Biến chứng tiểu đường liên quan đến phổi: nguyên nhân, biến chứng và biểu hiện

Tiểu đường là một căn bệnh phổ biến và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Trong số đó, tiểu đường biến chứng qua phổi, mặc dù hiếm gặp nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm.

Những biến chứng tiểu đường liên quan đến phổi có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp như viêm phổi, xơ phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính với tỷ lệ lên tới 20-54%. Do đó, kiểm soát biến chứng này ở người mắc tiểu đường là vô cùng quan trọng.

Nguyên nhân gây tiểu đường biến chứng qua phổi

Mặc dù là một bệnh lý chuyển hóa mạn tính, tiểu đường có thể góp phần vào sự xuất hiện của các biến chứng phức tạp như bệnh phổi nhiễm khuẩn cấp tính. Những nguyên nhân chính của những biến chứng này thường bắt nguồn từ:

• Tổn thương mạch máu nuôi dưỡng phổi: Sự tổn thương của các mạch máu lớn và vi mạch ở người mắc tiểu đường có thể dẫn đến sự suy giảm chức năng và xơ hóa của phế nang phổi, gây khó thở và tắc nghẽn đường hô hấp.
• Sự suy giảm hệ miễn dịch: Mức độ đường huyết cao và sự suy giảm của hệ miễn dịch ở người mắc tiểu đường làm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, điển hình là các loại vi khuẩn gây ra các bệnh phổi như vi khuẩn phế cầu, tụ cầu và vi khuẩn lao.

“Tiểu đường có thể góp phần tạo biến chứng phức tạp về phổi”, theo các chuyên gia

Các biến chứng tiểu đường thường gặp

Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mắc hen suyễn trong số bệnh nhân tiểu đường là 8%, nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là 22% và tỷ lệ xơ phổi cao hơn 54% so với người không mắc tiểu đường. Đây được coi là ba biến chứng phổ biến của tiểu đường biến chứng qua phổi.

Viêm phổi

Viêm phổi ở bệnh nhân tiểu đường có nguyên nhân gồm vi khuẩn, virus, nấm và các tác nhân khác. Trong số đó, phế cầu là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm phổi ở cộng đồng.

Các dấu hiệu biến chứng của viêm phổi ở người tiểu đường bao gồm sốt, khó thở, ho có đờm vàng đục, cảm giác rét run, đau đầu, đau ngực và cảm giác nặng ngực, có thể đi kèm với buồn nôn, đau cơ, tiêu chảy và cảm giác mệt mỏi.

“Tiểu đường biến chứng qua phổi gây viêm phổi”, theo các chuyên gia

Viêm phổi ở người mắc tiểu đường có thể gây những hậu quả nguy hiểm như áp xe phổi, nhiễm trùng máu, thậm chí tử vong do sức đề kháng suy giảm. Ngoài ra, viêm phổi kết hợp với tiểu đường cũng làm cho cả hai tình trạng trở nên khó kiểm soát hơn và điều trị cũng trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là trong trường hợp viêm phổi do virus gây ra.

Lao phổi

Bệnh lao phổi được gây ra bởi vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis), lây truyền qua đường hô hấp. Nguy cơ mắc bệnh này ở người tiểu đường cao hơn do hệ miễn dịch suy giảm.

Những triệu chứng của lao phổi ở người tiểu đường bao gồm sốt nhẹ vào buổi chiều, ho khan kéo dài có thể kèm theo đờm hoặc máu, khó thở, thở khò khè kèm theo đau hoặc tức ngực, cảm giác mệt mỏi và chán ăn thường xuyên, sự giảm cân nhanh chóng và suy nhược cơ thể, da xanh và ra mồ hôi đêm.

“Tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh lao phổi”, theo các chuyên gia

Điều trị lao phổi ở người tiểu đường gặp khó khăn hơn do cần phải kiểm soát cả đường huyết và chức năng gan của người mắc tiểu đường thường yếu hơn. Việc phòng ngừa từ đầu là rất quan trọng để tránh biến chứng tiểu đường thành lao phổi.

Tắc nghẽn phổi mãn tính

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ở người tiểu đường, chiếm đến 90% tỷ lệ. Điều này có thể gây ra biến chứng hoặc bệnh mắc kèm với đái tháo đường nếu bệnh nhân thường xuyên hút thuốc.

Biểu hiện phổ biến của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ở người tiểu đường bao gồm ho mãn tính kéo dài, có đờm, khó thở, thở khò khè hoặc thở gấp, thường xuyên cảm thấy khó chịu hoặc đau tức ngực.

“Tắc nghẽn phổi mãn tính là một trong các biến chứng bệnh tiểu đường”, theo các chuyên gia

Tắc nghẽn phổi mãn tính có thể phát triển trong nhiều năm với triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Đối với người mắc tiểu đường, căn bệnh này đặc biệt nguy hiểm vì thuốc điều trị bệnh tắc nghẽn phổi có thể làm tăng đường huyết. Đây cũng là một trong những biến chứng gây tử vong nhất ở bệnh nhân tiểu đường mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Phòng ngừa biến chứng phổi tiểu đường

Một số yếu tố có thể tăng nguy cơ biến chứng phổi tiểu đường và cách phòng tránh như sau:

• Kiểm soát đường huyết: Điều chỉnh đường huyết giúp giảm nguy cơ viêm và stress oxy hóa tế bào phổi. Kiểm soát đường huyết dưới mức mục tiêu giúp giảm nguy cơ mắc biến chứng phổi.
• Tập thể dục đều đặn: Luyện tập hàng ngày trong khoảng 30 phút có tác dụng giảm đường huyết, tăng cường sức khỏe và đề kháng, cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Dinh dưỡng cân đối: Bổ sung rau xanh, thịt nạc, cá, ngũ cốc nguyên hạt và đậu giúp cung cấp dinh dưỡng và kiểm soát đường huyết. Tránh thực phẩm giàu đường, tinh bột, thức ăn nhanh, đồ mặn và gia vị.
• Ngừng hút thuốc lá: Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương phổi. Ngừng hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe phổi.
• Hạn chế tiếp xúc với khói bụi: Đeo khẩu trang khi ở nơi công cộng và tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm từ khói bụi, khói xe và nhà máy.
• Tránh tiếp xúc với nguồn lây: Hạn chế tiếp xúc với người hoặc động vật mang mầm bệnh qua đường hô hấp.
• Tiêm phòng vaccine: Tiêm vaccine cúm và lao phổi giúp bảo vệ khỏi vi khuẩn và giảm nguy cơ biến chứng phổi ở người tiểu đường.

Tiểu đường biến chứng qua phổi là một tình trạng sức khoẻ đáng lưu tâm và đặt ra nhiều thách thức trong việc chăm sóc và điều trị. Nhận thức về nguy cơ và biểu hiện của biến chứng này là cực kỳ quan trọng, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Qua việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Câu hỏi thường gặp về biến chứng tiểu đường qua phổi

1. Tiểu đường biến chứng qua phổi là gì?

   Tiểu đường biến chứng qua phổi là tình trạng khi tiểu đường gây ra các biến chứng liên quan đến hệ hô hấp và phổi, như viêm phổi, lao phổi và tắc nghẽn phổi mãn tính.

2. Tại sao người mắc tiểu đường dễ bị biến chứng phổi?

   Người mắc tiểu đường có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh liên quan đến phổi do mức độ đường huyết cao và sự suy giảm chức năng miễn dịch. Ngoài ra, hút thuốc lá và không kiểm soát tốt tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ biến chứng phổi.

3. Có những triệu chứng gì khi tiểu đường biến chứng qua phổi?

   Các triệu chứng biến chứng phổi tiểu đường bao gồm sốt, khó thở, ho có đờm vàng đục, cảm giác rét run, đau đầu, đau ngực và cảm giác nặng ngực.

4. Làm thế nào để phòng ngừa biến chứng phổi tiểu đường?

   Điều kiện phòng ngừa biến chứng phổi tiểu đường bao gồm kiểm soát đường huyết, tập thể dục đều đặn, dinh dưỡng cân đối, ngừng hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với khói bụi, tránh nguồn lây qua đường hô hấp và tiêm phòng vaccine.

5. Làm sao để kiểm soát biến chứng phổi tiểu đường?

   Để kiểm soát biến chứng phổi tiểu đường, cần tuân thủ chế độ điều trị tiểu đường đúng cách, uống thuốc đúng liều, kiểm soát đường huyết, thực hiện các biện pháp phòng ngừa và theo dõi sát sao sức khỏe phổi.

Nguồn: Tổng hợp