Bệnh nấm sporothrix: triệu chứng, phương pháp lây nhiễm và điều trị
Bệnh nấm sporothrix là căn bệnh da liễu do tác nhân nấm lưỡng hình sporothrix schenckii gây ra. Triệu chứng phổ biến của căn bệnh này trên da là xuất hiện các tổn thương dạng nốt lan theo hệ bạch huyết, nhiều trường hợp có thể vỡ ra tạo thành áp xe và gây loét. Bệnh nấm sporothrix thường xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết cắt hoặc vết xước trên da, gây nhiễm trùng ở da hoặc mạch bạch huyết cục bộ.
“
Không giống như nhiều mầm bệnh nấm khác lây nhiễm qua đường hô hấp, nấm sporothrix schenckii thường lây nhiễm sang người thông qua việc xâm nhập trực tiếp vào da khi bề mặt da bị tổn thương có cơ hội tiếp xúc với các vật liệu bị nhiễm nấm như gai, mảnh vụn hoặc các vật liệu thực vật sắc nhọn khác.”
Nấm sporothrix schenckii là một loại nấm lưỡng hình, tác nhân gây bệnh bào tử thường được gọi là “bệnh của người làm vườn”. Bệnh này ảnh hưởng chủ yếu đến những người thường tiếp xúc với đất và thực vật, như người làm vườn, nông nghiệp và thợ mỏ. Nấm sporothrix schenckii có thể phát triển mạnh ở các môi trường tự nhiên có liên quan đến đất, thảm thực vật và chất hữu cơ. Các vị trí phổ biến nơi nấm này hiện diện là trên các bụi hoa hồng, cây bụi, rêu trắng và các loại lớp phủ khác. Người làm vườn và nông nghiệp có nguy cơ cao mắc phải loại nấm này, đặc biệt là khi tiếp xúc với cây có gai hoặc vật liệu thô có thể gây ra vết cắt hoặc trầy xước nhỏ.
Triệu chứng của bệnh nấm sporothrix schenckii
Biểu hiện chính của bệnh nấm sporothrix schenckii là sự xuất hiện của những vết sưng nhỏ, không đau trên da, sau đó có thể phát triển thành vết loét hở. Những tổn thương này thường xuất hiện ở vị trí vết thương ban đầu và có thể bị nhầm lẫn với các tình trạng da hoặc nhiễm trùng khác. Nếu không được điều trị đúng cách, nhiễm trùng có thể lan dọc theo các bạch huyết, gây ra tình trạng bệnh bào tử bạch huyết ở da.
Phương pháp lây nhiễm và biểu hiện nhiễm nấm sporothrix schenckii
Nấm sporothrix schenckii thường không lây nhiễm qua đường hô hấp như nhiều loại nấm khác, mà thường lây nhiễm thông qua việc xâm nhập trực tiếp vào da khi da bị tổn thương tiếp xúc với vật liệu bị nhiễm nấm như gai, mảnh vụn hoặc các vật liệu thực vật nhọn khác. Khi nấm xuyên qua hàng rào bảo vệ da, nó sẽ chuyển sang dạng nấm men ở nhiệt độ cơ thể, điều này tạo điều kiện cho nấm lan nhiễm qua mô và lan ra nếu không được điều trị đúng cách.
“
Bệnh nấm sporothrix schenckii chủ yếu lây nhiễm thông qua việc xâm nhập trực tiếp vào da khi da bị tổn thương tiếp xúc với các vật liệu bị nhiễm nấm như gai, mảnh vụn hoặc các vật liệu thực vật nhọn khác.”
Ai dễ mắc bệnh nấm sporothrix schenckii?
Bệnh nấm sporothrix schenckii chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới trong độ tuổi lao động và phổ biến ở những người làm việc ngoài trời, đặc biệt là tiếp xúc thường xuyên với đất, thực vật và chất hữu cơ nơi nấm phát triển mạnh. Các nhóm như nông dân, người làm vườn, công nhân hiện trường, thợ mỏ và nhân viên phòng thí nghiệm có nguy cơ cao mắc bệnh này do tiếp xúc thường xuyên với đất và thực vật. Người nuôi thú cưng, những người mắc một số bệnh trạng nhất định như tiểu đường, nghiện rượu, HIV, ung thư biểu mô, bệnh về huyết học hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch cũng dễ bị mắc các dạng bệnh nấm bào tử nặng hơn do hệ thống miễn dịch bị tổn hại.
Biện pháp điều trị bệnh nấm sporothrix schenckii
Bệnh nấm sporothrix schenckii là một căn bệnh nhiễm nấm đặc biệt, chủ yếu ảnh hưởng đến da và mạch bạch huyết nhưng có thể lan rộng ra bề mặt niêm mạc và hệ tuần hoàn. Cách điều trị căn bệnh này khác nhau tùy thuộc vào mức độ và sự lây lan của nhiễm trùng.
Kali Iodide (IK) là phương pháp điều trị ban đầu cho các dạng bệnh bào tử cục bộ như nhiễm trùng da và bạch huyết. Liều lượng thuốc tùy thuộc vào trạng thái của bệnh nhưng nên bắt đầu với mức độ thấp và tăng dần sau mỗi 2-3 tuần để kiểm soát tác dụng phụ tiềm ẩn. Thuốc có thể gây các tác dụng phụ như nôn mửa, sưng tuyến mang tai và phát ban giống như mụn trứng cá. Thời gian điều trị sẽ dao động từ 6-12 tuần và nên tiếp tục trong tối thiểu 3-4 tuần sau khi các triệu chứng lâm sàng giảm bớt để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn nấm.
Đối với các trường hợp nhiễm trùng lan rộng sang máu hoặc các bộ phận toàn thân khác, điều trị bằng thuốc chống nấm như Itraconazole cần thiết. Thuốc này thường được dùng trong tối thiểu 6 tháng. Cũng có thể sử dụng các thuốc kháng nấm khác như Fluconazole hoặc Terbinafine trong thời gian dài để hoàn toàn tiêu diệt nhiễm trùng và ngăn ngừa tái phát. Trong trường hợp nặng, khi bệnh bào tử dẫn đến tổn thương phổi hoặc lan rộng, amphotericin B tiêm tĩnh mạch là biện pháp cần thiết được thực hiện dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt.
Việc điều trị căn bệnh nấm sporothrix schenckii cần mất thời gian và sự kiên trì. Chế độ điều trị nên duy trì ít nhất một tuần sau khi tất cả các triệu chứng lâm sàng biến mất để đảm bảo ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát. Bệnh nhân phải tuân thủ các chỉ định điều trị và thực hiện kiểm tra định kỳ với bác sĩ.
“
Việc điều trị bệnh nhiễm nấm sporothrix schenckii cần có thời gian và sự kiên trì.”
Hiểu được rủi ro liên quan đến bệnh nấm sporothrix schenckii và áp dụng các biện pháp phòng ngừa thích hợp có thể giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh. Nếu bạn nghi ngờ mình đã tiếp xúc với loại nấm này, hãy đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị cần thiết, từ đó giảm nguy cơ của các biến chứng nặng.
Frequently Asked Questions
Bệnh nấm sporothrix schenckii có phổ biến không?
Bệnh nấm sporothrix schenckii không phổ biến, nhưng nó ảnh hưởng chủ yếu đến những người làm việc ngoài trời và tiếp xúc với đất và thực vật.
Triệu chứng của bệnh nấm sporothrix schenckii là gì?
Triệu chứng phổ biến của căn bệnh này là xuất hiện các tổn thương dạng nốt lan theo hệ bạch huyết, có thể vỡ ra tạo thành áp xe và gây loét.
Làm sao để lây nhiễm bệnh nấm sporothrix schenckii?
Bệnh nấm sporothrix schenckii lây nhiễm thông qua việc xâm nhập trực tiếp vào da khi da bị tổn thương tiếp xúc với vật liệu bị nhiễm nấm như gai, mảnh vụn hoặc các vật liệu thực vật nhọn khác.
Bệnh nấm sporothrix schenckii có thể chữa khỏi không?
Có thể chữa khỏi bệnh nấm sporothrix schenckii nếu điều trị đúng cách và đầy đủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Làm sao để phòng ngừa bệnh nấm sporothrix schenckii?
Để phòng ngừa bệnh nấm sporothrix schenckii, hãy hạn chế tiếp xúc với đất và thực vật, đặc biệt là khi tiếp xúc với cây có gai hoặc vật liệu thô có thể gây ra vết cắt hoặc trầy xước nhỏ.
Nguồn: Tổng hợp
