Chấn thương bụng: một vấn đề nghiêm trọng cần cấp cứu

Chấn thương bụng là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người bị chấn thương, chẩn đoán và điều trị nhanh chóng là điều rất quan trọng.

Tổng quan về chấn thương bụng

Chấn thương bụng là một vấn đề y tế cộng đồng nghiêm trọng trên toàn cầu, không kể mức độ phát triển kinh tế xã hội. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong số bệnh nhân chấn thương nhập viện khoa cấp cứu. Khoảng một phần ba số bệnh nhân chấn thương trên toàn thế giới đều bị chấn thương bụng. Nó là một loại tổn thương phổ biến thứ ba ở các bệnh nhân cấp cứu cần phẫu thuật.

Với sự gia tăng đột ngột và mạnh mẽ của áp lực trong ổ bụng do các lực bên ngoài, có thể làm vỡ một cơ quan rỗng. Chấn thương bụng có thể gây chảy máu trong và dẫn đến sốc mất máu. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người bị chấn thương.

Chấn thương bụng có thể gây ra vỡ nội tạng, tổn thương mạch máu trong ổ bụng và dẫn đến chảy máu trong và sốc mất máu.

Trong các nước đang phát triển, tỷ lệ chấn thương bụng đang gia tăng nhanh chóng do quá trình đô thị hóa, cơ giới hóa, bạo lực dân sự, chiến tranh, hoạt động tội phạm và tai nạn giao thông.

Cơ chế gây chấn thương các cơ quan trong ổ bụng

Sự gia tăng đột ngột và mạnh mẽ của áp lực trong ổ bụng có thể làm vỡ một cơ quan rỗng. Dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng như vỡ nội tạng, tổn thương mạch máu trong ổ bụng và gây chảy máu trong, có thể dẫn đến sốc và tử vong.

Các lực tác động vào thành bụng trước có thể nén nội tạng bụng vào lồng ngực hoặc cột sống phía sau, gây dập nát mô. Các cơ quan rắn như gan và lá lách dễ bị rách hoặc tổn thương theo cơ chế này. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với người già và bệnh nhân nghiện rượu. Bởi vì thành bụng của họ lỏng lẻo, rất dễ xảy ra vỡ lá lách. Các cấu trúc như tá tràng hoặc tuyến tụy cũng có thể bị tổn thương trong trường hợp có chấn thương từ phía sau hoặc lực tác động mạnh.

Các lực cắt và xoắn từ sự giảm tốc đột ngột có thể gây vết rách của cả các cơ quan rắn và rỗng hoặc tách động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ quan nhạy cảm. Chiếc thận cũng dễ bị tổn thương do tách động mạch chủ bụng gây thiếu máu. Ngoài ra, xương sườn hoặc xương chậu bị gãy cũng có thể gây rách mô trong ổ bụng.

Đánh giá và xử trí chấn thương bụng

Để đánh giá mức độ nghiêm trọng của chấn thương bụng, các yếu tố sau đây liên quan đến tai nạn xe:

• Loại xe và vận tốc.
• Việc xe có bị lật hay không.
• Vị trí của bệnh nhân trong xe.
• Mức độ xâm nhập vào khoang hành khách.
• Mức độ thiệt hại của chiếc xe.
• Biến dạng tay lái.
• Việc đeo dây an toàn và túi khí có bung không.

Các dấu hiệu nguy hiểm sau khi bị chấn thương bụng bao gồm:

• Bụng cứng hoặc đau.
• Bầm tím rộng.
• Đau ở vùng ngực.
• Chảy máu từ trực tràng, âm đạo hoặc niệu đạo.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Các triệu chứng sốc như mạch nhanh, da lạnh, nhợt nhạt, và ý thức thay đổi.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu sau đây sau khi bị thương, hãy gọi số cấp cứu 115 hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế khẩn cấp ngay lập tức:

• Mạch nhanh (hơn 100 nhịp mỗi phút).
• Đau đầu hoặc tụt huyết áp.
• Da lạnh, ẩm ướt.
• Nhầm lẫn hoặc mất trí nhớ.
• Bồn chồn hay sợ hãi.
• Khát nước.

Trong khi chờ đợi giúp đỡ khẩn cấp, bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Kiểm tra đường thở của nạn nhân.
• Kiểm tra nhịp thở và nhịp mạch.
• Nếu người đó không thở hoặc không có mạch, bắt đầu hồi sức tim phổi ngay lập tức.
• Nếu người đó có dấu hiệu sốc, cố định tốt và giảm đau.
• Đừng cho người đó ăn hoặc uống trong vài giờ sau khi bị thương.
• Đối với chấn thương nhẹ, theo dõi tình trạng của người bị thương.
• Cho người bị thương nằm xuống và nâng chân lên cao.
• Nới lỏng quần áo bó sát và sử dụng chăn để giữ ấm.
• Trong hầu hết các trường hợp, ăn hoặc uống không phải là vấn đề nếu chấn thương là nhỏ.
• Nếu lo lắng về an toàn khi ăn uống, tìm kiếm đến trung tâm y tế để được hỗ trợ.
• Trong khi người đang nghỉ ngơi, theo dõi mạch và nhịp thở.

Tóm lại, chấn thương bụng là một tình trạng cấp cứu nghiêm trọng và cần đánh giá và xử trí kịp thời. Đừng xem thường những tổn thương bụng, hãy đi khám ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Câu hỏi 1: Chấn thương bụng có thể dẫn đến tử vong không?

Trả lời: Có, chấn thương bụng nghiêm trọng có thể gây tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.

Câu hỏi 2: Chấn thương bụng là gì?

Trả lời: Chấn thương bụng là tình trạng tổn thương trong ổ bụng do các lực tác động bên ngoài.

Câu hỏi 3: Tại sao việc chẩn đoán và điều trị kịp thời quan trọng?

Trả lời: Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là cần thiết để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người bị chấn thương.

Câu hỏi 4: Chấn thương bụng có thể làm vỡ cơ quan bên trong ổ bụng không?

Trả lời: Có, chấn thương bụng có thể gây vỡ nội tạng và tổn thương mạch máu trong ổ bụng.

Câu hỏi 5: Có những dấu hiệu nào cho thấy một người bị chấn thương bụng nghiêm trọng?

Trả lời: Một số dấu hiệu bao gồm bụng cứng hoặc đau, bầm tím rộng, đau ở vùng ngực, chảy máu từ các kênh tiết niệu, buồn nôn hoặc nôn mửa, và triệu chứng sốc như nhịp tim nhanh, da lạnh, nhợt nhạt, và ý thức thay đổi.

Nguồn: Tổng hợp