Bệnh viêm họng hạt ở trẻ em: nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm họng hạt là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về bệnh viêm họng hạt ở trẻ em, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các phương pháp điều trị hiệu quả.

Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là tình trạng viêm nhiễm mãn tính ở niêm mạc họng, khiến các nang lympho ở thành họng sau sưng lên, tạo thành những hạt nhỏ li ti màu đỏ hoặc trắng. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.

Theo thống kê, tỷ lệ trẻ em mắc viêm họng hạt ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn, nơi có môi trường ô nhiễm. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm họng hạt có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm amidan, viêm xoang: Viêm nhiễm lan rộng sang các vùng lân cận.
• Áp xe quanh amidan: Gây đau nhức dữ dội, khó nuốt, sốt cao.
• Viêm tai giữa: Do vi khuẩn từ họng xâm nhập vào tai giữa.
• Suy giảm sức đề kháng: Trẻ thường xuyên bị ốm vặt, chậm phát triển.

Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu và điều trị kịp thời bệnh viêm họng hạt là vô cùng quan trọng.

Nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ em

Có nhiều yếu tố có thể gây ra viêm họng hạt ở trẻ, bao gồm:

Nhiễm trùng

• Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn thường gặp là liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn, phế cầu khuẩn,…
• Virus: Adenovirus, Rhinovirus, virus cúm,… cũng là những tác nhân gây viêm họng hạt phổ biến.

Yếu tố môi trường

• Ô nhiễm không khí: Bụi bẩn, khí thải, khói bụi công nghiệp,… làm tổn thương niêm mạc họng, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus xâm nhập.
• Khói thuốc lá: Trẻ hít phải khói thuốc lá thụ động cũng có nguy cơ cao mắc bệnh viêm họng hạt.
• Thời tiết thay đổi đột ngột: Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm khiến sức đề kháng của trẻ giảm sút, dễ mắc bệnh.

Yếu tố cơ địa

• Hệ miễn dịch suy yếu: Trẻ sinh non, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin,… có hệ miễn dịch kém, dễ bị viêm nhiễm.
• Dị ứng: Trẻ bị dị ứng với phấn hoa, bụi bẩn, lông động vật,… cũng dễ bị viêm họng hạt.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Axit dạ dày trào ngược lên thực quản gây kích ứng niêm mạc họng, là một trong những nguyên nhân gây viêm họng hạt mãn tính.

Vệ sinh kém

• Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Thức ăn thừa bám trên răng, lợi tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm họng.
• Vệ sinh mũi họng không sạch sẽ: Không rửa mũi họng thường xuyên khiến vi khuẩn, virus tích tụ gây bệnh.

Dấu hiệu nhận biết viêm họng hạt ở trẻ em

Viêm họng hạt ở trẻ em thường có những biểu hiện sau:

Triệu chứng tại chỗ

• Đau họng: Trẻ thường kêu đau họng, đặc biệt là khi nuốt.
• Khó nuốt: Cảm giác vướng víu, khó nuốt khiến trẻ biếng ăn, bỏ bữa.
• Ngứa họng, ho: Trẻ thường xuyên ho, có thể ho khan hoặc ho có đờm.
• Xuất hiện các hạt nhỏ li ti màu đỏ hoặc trắng ở thành họng: Đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm họng hạt. Bạn có thể quan sát thấy các hạt này khi soi đèn vào họng trẻ.
• Amidan sưng đỏ: Amidan có thể sưng to, đỏ và có mủ.

Triệu chứng toàn thân

• Sốt: Trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, kèm theo các triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi.
• Mệt mỏi, quấy khóc: Trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, quấy khóc nhiều hơn bình thường.
• Chán ăn: Đau họng, khó nuốt khiến trẻ biếng ăn, ảnh hưởng đến dinh dưỡng và sự phát triển.
• Hơi thở có mùi hôi: Do vi khuẩn trong họng phân hủy thức ăn, tạo ra mùi hôi khó chịu.
• Nổi hạch ở cổ: Các hạch bạch huyết ở cổ có thể sưng to, đau khi chạm vào.

Lưu ý: Các triệu chứng của viêm họng hạt có thể tương tự như một số bệnh lý về đường hô hấp khác. Vì vậy, khi thấy trẻ có những dấu hiệu trên, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Các phương pháp điều trị viêm họng hạt ở trẻ em

Việc điều trị viêm họng hạt cần dựa trên nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị nội khoa

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh được chỉ định trong trường hợp viêm họng hạt do vi khuẩn.
  • Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm: Amoxicillin, Cephalexin, Azithromycin,…
  • Lưu ý: Việc sử dụng thuốc kháng sinh phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý mua thuốc hoặc ngừng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Paracetamol, Ibuprofen giúp giảm đau họng, hạ sốt cho trẻ.
• Thuốc giảm ho, long đờm: Được sử dụng khi trẻ ho nhiều, có đờm.
• Thuốc súc họng, sát khuẩn: Giúp làm sạch họng, diệt khuẩn, giảm viêm.

Điều trị ngoại khoa

• Nạo VA: Được chỉ định khi VA quá phát, gây bít tắc đường thở, viêm nhiễm tái phát nhiều lần.
  • Lưu ý: Nạo VA là một thủ thuật đơn giản, nhưng cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng.
• Cắt amidan: Chỉ định khi amidan viêm mãn tính, áp xe amidan, ngưng thở khi ngủ do amidan quá phát.
  • Lưu ý: Cắt amidan là một phẫu thuật, cần được cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện tại bệnh viện.

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, chăm sóc tại nhà đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị viêm họng hạt ở trẻ em:

• Nghỉ ngơi: Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh.
• Chế độ ăn uống:
  • Nên ăn: Thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt như cháo, súp, sữa chua,…; rau củ quả giàu vitamin C; uống nhiều nước ấm.
  • Kiêng ăn: Thức ăn cứng, cay nóng, đồ chiên rán, nước ngọt có ga,…
• Vệ sinh răng miệng, mũi họng: Hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách 2 lần/ngày, súc miệng bằng nước muối sinh lý.
• Uống nhiều nước: Bổ sung nước cho cơ thể, giúp làm loãng dịch nhầy, dễ dàng tống xuất đờm.
• Súc họng bằng nước muối: Nước muối ấm có tác dụng sát khuẩn, giảm viêm, làm dịu họng.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: Giúp không khí trong phòng ẩm hơn, tránh khô họng.

Phòng ngừa viêm họng hạt ở trẻ em

Để phòng ngừa viêm họng hạt ở trẻ, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Tăng cường sức đề kháng:
  • Tiêm phòng đầy đủ: Theo lịch tiêm chủng quốc gia.
  • Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, đặc biệt là vitamin C, kẽm.
  • Rèn luyện thể chất thường xuyên: Tập thể dục, vận động ngoài trời giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ:
  • Vệ sinh răng miệng, mũi họng: Đánh răng 2 lần/ngày, súc miệng bằng nước muối, rửa mũi họng thường xuyên.
  • Vệ sinh môi trường sống: Giữ nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, tránh bụi bẩn.
• Tránh các yếu tố nguy cơ:
  • Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người bị bệnh viêm đường hô hấp.
  • Tránh khói bụi, ô nhiễm: Đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài.
  • Mặc ấm khi trời lạnh: Giữ ấm cho trẻ, đặc biệt là vùng cổ và ngực.

Lời kết

Viêm họng hạt là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh viêm họng hạt ở trẻ em. Hãy lưu ý những điều trên để bảo vệ sức khỏe cho con yêu của bạn!

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Viêm họng hạt có lây không?

Viêm họng hạt do vi khuẩn hoặc virus có thể lây lan qua đường hô hấp khi tiếp xúc với người bệnh.

2. Trẻ bị viêm họng hạt có nên đi học không?

Khi trẻ bị viêm họng hạt, nên cho trẻ nghỉ học để tránh lây bệnh cho các bạn và nghỉ ngơi, nhanh chóng hồi phục.

3. Viêm họng hạt có tự khỏi không?

Viêm họng hạt có thể tự khỏi nếu do virus và sức đề kháng của trẻ tốt. Tuy nhiên, nếu do vi khuẩn hoặc trẻ có sức đề kháng yếu, bệnh cần được điều trị bằng thuốc.

4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay khi thấy trẻ có các dấu hiệu như: sốt cao, đau họng dữ dội, khó nuốt, khó thở, ho nhiều, mệt mỏi,…

5. Làm thế nào để phân biệt viêm họng hạt với viêm họng thông thường?

Viêm họng hạt có đặc điểm là xuất hiện các hạt nhỏ li ti ở thành họng, trong khi viêm họng thông thường chỉ có biểu hiện sưng đỏ. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.

Nguồn: Tổng hợp