Cây trinh nữ: Đặc điểm và công dụng đối với sức khỏe

Cây trinh nữ hay còn có tên thường gọi là trinh nữ hoàng cung, đây là dược liệu quý có vị đắng, chát đến từ Ấn Độ. Đây là một loại dược liệu được dùng nhiều trong các bài thuốc cổ truyền. Những phân tích dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về đặc điểm của cây trinh nữ hoàng cung cũng như những tác dụng tuyệt vời của nó đối với sức khỏe con người.

Cây trinh nữ hay còn có tên thường gọi là trinh nữ hoàng cung

Tổng quan đặc điểm của cây trinh nữ

Tên thường gọi: Trinh nữ hoàng cung

Tên gọi khác: Tỏi Thái Lan, tỏi lơi lá rộng, náng lá rộng

Tên khoa học: Crinum latifolium L.

Họ: Thủy tiên (Amaryllidaceae)

Đặc điểm của cây trinh nữ như sau:

• Thân hành như củ hành tây to, bẹ lá úp vào nhau tạo thành một thân giả dài khoảng 10 – 15cm.
• Có nhiều lá mỏng kéo dài, hai bên mép lá lượn sóng. Gân lá song song và có mặt trên lõm thành rãnh, mặt dưới có một sống lá nổi rất rõ, đầu bẹ nơi sát đất có màu đỏ tím.
• Hoa cây trinh nữ mọc thành tán dài gồm 6 – 18 hoa. Cánh hoa màu trắng và có vài điểm màu tím đỏ. Từ thân hành mọc ra rất nhiều củ con có thể tách ra để trồng riêng dễ dàng.
• Mùa hoa quả rơi vào khoảng tháng 8 đến tháng 9.

Ở Việt Nam, cây trinh nữ được trồng chủ yếu ở các tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng trở vào, sau này được trồng thêm ở một số tỉnh phía bắc.

Đây là cây ưa ẩm, ưa sáng, có thể chịu bóng một phần, sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nóng và ấm của vùng nhiệt đới, nhiệt độ trung bình khoảng từ 22 – 27ºC.

Thành phần hóa học của cây trinh nữ

Thành phần chính có tác dụng trong dược liệu này là alkaloid ( latisoin, crinafolidin, beladin, crinafolin, pratorin…).

Bên cạnh đó, trinh nữ còn có một số hợp chất khác như phenolic, axit amin,  tannin, flavonoid, terpenoit, saponin steroid, coumarin và chất chống oxy hóa khác.

Thân rễ của cây chứa 2 glucan là glucan A và glucan B.

Ở Việt Nam đã có nghiên cứu và cho thấy trong loại thảo dược này có 11 alkaloid, 11 axit amin, axit hữu cơ. Các axit amin là phenylalanin, dl-valin, 1-leucin và arginin monohydroclorid.

Tổng quan đặc điểm của cây trinh nữ

Tác dụng của cây trinh nữ đối với sức khỏe

Một số tác dụng của cây trinh nữ như sau:

Chữa u xơ tử cung và các bệnh phụ khoa

Loại dược liệu này được nhiều người sử dụng để giúp điều trị các bệnh lý như u xơ tử cung, u nang buồng trứng… Theo nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh về hoạt tính kháng u hiệu quả của loại cây này.

Ngoài ra, trinh nữ hoàng cung còn chứa các thành phần alkaloid như: Hippadine, pseudo, lycorine,…có tác dụng giúp ngăn cản sự tổng hợp của protein. Điều này khiến các khối u chậm phát triển cũng như gây ức chế khả năng di căn thành các tế bào ung thư.

Hỗ trợ điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới

Tương tự như công dụng điều trị u xơ tử cung ở nữ giới, cây trinh nữ cũng là một loại thuốc quý được sử dụng nhiều trong việc trị bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới.

Cao methanol và alkaloid có trong trinh nữ có chức năng làm chậm quá trình phân bào, khiến các khối u chậm phát triển. Lycorin có tác dụng ức chế DNA và protein ngăn chặn sự sống sót, phát triển của các virus gây bại liệt. Do đó, trinh nữ là một loại bài thuốc quý trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh u xơ, trong đó có ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.

Giúp giảm cơn đau khớp nhanh chóng

Cây trinh nữ có tác dụng gì? Một trong những tác dụng được nhiều người biết tới của loài cây này là giúp giảm tình trạng đau khớp hiệu quả. Bệnh nhân có thể hơ lá trên lửa, sau đó dùng lá đắp trực tiếp lên khu vực khớp đang bị đau nhức, hoặc có thể đun trà trinh nữ hoàng cung để uống sẽ có công dụng hạ nhiệt nhanh đối với các cơn đau. Nếu duy trì bài thuốc này đều đặn thì hiện tượng sưng tấy, tụ bầm sẽ giảm thiểu rõ rệt.

Hỗ trợ cải thiện triệu chứng viêm

Bởi đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn nhờ các hoạt chất như alkaloid, crinamidin và lycorin, do đó mà cây trinh nữ cũng được chế biến thành phương thuốc dùng để tiêu diệt các tác nhân gây viêm và giúp hỗ trợ điều trị các triệu chứng viêm tại đường hô hấp như ho, viêm phế quản, viêm họng,… và tại đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng, phòng ngừa nguy cơ xuất huyết tại những cơ quan này.

Chữa mụn nhọt

Một trong những tác dụng của cây trinh nữ chính là hỗ trợ chăm sóc da, trị mụn nhọt hiệu quả. Với nhiều thành phần chống viêm, giàu chất chống oxy hóa. Đây là một loại thảo dược được sử dụng trong thành phần của nhiều loại mỹ phẩm trị mụn và chăm sóc da cao cấp hiện nay.

Cách nhận biết cây trinh nữ

Tuy có nhiều loại khác nhau, nhưng không phải loại trinh nữ nào đều được dùng để chữa bệnh. Cây trinh nữ có đặc điểm hình thái thường dễ bị nhầm lẫn với cây lan huệ hay náng hoa trắng. Người bệnh nên dựa vào những đặc điểm sau để phân biệt rõ, tránh trường hợp nhầm lẫn ngộ độc đáng tiếc:

• Cây náng hoa trắng: Có đặc điểm bên ngoài tựa như cây trinh nữ, tuy nhiên cây có hình dáng thuôn dài, thân hành và không tròn như trinh nữ. Lá náng hoa trắng có màu xanh đậm hơn và dày hơn.
• Cây lan huệ: Đặc điểm nhận dạng với lá màu xanh đậm, dày, bản lá hẹp, không có gợn sóng quanh mép lá. Hoa màu trắng xanh và rất thơm. Thân cây cao hơn trinh nữ. Điểm khác biệt dễ nhận biết là nhụy hoa lan huệ sẽ có màu đỏ tía, trong khi nhụy hoa trinh nữ màu trắng.

Tác dụng của cây trinh nữ hoàng cung đối với sức khỏe

Một số lưu ý trước khi dùng cây trinh nữ 

Cây trinh nữ hoàng cung là loại dược liệu rất quý hiếm với nhiều công dụng phòng ngừa và chữa bệnh hiệu quả, đặc biệt là với các bệnh u xơ tử cung, u xơ tuyến tiền liệt… Tuy nhiên, đây là một cây thuốc nên không được sử dụng bừa bãi hoặc lạm dụng liên tục. Khi sử dụng cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau đây:

• Khi đang sử dụng nên kiêng ăn rau muống, bởi các chất có trong rau muống có thể làm giảm tác dụng của loại dược này.
• Không tự ý sử dụng để chữa bệnh mà cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Tránh nhầm lẫn cây trinh nữ hoàng cung với một số loại cây khác như hoa lan huệ, cây náng trắng, bởi sẽ ảnh hưởng xấu đến hiệu quả điều trị, thậm chí có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.
• Không nên sử dụng loại thảo dược này với trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú hoặc đối với những người bị suy thận, suy gan.
• Không sử dụng song song với các loại thuốc Tây để tránh tương tác thuốc và gây tác dụng phụ nguy hiểm. Quá trình sử dụng thuốc phải tuân thủ chặt chẽ chỉ dẫn của bác sĩ.

Kết luận: Trên đây là những chia sẻ về đặc điểm cũng như công dụng và những điều lưu ý khi sử dụng cây trinh nữ hoàng cung trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Mặc dù loài thảo dược này đã được chứng minh mang lại nhiều lợi ích và an toàn cho sức khỏe, tuy nhiên bạn vẫn nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ bác sĩ trước khi sử dụng nhé!

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.