Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Lú lẫn là gì? Những điều cần biết về lú lẫn
Lú lẫn là tình trạng tinh thần khiến người bệnh không có khả năng suy nghĩ rõ ràng, logic và nhanh chóng như bình thường. Nhiều người cho rằng hội chứng lú lẫn thường chỉ gặp ở người già, tuy nhiên mọi lứa tuổi có thể mắc phải do các nguyên nhân khác nhau gây ra.
Hội chứng lú lẫn là gì?
Hội chứng lú lẫn với tỷ lệ nhập viện điều trị từ 10-15%, đây là hội chứng mà người mắc không thể suy nghĩ nhanh chóng và rõ ràng như người bình thường. Hội chứng lú lẫn thường gặp trong chuyên khoa tâm thần và một số chuyên khoa khác. Người bị lú lẫn thường không phân biệt được phương hướng, khó ra quyết định, chú ý và ghi nhớ.
Hội chứng lú lẫn có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi và đặc biệt thường xuất hiện ở người cao tuổi, đây là căn bệnh hoàn toàn có thể hạn chế những ảnh hưởng cũng như triệu chứng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
Triệu chứng
Các triệu chứng thường gặp của lú lẫn bao gồm:
- Suy nghĩ lộn xộn hay vô tổ chức;
- Nói líu nhíu từ ngữ hoặc ngập ngừng kéo dài khi phát biểu;
- Phát biểu bất thường hay không tỉnh táo;
- Thiếu nhận thức về vị trí hay thời gian;
- Quên mất nhiệm vụ ngay cả khi đang thực hiện;
- Thay đổi cảm xúc đột ngột, chẳng hạn như kích động đột ngột;
- Có hành vi không bình thường, kỳ lạ hoặc kích động;
- Gặp khó khăn trong việc giải quyết những vấn đề rắc rối hoặc các công việc mà vốn dĩ trước đây khá dễ dàng để làm;
- Không biết mình đang ở đâu hay không nhận ra thành viên trong gia đình hoặc người quen;
- Ảo tưởng;
- Nhìn thấy, nghe, cảm giác, ngửi hoặc nếm những thứ không thực sự tồn tại (ảo giác hay ảo tưởng);
- Nghi ngờ vô căn cứ rằng những người khác đang ở phía sau hoặc muốn làm hại bạn (hoang tưởng).
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân có thể gây lú lẫn, có thể là các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc thiếu hụt vitamin. Nhiễm độc rượu cũng là nguyên nhân phổ biến gây lú lẫn. Các nguyên nhân khác bao gồm:
- Chấn thương: là một tổn thương não do chấn thương đầu gây ra. Chấn động có thể làm thay đổi mức độ tỉnh táo, phán quyết, phối hợp vận động và lời nói của một người. Bạn có thể ra ngoài nếu đang chấn động, nhưng có thể không hề biết điều đó. Bạn có thể bị lú lẫn do chấn động sau vài ngày bị thương.
- Mất nước: cơ thể mất nước mỗi ngày qua mồ hôi, nước tiểu và các chức năng khác của cơ thể. Nếu không thường xuyên bổ sung lượng nước mất đó, bạn sẽ bị thiếu nước. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến lượng chất điện giải (khoáng chất) và gây ra những vấn đề khiến cơ thể không thể hoạt động bình thường.
- Thuốc: một số loại thuốc có thể gây lú lẫn. Việc dùng thuốc không theo quy định của bác sĩ cũng có thể gây lú lẫn và triệu chứng bệnh sẽ hết khi bạn ngừng thuốc. Lú lẫn là dấu hiệu phổ biến nhất của biến chứng liên quan đến điều trị ung thư. Hóa trị, trong đó sử dụng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư, cũng thường ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Hóa trị có thể gây hại đến các dây thần kinh và ảnh hưởng đến chức năng não, gây ra lú lẫn.
- Nguyên nhân khác: lú lẫn có thể do một số yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm:
- Sốt
- Nhiễm trùng
- Đường huyết thấp
- Nhiệt độ cơ thể giảm nhanh đột ngột
- Phiền muộn
- Nhiễm độc rượu hay thuốc
- U não
- Bệnh ở người lớn tuổi, chẳng hạn như mất chức năng não (mất trí nhớ); bệnh thần kinh như đột quỵ; thiếu ngủ (mất ngủ).
- Nồng độ oxy thấp, ví dụ như bệnh phổi mạn tính
- Thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là niacin, thiamin hoặc vitamin B12;
- Động kinh.
Đối tượng nguy cơ
Người cao tuổi (từ 65 tuổi) có nguy cơ mắc chứng lú lẫn hơn người trẻ. Một số đối tượng nguy cơ khác như:
- Người bị chấn thương đầu
- Người vừa hóa trị điều trị ung thư
- Từng bị đột quỵ
- Ngủ không đủ giấc
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ khám sức khỏe và đặt câu hỏi để tìm ra triệu chứng lú lẫn. Các câu hỏi sẽ giúp bác sĩ nhận ra người bệnh có biết về thời gian và vị trí hiện tại của mình. Bạn cũng có thể được hỏi về các bệnh gần đây hoặc những câu hỏi liên quan khác. Các xét nghiệm bao gồm:
- Xét nghiệm máu;
- Chụp CT đầu;
- Điện não đồ (EEG);
- Kiểm tra tình trạng tâm thần;
- Kiểm tra bệnh học thần kinh;
- Xét nghiệm nước tiểu.
Phòng ngừa bệnh
- Không dùng ma túy
- Ngủ đủ giấc
Đối với lú lẫn đột ngột do lượng đường trong máu thấp (ví dụ như uống các loại thuốc trị tiểu đường), người bệnh nên uống hoặc ăn một món ăn ngọt. Nếu lú lẫn kéo dài hơn 10 phút, người bệnh cần phải đi cấp cứu ngay.
Điều trị bệnh lú lẫn như thế nào?
Tùy vào nguyên nhân gây ra lú lẫn, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp với bệnh nhân:
- Bệnh nhân lú lẫn do nhiễm trùng sẽ được điều trị nhiễm trùng.
- Bệnh nhân lú lẫn do nguyên nhân sử dụng chất kích thích như ma túy, rượu bia sẽ được cai nghiện để cải thiện tình trạng.
- Đối với người bệnh lú lẫn do mất cân bằng dinh dưỡng thì cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
- Nếu bị mất nước cần bổ sung nước hoặc sử dụng oresol để giảm bớt triệu chứng.
Riêng đối với người già mắc bệnh lú lẫn, chúng ta cần hết sức kiên nhẫn với họ. Nếu người bệnh không nhớ những điều cơ bản nhất như tên tuổi, quê quán, người thân thì những người bên cạnh nên nhắc lại thường xuyên và quan tâm chăm sóc người bệnh để hạn chế sự hoang mang, lo lắng, ổn định lại tinh thần người bệnh.
Là một hội chứng thường gặp ở người cao tuổi nhưng hội chứng lú lẫn cũng có thể gặp ở cả những người trẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Ngoài việc chăm sóc và điều trị, nếu người bệnh lú lẫn xuất hiện những dấu hiệu bất thường thì những người thân trong gia đình nên đưa người bệnh đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
