Bàn chân khoèo là gì? Những điều cần biết về bàn chân khoèo

Triệu chứng

Bàn chân khoèo có những triệu chứng rõ ràng mà các bậc cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết ngay từ khi trẻ mới sinh ra. Các triệu chứng bao gồm:

• Bàn chân bị xoay vào trong: Bàn chân của trẻ sẽ quay vào trong và hướng xuống dưới, trông như bị bẻ cong.
• Gân Achilles bị căng: Gân này ở phía sau gót chân sẽ bị căng và co ngắn lại.
• Cổ chân biến dạng: Phần cổ chân của trẻ sẽ có hiện tượng bị biến dạng, không thẳng hàng với cẳng chân.
• Độ cứng của khớp cổ chân: Khớp cổ chân bị cứng, khó cử động hoặc không thể cử động theo hướng bình thường.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác gây ra bàn chân khoèo vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của dị tật này, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Dị tật bàn chân khoèo có thể xuất hiện trong gia đình, nếu có người thân bị mắc phải, trẻ cũng có nguy cơ cao hơn.
• Bất thường trong thai kỳ: Trong quá trình mang thai, sự phát triển không đúng cách của bào thai hoặc việc thai nhi nằm ở vị trí không thuận lợi cũng có thể dẫn đến bàn chân khoèo.
• Yếu tố môi trường: Một số yếu tố môi trường như việc mẹ bầu tiếp xúc với các hóa chất độc hại hoặc sử dụng thuốc không đúng cách trong thai kỳ cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Đối tượng nguy cơ

Bàn chân khoèo có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ em nào, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn:

• Trẻ có tiền sử gia đình: Như đã đề cập, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, nên nếu trong gia đình có người bị bàn chân khoèo, trẻ cũng có nguy cơ cao hơn.
• Giới tính: Bàn chân khoèo thường gặp ở bé trai nhiều hơn bé gái.
• Các tình trạng khác: Trẻ bị một số dị tật bẩm sinh khác hoặc các tình trạng sức khỏe nhất định cũng có nguy cơ cao hơn mắc bàn chân khoèo.
  Ví dụ: bàn chân khoèo có thể xuất hiện cùng với các vấn đề cơ xương khớp bẩm sinh như: biến dạng xương, gai đôi cột sống.
• Các yếu tố khác: Mẹ bầu bị thiểu ối, hút thuốc, uống rượu, dùng chất kích thích…

Chẩn đoán

Chẩn đoán bàn chân khoèo thường được thực hiện ngay sau khi trẻ sinh ra hoặc trong giai đoạn sơ sinh thông qua các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng mắt thường và qua việc sờ nắn bàn chân của trẻ để phát hiện các dấu hiệu bất thường.
• Chụp X-quang: Trong một số trường hợp, chụp X-quang có thể được sử dụng để xác định mức độ nghiêm trọng của dị tật và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Phòng ngừa bệnh

Hiện tại, không có phương pháp phòng ngừa cụ thể nào cho bàn chân khoèo do nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các biện pháp sau có thể giúp giảm nguy cơ hoặc hỗ trợ phát hiện sớm:

• Khám thai định kỳ: Việc khám thai định kỳ giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các dị tật nếu có.
• Duy trì sức khỏe mẹ bầu: Chế độ ăn uống lành mạnh, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong suốt thai kỳ là rất quan trọng.
• Không hút thuốc và tránh khói thuốc.
• Không uống rượu.
• Không dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ

Điều trị bàn chân khoèo

Điều trị bàn chân khoèo thường bắt đầu ngay sau khi trẻ sinh ra và có thể kéo dài trong nhiều năm. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

• Điều trị bảo tồn – Phương pháp Ponseti: Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Bác sĩ sẽ thực hiện nắn chỉnh và bó bột bàn chân của trẻ theo từng giai đoạn, sau đó dùng giày đặc biệt để duy trì kết quả. Bắt đầu ngay sau khi sinh 7-10 ngày, vì khi đó xương, khớp và các dây chằng của trẻ vẫn còn mềm dễ điều chỉnh.
• Điều trị phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi phương pháp nắn chỉnh không hiệu quả, phẫu thuật có thể được xem xét. Phẫu thuật sẽ giúp điều chỉnh lại các cấu trúc bị sai lệch của bàn chân. Phẫu thuật được chỉ định cho các trường hợp trẻ trên 2 tuổi, điều trị bảo tồn thất bại hoặc đáp ứng kém.
• Vật lý trị liệu: Sau quá trình điều trị bằng bó bột hoặc phẫu thuật, trẻ cần được tập luyện vật lý trị liệu để tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của bàn chân.

Kết luận

Bàn chân khoèo là một dị tật bẩm sinh không quá hiếm gặp và có thể gây ra nhiều khó khăn cho trẻ nếu không được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, việc điều trị bàn chân khoèo đã trở nên hiệu quả hơn rất nhiều. Việc nắm rõ các triệu chứng, nguyên nhân, và phương pháp điều trị sẽ giúp các bậc cha mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc và hỗ trợ con em mình. Hãy luôn theo dõi sức khỏe của trẻ và đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Bàn chân khoèo không phải là điều đáng lo ngại nếu chúng ta có kiến thức và biện pháp xử lý phù hợp. Hãy cùng chung tay vì một thế hệ trẻ em khỏe mạnh và hạnh phúc.