Bệnh vảy phấn đỏ nang lông: triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông (Pityrheim rubra pilaris – PRP) là một loại rối loạn da hiếm gặp, đặc trưng bởi những thay đổi đặc biệt trên da như sẩn sừng, mảng đỏ cam, tăng sừng và bong tróc. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau.

Thường xuyên bị nhầm lẫn với các bệnh da liễu khác như bệnh vảy nến, lichen phẳng, hay bệnh vẩy phấn hồng, bệnh vảy phấn đỏ nang lông là một loại bệnh không thể ngăn ngừa do nguyên nhân chưa được xác định rõ. Do đó, nếu bạn nghi ngờ mắc phải bệnh vảy phấn đỏ nang lông, hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và bắt đầu điều trị ngay từ khi mới phát hiện để giảm nhẹ triệu chứng bệnh.

Vảy phấn đỏ nang lông là bệnh gì?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông là một tình trạng mãn tính, khi mắc phải, người bệnh sẽ thấy trên da xuất hiện các sẩn sừng, các mảng da màu đỏ cam, tăng sừng và bong vảy. PRP có thể lan truyền khắp cơ thể hoặc tác động vào các vùng cụ thể như khuỷu tay, đầu gối, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Ban đầu, những biểu hiện thường bị nhầm lẫn với bệnh vảy nến.

Các thể bệnh vảy phấn đỏ nang lông

• 1. Thể kinh điển ở người lớn: Loại phổ biến nhất, ảnh hưởng chủ yếu đến người lớn. Các triệu chứng thường tự biến mất sau một vài năm, nhưng trong một số trường hợp, triệu chứng có thể quay trở lại.
• 2. Thể không điển hình ở người lớn: Bệnh xuất hiện ở người trưởng thành và triệu chứng có thể kéo dài hơn 20 năm.
• 3. Thể điển hình ở trẻ em: Bệnh thường bắt đầu ở thời thơ ấu và các triệu chứng thường biến mất sau một năm. Tuy nhiên, triệu chứng có thể tái phát sau này trong cuộc sống.
• 4. Thể khu trú ở trẻ em: Bệnh thường bắt đầu trước tuổi dậy thì và các vùng bị ảnh hưởng chủ yếu là lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và khuỷu tay. Triệu chứng thể này có thể biến mất ở tuổi thiếu niên.
• 5. Dạng vị thành niên không điển hình: Thường do yếu tố di truyền, dạng này có thể xuất hiện từ khi sinh ra hoặc thời thơ ấu. Triệu chứng thường kéo dài suốt đời.
• 6. Dạng liên quan đến HIV: Đây là thể gây khó khăn trong điều trị vì có liên quan đến nhiễm HIV.

Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh

Vảy phấn đỏ nang lông là một tình trạng da phức tạp, bởi cả yếu tố di truyền và mắc phải. Bệnh có đặc điểm là da dày sừng nang lông, mảng da màu đỏ cam, bong vảy và tăng sừng ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cả hai giới và xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường đạt đỉnh vào độ tuổi 5-10 (trường hợp di truyền) và 51-55 (trường hợp mắc phải).

“Nguyên nhân chính xác của bệnh vảy phấn đỏ nang lông vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên giới nghiên cứu cho rằng cả yếu tố di truyền và mắc phải đều đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh. Nghiên cứu ban đầu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa bệnh vảy phấn đỏ nang lông với quá trình chuyển hóa vitamin A và phản ứng của hệ miễn dịch, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về tình trạng da hiếm gặp này.”

Có những trường hợp bệnh vảy phấn đỏ nang lông do di truyền thường có triệu chứng nặng hơn các dạng không di truyền và thường xuất hiện từ thời thơ ấu, đặc biệt là từ 5-10 tuổi.

Triệu chứng của bệnh vảy phấn đỏ nang lông

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông thường biểu hiện với các triệu chứng khác nhau và đa dạng. Việc hiểu các triệu chứng này rất quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

• 1. Vảy phấn xuất hiện ở hai bên cổ.
• 2. Triệu chứng sớm: Viêm da tiết bã trên đầu, các vùng bị ảnh hưởng bao gồm cả hai bên cổ, bề mặt duỗi của các chi và thân. Càng tiến triển, các tổn thương lan rộng, tạo thành các mảng lớn với các cạnh rõ ràng.
• 3. Tổn thương đặc trưng: Các sẩn nhỏ hình kim tự tháp có màu vàng đỏ hoặc nâu đỏ, có mũ sừng có lông ở giữa. Khi sẩn mờ đi, để lại làn da đỏ, khô, vảy và trở nên sáng bóng, teo dần và có màu đỏ đục theo thời gian.
• 4. Dày sừng: Thường xảy ra ở lòng bàn chân và bàn tay, các vùng bị ảnh hưởng cứng và nứt, đặc biệt là ở các cạnh.
• 5. Thay đổi móng tay: Móng tay đục, thô ráp, dày, dễ vỡ và có vết khía. Có thể bị nứt và có vết rỗ.
• 6. Các triệu chứng khác: Bộ lông, răng và tóc không bị ảnh hưởng, nhưng vảy lan rộng có thể che phủ các sẩn nang, dẫn đến da đỏ sẫm, vảy, khô, teo và dễ bị kích ứng. Lở loét thường gặp ở vùng da trên các điểm lồi xương. Ngứa cũng là một triệu chứng thường gặp.

Có những trường hợp bệnh nhân vảy phấn đỏ nang lông có thể phát triển các tình trạng nghiêm trọng như sarcoma Kaposi, bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy, bạch cầu ác tính và ung thư phổi. Ở trẻ em, có thể xảy ra các nhiễm trùng thứ phát như viêm nang lông, nhiễm trùng máu do Staphylococcus aureus, mụn nhọt và giảm nồng độ gamma globulin huyết thanh.

Phương pháp điều trị bệnh vảy phấn đỏ nang lông

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông hiện không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng vẫn có các phương pháp điều trị giúp làm giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người mắc phải.

Dưới đây là một số phương pháp thông dụng được áp dụng:

• 1. Liệu pháp tia cực tím: Kết hợp việc sử dụng tia cực tím, psoralen, và retinoids có thể đem lại hiệu quả rõ rệt. Psoralen làm giảm độ nhạy của da với tia UV, nâng cao hiệu quả điều trị.
• 2. Điều trị tại chỗ và toàn thân: Đối với các trường hợp nặng, bác sĩ có thể chọn điều trị bằng thuốc uống hoặc tiêm trực tiếp vào da.
• 3. Vitamin A liều cao: Đối với một số bệnh nhân, vitamin A liều cao có thể giúp. Tuy nhiên, retinoids thường được ưa chuộng hơn do hiệu quả cao hơn.
• 4. Kem bôi: Sử dụng kem chứa urê hoặc axit lactic để giữ ẩm cho da và giảm vảy là một trong những phương pháp chính để kiểm soát bệnh.
• 5. Retinoid: Các loại retinoid có thể giảm tốc độ phát triển và tử vong của tế bào da không bình thường. Isotretinoin và acitretin là những dẫn xuất của vitamin A thường được sử dụng.
• 6. Methotrexate: Nếu retinoids không hiệu quả, methotrexate có thể được sử dụng dưới dạng thuốc uống để giảm tốc độ phát triển của tế bào và giảm viêm.
• 7. Thuốc ức chế miễn dịch: Cyclosporine và azathioprine là những thuốc ức chế miễn dịch thường được kê đơn để làm giảm viêm. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần theo dõi chặt chẽ sự phản ứng của cơ thể.

Hiểu về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị bệnh vảy phấn đỏ nang lông là lợi ích đáng giá để người bệnh và gia đình có thể hiểu và tìm hiểu cách sống chung với bệnh hiệu quả.

Các câu hỏi thường gặp về bệnh vảy phấn đỏ nang lông:

1. Bệnh vảy phấn đỏ nang lông là gì?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông là một loại rối loạn da hiếm gặp, đặc trưng bởi những thay đổi đặc biệt trên da như sẩn sừng, mảng đỏ cam, tăng sừng và bong tróc.

2. Bệnh vảy phấn đỏ nang lông ảnh hưởng tới đối tượng nào?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và cả nam lẫn nữ.

3. Nguyên nhân gây ra bệnh vảy phấn đỏ nang lông là gì?

Nguyên nhân chính xác của bệnh vảy phấn đỏ nang lông vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên giới nghiên cứu cho rằng cả yếu tố di truyền và mắc phải đều đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh.

4. Triệu chứng của bệnh vảy phấn đỏ nang lông?

Các triệu chứng của bệnh vảy phấn đỏ nang lông có thể là sẩn sừng, mảng da màu đỏ cam, tăng sừng, bong vảy, da dày sừng, móng tay thô ráp, dày và dễ vỡ.

5. Phương pháp điều trị bệnh vảy phấn đỏ nang lông?

Có nhiều phương pháp điều trị bệnh vảy phấn đỏ nang lông như liệu pháp tia cực tím, điều trị tại chỗ và toàn thân, vitamin A liều cao, kem bôi, retinoid, methotrexate và thuốc ức chế miễn dịch. Tuy nhiên, hiệu quả của từng phương pháp cần được theo dõi và đánh giá bởi bác sĩ.

Nguồn: Tổng hợp