Lao da là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Triệu chứng

Biểu hiện lâm sàng của bệnh lao da khá đa dạng: nốt sần, sần viêm, loét da mãn tính… và các tổn thương khác. Xác biến thể của bệnh lao da cũng có thể được phân loại tùy theo số lượng vi khuẩn trên da của bệnh nhân.

Lupus Vulgaris là loại lao da thường gặp nhất, thường xảy ra ở lứa tuổi thanh thiếu niên và có các hình thái sau:

• Lupus lao phẳng: các cù lao sẽ nổi cao trên bề mặt da và có kích thước nhỏ (từ 1 mm – 3 mm). Khi ấn vào sẽ xuất hiện màu vàng.
• Lupus lao vẩy nến: trên mặt các tổn thương xuất hiện lớp vảy dày.
• Lupus lao loét: trên da xuất hiện nhiều vết viêm loét nông, có hạt và mủ bên trong.
• Lupus lao mì: các tổn thương sần sùi như hạt cơm.

Nguyên nhân

Tác nhân gây bệnh là trực khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis. Đây là một loại vi khuẩn hiếu khí, cần môi trường giàu oxy để sinh sôi phát triển và phân chia rất chậm. Vi khuẩn lao được phân loại vào nhóm trực khuẩn kháng acid cồn vì khả năng giữa được màu nhuộm sau khi tẩy với acid. Quan sát dưới kính hiển vi, trực khuẩn lao có dạng hình que, màu đỏ tươi nổi bật trên nền xanh.

Vi khuẩn lao gây bệnh có thể tồn tại ở môi trường bên ngoài trong nhiều tuần và chịu được các chất sát khuẩn yếu. Có 3 nhóm trực khuẩn lao chính bao gồm: trực khuẩn lao người, trực khuẩn lao bò và trực khuẩn lao từ chim. 

Đối tượng nguy cơ

Những yếu tố nguy cơ sau làm tăng khả năng mắc bệnh lao da của người bệnh:

• Thường xuyên tiếp xúc gần hoặc chăm sóc những bệnh nhân đang bị mắc bệnh lao
• Người bị suy giảm hệ miễn dịch vì mắc HIV/AIDS, hay mắc các bệnh lý mạn tính như suy thận mạn tính, đái tháo đường hoặc các bệnh ác tính khác
• Người bị suy dinh dưỡng
• Những đối tượng nghiện rượu, lạm dụng chất kích thích, thường xuyên hút thuốc lá
• Đang trong thời gian phải điều trị bệnh bằng các loại thuốc ung thư, corticosteroid
• Môi trường sống ô nhiễm, nhiều bụi công nghiệp gây bệnh cho phổi, điều kiện y tế nghèo nàn
• Du lịch hoặc sống, làm việc tại các vùng có yếu tố dịch tễ bệnh lao.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán xác định các tổn thương của bệnh lao da, bác sĩ cần chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng như:

• Phản ứng tuberculin
• PCR phát hiện phức hợp DNA của trực khuẩn lao
• Chụp Xquang ngực
• Sinh thiết tổn thương ở da, phát hiện tổn thương củ lao đặc trưng

Phòng ngừa bệnh

Có thể áp dụng các biện pháp sau để phòng tránh bệnh lao, bao gồm cả bệnh lao da:

• Hạn chế tiếp xúc với những bệnh nhân bị bệnh lao và đang trong quá trình điều trị lao
• Tiêm vắc xin phòng bệnh lao BCG theo chương trình tiêm chủng quốc gia
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng kết hợp rèn luyện cơ thể để tăng cường sức đề kháng
• Từ bỏ thuốc lá, không uống rượu bia và không sử dụng các chất kích thích
• Khi có triệu chứng bất thường nghi mắc bệnh lao, cần đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị
• Trong trường hợp chẩn đoán mắc bệnh lao, bệnh nhân cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, đồng thời thực hiện các biện pháp tránh lây nhiễm ra cộng đồng.

Điều trị lao da như thế nào?

Những bệnh nhân sau khi được chẩn đoán mắc bệnh lao da và mô dưới da cần phải được khám để phát hiện ra các bệnh lao ở bộ phận khác. Việc điều trị lao da nói riêng và bệnh lao nói chung cần có thời gian, mang tính toàn diện, không chỉ đơn thuần là xử trí các tổn thương ở mô da. Những biện pháp được áp dụng trong điều trị lao da:

• Khuyến cáo sử dụng thuốc kháng lao khi điều trị lao da giống như điều trị bệnh lao phổi. Khi thực hiện phác đồ điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều dùng cũng như bỏ thuốc.
• Có thể áp dụng các phương pháp khác như loại bỏ các thương tổn nhỏ ở da, trường hợp lao da để lại sẹo xấu có thể phẫu thuật tạo hình.
• Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cần cải thiện lối sống cá nhân một cách lành mạnh, bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, củng cố hệ miễn dịch để tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Bài viết trên đã cho bạn những thông tin về bệnh lao da. Hi vọng, sẽ có ích cho việc chăm sóc sức khỏe gia đình bạn.