Bệnh rubella lây lan qua đường nào?

Rubella là gì?

Rubella hay có tên gọi khác là sởi Đức, là một bệnh truyền nhiễm gây ra do virus cùng tên Rubella (virus ARN giống Ruby Virus họ Togaviridae). Bệnh lây truyền từ người sang người (người mang virus lây sang người lành thông qua con đường hô hấp hoặc từ mẹ sang con).

Bệnh Rubella và những điều cần biết

Nguyên nhân gây ra bệnh Rubella là gì và các con đường lây lan như thế nào?

Nguyên nhân gây bệnh Rubella là do chính virus Rubella gây ra, thuộc họ Togaviridae. Cho đến nay chỉ có 1 type huyết thanh của virus rubella được phát hiện và người là ổ chứa duy nhất của chủng virus này. Vì vậy, người đang mắc bệnh rubella là nguồn truyền nhiễm duy nhất. 

Virus Rubella bất hoạt bởi nhiệt độ cao và các loại dung dịch sát khuẩn thông thường. Tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm không khí, virus có thể tồn tại trong trạng thái gây bệnh ngoài môi trường từ một đến vài giờ. Những khu vực đông người như trường học, bệnh viện, nhà máy… là môi trường lây bệnh thường gặp nhất.

Bệnh rubella lây truyền khi người lành hít phải những giọt nước bọt của người mang mầm bệnh phát tán vào không khí khi hắt hơi, ho hoặc nói chuyện. Ngoài ra, rubella cũng có khả năng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi hoặc cổ họng của người bị nhiễm bệnh.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus rubella nhân lên trong các tế bào đường hô hấp, lan đến các hạt lympho rồi vào đường máu. Virus Rubella có khả năng lây truyền cao nhất vào giai đoạn phát ban. Tuy nhiên, bệnh có thể lây nhiễm từ 1 tuần trước khi phát ban và 1 tuần sau khi phát ban. Phụ nữ mang thai có thể lây truyền virus Rubella cho con thông qua nhau thai. Tùy thuộc vào nhiễm virus trong giai đoạn nào của thai kỳ sẽ có những ảnh hưởng khác nhau lên thai nhi.

Ở trẻ bị hội chứng rubella bẩm sinh có thể lây truyền virus trong khoảng thời gian 1 năm hoặc lâu hơn. Dịch tiết từ đường hô hấp và nước tiểu trẻ sơ sinh mắc bệnh rubella bẩm sinh chứa lượng lớn virus trong nhiều tháng. Vì vậy, bệnh rubella bẩm sinh có thể lây truyền từ trẻ cho những người xung quanh chăm sóc trẻ.  

Các con đường lây lan của virus Rubella

Ổ chứa virus gây bệnh Rubella duy nhất là ở người. Chính vì thế, người đang mắc bệnh là nguồn truyền nhiễm duy nhất. Virus Rubella có trong mũi và cổ họng của người bị nhiễm bệnh. Trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh sẽ đào thải nhiều virus trong dịch tiết hầu họng, trong nước tiểu và đó cũng là nguồn truyền nhiễm cho người tiếp xúc. Nếu có phơi nhiễm trực tiếp với chất nhầy từ mũi, cổ họng, cơn ho, hắt hơi của người bệnh hay các sản phẩm bài tiết khác (nước tiểu) có thể bị lây bệnh. Người bị nhiễm Rubella thường dễ lây bệnh cho người khác từ 7 ngày trước cho đến 7 ngày sau khi khởi phát ban đỏ. Nói cách khác, ngay từ khi chưa phát ban, một người nhiễm Rubella đã tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh cho người khác.

Các cách điều trị Rubella là gì?

Bệnh Rubella hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị tại nhà. Khi có những biểu hiện mắc bệnh, hãy bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân và tham khảo ý kiến bác sĩ để quá trình điều trị bệnh Rubella diễn ra thuận lợi, nhanh chóng.

Bệnh Rubella mắc phải là một bệnh nhẹ tự giới hạn và đôi khi không cần điều trị gì. Người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước và chất dinh dưỡng, bổ sung vitamin. Có thể dùng thêm thuốc hạ sốt, giảm đau nếu cần. Tuy nhiên, hội chứng Rubella bẩm sinh lại không có thuốc điều trị đặc hiệu gì.

Chúng ta có thể điều trị tại nhà theo cách như sau:

• Cho tới nay, quá trình phát triển bệnh và tự miễn dịch Rubella vẫn chưa có cách rút ngắn, nếu đã nhiễm bệnh thì cơ thể bệnh nhân sẽ tự đề kháng và miễn dịch với bệnh vĩnh viễn.
• Điều trị chủ yếu là làm giảm các triệu chứng như hạ sốt hay giảm đau, có thể dùng kem bôi ngoài da nếu có biểu hiện ngứa.
• Nếu đang mang thai, bác sĩ có thể chỉ định kháng nguyên Rubella (hyperimmune globulin) để giúp mẹ tự đề kháng với virus nhưng con vẫn có nguy cơ dị tật bẩm sinh.

Tiêm phòng vắc-xin được xem là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất

Không có cách phòng ngừa Rubella ngoài cách tiêm chủng tạo miễn dịch chủ động, đặc biệt là cho phụ nữ tuổi sinh đẻ và trẻ em trong lứa tuổi đến trường. Tuy vậy, vắc-xin không bao giờ được dùng cho phụ nữ có thai hoặc những người có thể có thai trong vòng 1-3 tháng tới (khi tiêm phòng, phải sử dụng các biện pháp tránh thai hiệu quả trong 3 tháng liên tục, gồm 1 tháng trước khi chủng và 2 tháng sau đó).

Kết luận

Rubella là một bệnh nhiễm trùng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ cách thức lây lan của bệnh rubella là bước quan trọng để bảo vệ bản thân và gia đình. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm chủng đầy đủ và duy trì vệ sinh cá nhân, chúng ta có thể giảm nguy cơ lây nhiễm. Hãy luôn cập nhật thông tin y tế và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho mọi người xung quanh.