Bệnh thiên đầu thống: hiểu rõ về nguyên nhân gây mù lòa thứ hai trên thế giới

Thiên đầu thống, hay còn gọi là tăng nhãn áp, đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu về sức khỏe mắt không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn cầu. Đây là nguyên nhân thứ hai dẫn đến mù lòa, chỉ sau bệnh đục thủy tinh thể. Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về loại bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cho đến những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Bệnh Thiên Đầu Thống Là Gì?

Tăng nhãn áp xảy ra khi áp suất của dịch bên trong nhãn cầu tăng cao gây chèn ép và tổn thương các dây thần kinh thị giác. Những tác động này có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn. Thông thường, nhãn áp dao động từ 10 – 20 mmHg, nhưng khi vượt quá mức này, các triệu chứng của tăng nhãn áp có thể xuất hiện.

“Tầm nhìn có điểm mù, đau nhức mắt dữ dội và đỏ mắt chỉ là một vài trong số những biểu hiện cảnh báo bạn cần chú ý.”

Phân Loại Bệnh Thiên Đầu Thống

• Glaucoma góc đóng nguyên phát: Một dạng cấp tính xảy ra khi mống mắt che khuất góc dẫn lưu, dẫn đến tắc nghẽn dịch trong nhãn cầu.
• Glaucoma góc mở nguyên phát: Đây là dạng mạn tính do lắng đọng các chất ngoại bào gây tắc nghẽn.
• Glaucoma thứ phát: Có thể xuất hiện sau chấn thương hoặc sau các phẫu thuật vùng mắt.
• Glaucoma bẩm sinh: Di truyền và xuất hiện từ khi sinh ra hoặc trong những năm đầu đời.

Triệu Chứng Của Bệnh Thiên Đầu Thống

Triệu chứng thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhưng có thể bao gồm:

• Đau nhức mắt hoặc căng thẳng hốc mắt, thường khởi phát vào chiều tối, lan lên đầu.
• Nhìn thấy quầng xanh đỏ quanh đèn, sợ ánh sáng.
• Thay đổi thị lực đột ngột, nhìn mờ hoặc thu hẹp tầm nhìn.
• Đỏ mắt, sưng mi mắt, buồn nôn, hoặc cảm giác mồ hôi tay.

Biến Chứng Và Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ

Cứ 10 người mắc bệnh tăng nhãn áp thì có 1 người suy giảm thị lực nghiêm trọng. Một số triệu chứng cảnh báo bạn cần gặp bác sĩ ngay:

• Đau hoặc căng tức mắt đột ngột.
• Thay đổi thị lực đột ngột.
• Đỏ mắt hoặc sưng mi mắt không giải thích được.

Yếu Tố Nguy Cơ Và Phương Pháp Chẩn Đoán

Những yếu tố nguy cơ bao gồm giác mạc mỏng, sử dụng lâu dài corticosteroid, tiền sử gia đình mắc bệnh, và những bệnh liên quan như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Nếu xuất hiện triệu chứng, hãy gặp ngay bác sĩ để thực hiện các phương pháp chẩn đoán như đo nhãn áp, khám thần kinh thị giác, hoặc soi góc tiền phòng để xác nhận tình trạng bệnh.

Phương Pháp Điều Trị

Hiện nay, không có cách nào giúp phục hồi thị lực đã mất do thiên đầu thống. Tuy nhiên, kiểm soát áp suất nội nhãn thông qua việc sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc các phương pháp phẫu thuật là cần thiết để hạn chế diễn tiến của bệnh. Các thuốc thường sử dụng bao gồm thuốc giảm nhãn áp dạng nhỏ và thuốc uống, nhằm giảm áp suất trong mắt bằng cách tăng thoát nước mắt hoặc giảm sản xuất thủy dịch.

Phẫu thuật laser có thể được áp dụng, chẳng hạn như trabeculectomy, mang lại hiệu quả cao trong việc tạo ra đường dẫn mới cho dịch nhãn cầu thoát ra. Trong những trường hợp phức tạp hơn, phẫu thuật cấy ghép ống dẫn có thể cần thiết để giữ cho nhãn áp ở mức an toàn.

Phòng Ngừa Và Chế Độ Sinh Hoạt Hỗ Trợ

Việc phòng ngừa thiên đầu thống là điều rất quan trọng đối với những người có nguy cơ cao và cần được chú ý đặc biệt:

• Tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ mắt.
• Đeo kính râm và đội mũ khi ra đường để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng và tia UV.
• Thực hiện kiểm tra mắt định kỳ và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau xanh và omega 3.
• Tránh đọc sách quá lâu hoặc làm việc quá nhiều trước màn hình máy tính mà không nghỉ ngơi hợp lý.
• Không tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt mà không có chỉ định của bác sĩ.

Để phòng ngừa thiên đầu thống một cách hiệu quả, việc kiểm tra mắt định kỳ là rất quan trọng. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp chăm sóc mắt và duy trì sức khỏe để bảo vệ thị lực của bạn.

FAQs về Bệnh Thiên Đầu Thống

• 1. Bệnh thiên đầu thống có di truyền không?Đúng, thiên đầu thống có thể có yếu tố di truyền và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh này có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• 2. Có cách nào để phát hiện thiên đầu thống sớm không?Việc kiểm tra nhãn áp định kỳ và kiểm tra mắt thường xuyên là cách tốt nhất để phát hiện sớm bệnh thiên đầu thống, giúp ngăn ngừa tổn thương thị giác không thể phục hồi.
• 3. Tại sao tăng nhãn áp có thể gây mù lòa?Khi nhãn áp tăng cao, gây áp lực lên thần kinh thị giác dẫn đến tổn thương và làm mất kết nối truyền tải giữa mắt và não, gây giảm sút và mất hoàn toàn thị lực nếu không được chữa trị kịp thời.
• 4. Tôi nên kiểm tra mắt bao lâu một lần?Nếu bạn trên 40 tuổi hoặc có nguy cơ cao, bạn nên kiểm tra mắt ít nhất một lần mỗi năm. Với những người trẻ tuổi hơn và chưa có yếu tố nguy cơ, kiểm tra mỗi 2-3 năm cũng là cần thiết.
• 5. Tôi có thể làm gì để giảm nguy cơ mắc bệnh thiên đầu thống?Duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm việc ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn, và tránh căng thẳng tinh thần có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thiên đầu thống.

Nguồn: Tổng hợp