gian cho con bú. Tuy nhiên, cần tránh các sản phẩm kết hợp chứa các thành phần không an toàn khác.

Guaifenesin

Guaifenesin, một chất long đờm, thông tin về độ an toàn khi sử dụng cho phụ nữ cho con bú còn hạn chế. Do đó, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Thuốc sổ mũi

Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid

Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid thường được coi là an toàn vì chúng tác động tại chỗ và ít được hấp thu vào máu. Tuy nhiên, nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và trong thời gian ngắn nhất có thể.

Thuốc nhỏ mũi chứa oxymetazoline

Oxymetazoline có thể gây co mạch và ảnh hưởng đến việc tiết sữa nếu sử dụng quá nhiều. Vì vậy, nên sử dụng thận trọng và theo hướng dẫn của bác sĩ.

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị cảm cúm không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, mẹ có thể áp dụng các biện pháp tự nhiên và không dùng thuốc để giảm nhẹ các triệu chứng cảm cúm:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giấc ngủ rất quan trọng cho việc phục hồi sức khỏe.
• Uống nhiều nước: Giúp làm loãng dịch nhầy và bù nước cho cơ thể.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu vitamin C.
• Súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp giảm đau họng.
• Xông hơi bằng tinh dầu: Có thể giúp thông mũi.
• Rửa tay thường xuyên: Giúp ngăn ngừa lây lan virus.

Khi nào cần tham khảo ý kiến ​​bác sĩ

Mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay nếu có các dấu hiệu sau:

• Sốt cao trên 38.5 độ C kéo dài.
• Khó thở, thở khò khè.
• Ho nhiều, ho ra đờm xanh hoặc vàng.
• Đau ngực.
• Các triệu chứng không cải thiện sau vài ngày.
• Bé có dấu hiệu bất thường sau khi mẹ dùng thuốc.

Lời khuyên cho mẹ đang cho con bú bị cảm cúm

• Tiếp tục cho con bú thường xuyên. Việc ngừng cho con bú đột ngột có thể ảnh hưởng đến nguồn sữa và sức khỏe của bé.
• Đeo khẩu trang khi chăm sóc bé để hạn chế lây lan virus.
• Rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào bé.
• Nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống lành mạnh.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

Kết luận

Việc sử dụng thuốc cảm cúm khi đang cho con bú cần được cân nhắc kỹ lưỡng và tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Mặc dù một số loại thuốc được coi là an toàn với liều lượng nhất định, nhưng việc tuân thủ các nguyên tắc và theo dõi sát sao sức khỏe của bé là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, việc áp dụng các biện pháp tự nhiên và không dùng thuốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa cảm cúm. Hãy luôn đặt sức khỏe của cả mẹ và bé lên hàng đầu.

Câu hỏi thường gặp (FAQ):

• Hỏi: Tôi bị cảm cúm và đang cho con bú, tôi có thể uống thuốc cảm cúm thông thường được không?

  • Đáp: Không nên tự ý sử dụng thuốc. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn loại thuốc và liều lượng an toàn.

• Hỏi: Tôi có cần ngừng cho con bú khi bị cảm cúm không?

  • Đáp: Thông thường không cần ngừng cho con bú. Sữa mẹ vẫn cung cấp kháng thể cho bé. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào.

• Hỏi: Các biện pháp tự nhiên nào giúp giảm triệu chứng cảm cúm khi đang cho con bú?

  • Đáp: Nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, súc miệng bằng nước muối, xông hơi và ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng là những biện pháp hữu ích.

Nguồn: Tổng hợp