Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Sa tử cung sau sinh là gì? Những điều cần biết về sa tử cung sau sinh
Sa tử cung là tình trạng thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, sinh con nhiều lần. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Sa tử cung sau sinh tùy vào từng giai đoạn và tình trạng đang gặp sẽ có những biện pháp can thiệp điều trị cũng như cách hồi phục cụ thể khác nhau.
Tổng quan chung
Sa tử cung (sa dạ con, sa sinh dục) là tình trạng các cơ và dây chằng của sàn chậu bị kéo căng và suy yếu (sa tạng chậu). Sự suy yếu của các cấu trúc hỗ trợ cho phép tử cung di chuyển ra khỏi vị trí bình thường và tụt vào trong âm đạo. Tình trạng này có thể rút ngắn chiều dài của âm đạo, hoặc thậm chí sa xuống đủ xa để nhô ra ngoài qua cửa âm đạo.
Tình trạng sa tử cung khi mang thai và sau sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nâng đỡ của tử cung bị yếu như thế nào. Trong trường hợp sa sinh dục một phần, tử cung có thể đã trượt và lọt vào ống sinh âm đạo, điều này tạo ra một cục u hoặc khối phồng lên. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, tử cung có thể trượt xa đến mức có thể sờ thấy bên ngoài âm đạo. Đây được gọi là sa hoàn toàn.
Triệu chứng sa tử cung sau sinh
Các dấu hiệu hoặc triệu chứng sa tử cung sau sinh thông thường như:
- Cảm giác nặng nề hoặc áp lực trong vùng chậu;
- Nhìn thấy hoặc cảm thấy khối phồng;
- Cảm giác nặng nề, có sức ép ở âm đạo;
- Tiết dịch bất thường hoặc quá nhiều từ âm đạo;
- Cổ tử cung tụt qua lỗ âm đạo;
- Đau ở vùng khung chậu, bụng dưới hoặc lưng.
- Nhiễm trùng bàng quang với mức độ thường xuyên;
- Các vấn đề về tiểu tiện, bao gồm đi tiểu không tự chủ với tần suất đi tiểu thường xuyên, tiểu gấp hoặc són tiểu.
- Đau hoặc khó khăn khi giao hợp;
- Giảm cảm giác tình dục.
Các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn đứng hoặc đi bộ trong thời gian dài. Ở những hoạt động này trọng lực tạo thêm áp lực lên các cơ vùng chậu.
Nguyên nhân sa tử cung sau sinh
Sa tử cung có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân cơ bản sau đây:
- Chấn thương tại vùng cơ đáy xương chậu, các mô giúp nâng đỡ tử cung hoặc cổ tử cung trong khi sinh, đặc biệt là khi thai phụ sinh con quá to hoặc thời gian chuyển dạ lâu.
- Thai phụ lao động quá sức sau khi sinh, khiến cho các cơ, dây chằng nâng đỡ tử cung bị tổn thương, trong khi các cơ quan này chưa phục hồi hoàn toàn sau khi sinh, dẫn tới thành tử cung bị sa xuống.
- Dị tật bẩm sinh ở tử cung cũng có thể là nguyên nhân sa tử cung, chẳng hạn như tử cung 2 buồng, kích thước cổ và eo tử cung bất thường,…
- Phụ nữ sau sinh bị táo bón hoặc rối loạn đại tiện, dẫn đến tăng áp lực trong ổ bụng và gây ra bệnh.
- Can thiệp y khoa trong khi sinh: bao gồm phẫu thuật nội soi, sinh mổ, bỏ nhau thai bằng tay hoặc sử dụng thuốc oxytocin.
Đối tượng nguy cơ
Sa thành tử cung có thể gặp ở bất cứ phụ nữ nào, tuy nhiên căn bệnh này thường xảy ra hơn đối với những đối tượng sau:
- Phụ nữ thường xuyên vận động, mang vác nặng sau khi sinh thay vì phải nghỉ ngơi, kiêng cử. Điều này khiến cho vùng đáy bụng phải co bóp nhiều, gây ra tổn thương và dẫn đến sa tử cung.
- Phụ nữ tiền mãn kinh, phụ nữ lớn tuổi, cơ và dây chằng trở nên suy yếu, lão hóa.
- Phụ nữ sau sinh, đặc biệt là những thai phụ sinh con qua đường âm đạo, hoặc thời gian chuyển dạ quá lâu.
- Mang thai đôi hoặc đa thai
- Tuổi cao
- Thai nhi quá lớn
- Thai phụ đã mang thai nhiều lần
- Sinh khó, dẫn đến co thắt tử cung quá lâu
- Bất thường ở nhau thai
- Trải qua phẫu thuật tử cung
Chẩn đoán sa tử cung sau sinh
Để chẩn đoán sa tử cung , bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra vùng chậu để xác định vị trí của tử cung, xem tử cung đã nằm đúng vị trí bình thường hay đã có dấu hiệu sa. Trong khi khám phụ khoa, bác sĩ sẽ sử dụng một mỏ vịt kiểm tra âm đạo và tử cung, giúp phát hiện khối phồng do tử cung sa xuống ống âm đạo.
Bên cạnh đó, bác sĩ có thể kiểm tra sàn chậu bằng cách yêu cầu bạn rặn xuống ở tư thế nằm ngửa hoặc đứng, điều này có thể giúp đánh giá mức độ tử cung đã trượt vào âm đạo của bạn. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn siết chặt cơ sàn chậu như thể ngăn dòng nước tiểu để kiểm tra sức mạnh của cơ sàn chậu. Bài kiểm tra này có thể được thực hiện khi bạn đang nằm hoặc khi đứng lên.
Phòng ngừa bệnh sa tử cung sau sinh
Sa tử cung sau sinh không những làm khó chịu mà còn mang nhiều nguy cơ tiềm ẩn nguy hiểm, nó ảnh hưởng đến những lần mang thai kế tiếp. Vậy nên việc tốt nhất là phòng ngừa từ đầu để không xảy ra tình trạng bệnh.
- Sau sinh, sản phụ nên dành ra nhiều thời gian để phục hồi và nghỉ ngơi, không làm việc quá sức, lao động mạnh hay nâng vác vật nặng.
- Thường xuyên đi lại, vận động nhẹ nhàng giúp hồi phục sức khỏe cũng như ngăn ngừa nguy cơ táo bón sau sinh, tránh áp lực lên vùng chậu.
- Bổ sung cho cơ thể đầy đủ các chất dinh dưỡng nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau xanh, giúp tiêu hóa dễ dàng, hạn chế táo bón.
- Nên uống nhiều nước để hỗ trợ tiêu hóa và tăng tiết sữa mẹ cho con bú.
- Giữ ấm, tránh cảm lạnh vì ho nhiều, ho mạnh gây áp lực lên vùng chậu có thể dẫn đến sa tử cung.
Điều trị sa tử cung sau sinh như thế nào?
Sa tử cung sau sinh sẽ còn tùy vào tình trạng của người bệnh, mục tiêu điều trị có muốn có con trong tương lai hay không, bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp cho bạn. Các phương pháp điều trị như:
- Cắt tử cung và sửa chữa sa cổ tử cung: Bệnh có thể được điều trị theo phương pháp cổ điển là cắt tử cung. Cắt tử cung được áp dụng trong những trường hợp sa tử cung nặng nhất với hầu hết các phẫu thuật được thực hiện là cắt toàn bộ tử cung hoặc bán phần (cắt một phần tử cung nhưng không cắt cổ tử cung). Bác sĩ sẽ quyết định phương pháp cắt tử cung nào phù hợp với tình trạng cụ thể của bạn. Bên cạnh đó, bất cứ phần nào của thành âm đạo, niệu đạo, bàng quang hoặc trực tràng đều có thể được phẫu thuật cùng một lúc. Cắt tử cung là một cuộc phẫu thuật lớn, và cắt bỏ tử cung có nghĩa là không thể mang thai được nữa.
- Treo tử cung qua nội soi ổ bụng, mỡ bụng hở hoặc ngả âm đạo: phẫu thuật được sử dụng để thực hiện treo tử cung, phục hồi sự nâng đỡ tử cung và cấu trúc của sàn chậu. Bác sĩ có thể sử dụng mảnh ghép tổng hợp không tàn (tồn tại suốt đời sau khi đặt vào cơ thể) để thay thế các cấu trúc cân, mạc, dây chằng bị hư hại của chính bạn. Các phẫu thuật phục hồi sàn chậu kỹ thuật cao, tiên tiến này, hiện nay được ứng dụng rộng rãi trên khắp thế giới vì đây là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu và hiệu quả để điều trị sa cổ tử cung.
- Bài tập cơ sàn chậu: Các bài tập đặc biệt, được gọi là Kegel, có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu. Đây có thể là phương pháp điều trị duy nhất cần thiết trong những trường hợp sa tử cung nhẹ. Để thực hiện bài tập Kegel, hãy siết chặt các cơ vùng chậu của bạn như thể bạn đang cố gắng kìm hãm nước tiểu. Giữ chặt cơ trong vài giây rồi thả ra. Lặp lại 10 lần. Bạn có thể thực hiện các bài tập này ở bất kỳ đâu và bất kỳ lúc nào (4-6 lần/ngày).
Sa tử cung sau sinh là bệnh cần được phát hiện và điều trị sớm, tránh gây ảnh hưởng đến mẹ và cả thai nhi. Nắm được những thông tin này, sản phụ sẽ có cách ngăn ngừa cũng như phát hiện và điều trị bệnh sớm để giảm thiểu biến chứng do bệnh gây ra.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.