Xoắn tinh hoàn là gì? Những điều cần biết về xoắn tinh hoàn

Triệu chứng

Triệu chứng ở người bị xoắn tinh hoàn:

• Đau đột ngột và dữ dội một bên bìu, đau dọc thừng tinh và lan xuống đùi, bẹn.
• Sưng tấy vùng bìu
• Thay đổi màu sắc da vùng bìu
• Buồn nôn và ói mửa
• Một bên tinh hoàn nằm cao hơn bên còn lại hoặc ở vị trí bất thường
• Đau tức bụng
• Sốt
• Đi tiểu nhiều

Nguyên nhân

Hiện nay mặc dù bệnh xoắn tinh hoàn xuất hiện rất nhiều ở trẻ em nhỏ và nam giới. Tuy nhiên, vẫn chưa thể xác định nguyên nhân chính xác dẫn đến xoắn tinh hoàn là gì. Một số các nguyên nhân xoắn tinh hoàn được chẩn đoán có thể kể đến như:

• Xảy ra va đập trong lúc ngủ hoặc làm việc khiến tinh hoàn bị tổn thương.
• Bệnh xoắn tinh hoàn do bất thường bẩm sinh.
• Do tinh hoàn không xuống đầy đủ ở bìu ở trẻ nhỏ.
• Do bất cẩn trong hoạt động quan hệ tình dục.
• Xuất hiện chấn thương ở vùng bìu trong lúc hoạt động.
• Chế độ tập luyện thể dục không đúng cách.
• Bệnh xoắn tinh hoàn còn thường xảy ra khi vào mùa lạnh.

Đối tượng nguy cơ

Hầu hết những người bị xoắn tinh hoàn đều không có vấn đề sức khỏe tiềm ẩn trước đó. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy một số yếu tố rủi ro có thể làm tăng nguy cơ gặp phải tình trạng này, bao gồm:

• Một tinh hoàn có kích thước lớn hơn.
• Khối u xuất hiện trên tinh hoàn, đặc biệt là khối u ác tính liên quan đến thừng tinh.
• Tuổi tác: Tình trạng xoắn tinh hoàn thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và thanh thiếu niên giai đoạn từ 16 – 18 tuổi (trước hoặc trong tuổi dậy thì).
• Một số dị tật hoặc biến thể giải phẫu bẩm sinh ở tinh hoàn hoặc các cấu trúc xúc quanh cũng có thể làm tăng nguy cơ xoắn, điển hình là dị dạng “quả lắc chuông”  (bell-clapper deformity), chiếm đến 90% tổng số các trường hợp.
• Chấn thương bìu hoặc tập thể dục nặng, chẳng hạn như đạp xe đạp (chỉ có khoảng 4 – 8% tổng sống các trường hợp).
• Di truyền.
• Thời tiết lạnh (vẫn đang trong quá trình nghiên cứu).

Chẩn đoán

Khám lâm sàng là phương pháp khá hiệu quả trong chẩn đoán xoắn tinh hoàn do người bệnh có rất nhiều triệu chứng điển hình, ngoài triệu chứng đau tức dữ dội, bác sĩ có thể trực tiếp quan sát bất thường về vị trí, kích thước của tinh hoàn, đồng thời tiến hành tháo xoắn bằng tay.

Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tốt nhất trong chẩn đoán xoắn tinh hoàn hiện nay với ưu điểm vượt trội là nhanh chóng, an toàn, chi phí thăm khám rẻ, không gây đau đớn cho người bệnh và khảo sát được hầu hết các bộ phận như tinh hoàn, thừng tinh, mào tinh, mạch máu. Các đặc điểm hình ảnh siêu âm nghi ngờ xoắn tinh hoàn bao gồm:

• Xoắn thừng tinh: đây là phát hiện đặc hiệu nhất để chẩn đoán xoắn tinh hoàn, bác sĩ có thể quan sát thấy dấu hiệu “xoáy nước” trên hình ảnh ảnh siêu âm thường hoặc phổ doppler
• Tinh hoàn và mào tinh hoàn tăng kích thước, thay đổi trục, không thấy tín hiệu mạch bên trong tinh hoàn trong trường hợp xoắn hoàn toàn
• Vị trí tinh hoàn bất thường, thường nằm cao hơn so với bên còn lại

Phòng ngừa bệnh

• Khi có các dấu hiệu nghi ngờ xoắn tinh hoàn thì bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và phát hiện sớm, giúp quá trình điều trị thu được kết quả tốt nhất.
• Bên cạnh đó người bệnh nên đi siêu âm để phát ra các bất thường về giải phẫu tinh hoàn nếu có, để có thể có các biện pháp hạn chế tình trạng xoắn tinh hoàn.
• Nếu như bệnh nhân đã có một hoặc nhiều cơn đau như dấu hiệu của xoắn tinh hoàn nhưng tự hết thì vẫn nên đi khám bác sỹ để đánh giá tình trạng của tinh hoàn để có các biện pháp điều trị cũng như dự phòng phù hợp, hạn chế nguy cơ xoắn tinh hoàn.
• Xoắn tinh hoàn là một bệnh lý nguy hiểm, vì vậy khi có những dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Để phòng tránh bệnh xoắn tinh hoàn ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần kiểm tra bìu của bé thường xuyên. Khám sớm khi có triệu chứng đau hay nghi ngờ < 6h để tránh phải cắt bỏ tinh hoàn. Nếu thấy bìu thỉnh thoảng bị trống chỉ có một bên thì cha mẹ cần phải đưa đến bệnh viện để được thăm khám kịp thời.

Điều trị xoắn tinh hoàn như thế nào?

• Xoắn tinh hoàn là một trường hợp cấp cứu ngoại khoa, cần liên hệ ngay với bác sĩ khi bị đau bìu cấp. Triệu chứng điển hình là những cơn đau nhói đột ngột. Tuy nhiên, nhiều người bệnh sẽ gặp phải tình trạng xoắn không liên tục, tức là đau dữ dội sau đó giảm bớt. Khả năng tái phát cao nên cần áp dụng điều trị sớm.
• Trong đó, phẫu thuật là lựa chọn luôn được ưu tiên số một trong chữa xoắn tinh hoàn. Mổ cần được thực hiện càng nhanh càng tốt để khôi phục con đường vận chuyển máu đến bìu. Nếu dòng máu bị ngưng hơn 6 giờ đồng hồ, mô tinh hoàn có nguy cơ cao sẽ chết. Tinh hoàn bị ảnh hưởng sau đó phải cắt bỏ.
• Phẫu thuật tháo xoắn được thực hiện với gây mê toàn thân. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở bìu, sau đó tháo xoắn. Các mũi khâu nhỏ sẽ cố định tinh hoàn vào đúng vị trí trong bìu, ngăn không cho xoắn xảy ra lần nữa.

Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về xoắn tinh hoàn, triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng tránh.